اشتباهات بارزاني

مسعود بارزاني در حالي پس از قريب به سه سال و براي نخستين‌بار بعد از همه‌پرسي ناكام استقلال كردستان به بغداد و نجف اشرف سفر كرد كه اين بار نه در كسوت يك رهبر مدعي بلكه در كسوت يك
شكست خورده به اين سفر رفت. البته شكي نيست مسعود بارزاني همچنان ادعاهاي خود را دارد و از هر فرصتي براي مطالبه آنها استفاده مي‌كند، هر چه باشد حفظ وجهه شخصي كه آرزوهاي كردها را محقق كرده چيزي نيست كه مسعود بارزاني به راحتي از آن بگذرد، اما با توجه به وضعيتي كه برايش پيش آمده، درك كرده است كه فعلا مجالي براي پيگيري ادعاهايش نيست. بارزاني حتي از نخوت و غرور خود دست كشيد و پذيرفت لباس رسمي همه مقامات عراقي را به تن كند و با لباس رسمي كردي به بغداد نرود با اينكه مي‌دانست اين اقدام او با انتقاد كردها مواجه خواهد شد. حتي برخي منابع خبري گزارش دادند كه حتي وي با نيچروان، رييس دولت پيشبرد امور خود بر سر پرونده مديريت درآمدهاي نفتي به مشكل برخورد تا آنجا كه در سفر بارزاني به بغداد فرزندش او را همراهي كرد نه نيچروان! به گفته منابع آگاه اين اختلاف بر سر اين است كه مسعود بارزاني و فرزندش ترجيح مي‌دهند ثروت نفتي اقليم را در اختيار دولت مركزي بگذارند و در مقابل علاوه بر پايان دادن به اختلافات ميان بغداد و اربيل پس از ناكامي در ايجاد سياست اقتصادي مستقل براي اقليم كردستان، اين منطقه به سهم راضي‌كننده‌اي از بودجه عمومي دست پيدا كند. مساله‌اي كه نيچروان با آن مخالف است و مي‌گويد بايد بدون واگذاري صادرات نفت به دولت مركزي تفاهمنامه‌اي با بغداد به امضا برسد. اين مساله باعث شده تا مسعود بارزاني انتخاب نيچروان براي تشكيل دولت را با وجود گذشت سه هفته از برگزاري انتخابات محلي در اقليم به تعويق بيندازد.

اين هم نشانه ديگري است از اينكه بارزاني از خواسته سابق خود بر سر چگونگي تامين و صرف منابع نفتي كردستان كوتاه آمده است.

مسعود بارزاني در حالي قدم به بغداد گذاشت كه همچنان از دو موضوع كينه به دل دارد؛ يكي انتخاب برهم صالح به عنوان رييس‌جمهوري عراق و ديگري مقابله شديد ايران و تركيه بر سر استقلال كردستان.

سياستمداران عراقي معرفي فواد حسين به عنوان نامزد رياست‌جمهوري از سوي مسعود بارزاني را توهيني به خود قلمداد كرده بودند چراكه مي‌گفتند وي با اين كار مي‌خواهد بگويد كه شأن رياست‌جمهوري عراق براي او در تراز رياست دفتر اوست. اما وقتي كه عراقي‌ها به نامزد او راي ندادند، مسعود با صدور بيانيه‌اي اين اقدام را تقبيح كرد و نشان داد كه اين مخالفت را به دل مي‌گيرد تا در زمان مناسب تلافي كند. براي همين هم زماني را براي سفر به بغداد تنظيم كرد كه برهم صالح در بغداد نباشد تا مجبور نشود با او ديدار كند. حتي وقتي كه از نجف راهي امارات و عربستان شد، فواد حسين را با خود همراه كرد تا اين پيام را به بغداد برساند كه متصدي يكي از مهم‌ترين مناصب كشور، وزارت دارايي، همچنان گوش به فرمان اوست و هر جا كه صلاح بداند او را با خود همراه مي‌كند بدون اينكه نياز ببيند از بغداد اجازه بگيرد. او فراموش كرد كه اگر اين‌بار عراقي‌ها بر سر نامزد او براي سمت وزارت دارايي سنگ‌اندازي نكردند نه به خاطر شايستگي‌هاي فواد حسين كه هيچ سابقه اقتصادي ندارد، بلكه صرفا براي دلجويي از او بود.

موضوع دومي كه بارزاني همچنان در گوشه ذهن خود نگه داشته عدم حمايت ايران و تركيه از همه‌پرسي او براي استقلال كردستان است. او باوجود اينكه مي‌دانست به دلايل مختلف در طول تاريخ همواره ايران و تركيه با استقلال كردستان مخالفت قاطع كرده‌اند و اين‌بار هم قطعا با خواسته او همراهي نمي‌كنند اما بر اين اقدام اصرار كرد و حتي دسيسه چيد و به هشدار امريكايي‌ها اعتنا نكرد و تنها به حمايت اسراييل اكتفا كرد و در آخر هم همه‌پرسي او به شكل مفتضحانه‌اي شكست خورد. بارزاني همچنان از ايران و تركيه كينه به دل دارد و برخورد آنها
بر سر مساله همه‌پرسي را غيرقابل قبول مي‌پندارد. براي همين هم از نجف اشرف مستقيما به امارات متحده عربي و عربستان‌سعودي رفت تا به نوعي به ايران و تركيه دهن‌كجي و اعتراض خود را نشان دهد. غافل از اينكه او در اينجا هم اشتباه كرد، امارات و عربستان در وضعيت كنوني كه بحران خاشقجي و جنگ يمن آنها را در مخمصه قرار داده و جامعه جهاني به نوعي خود را از آنها دور مي‌كند، جاهاي مناسبي نيستند كه در برهه فعلي به آنها سفر كرد. در حال حاضر حمايت عربستان و امارات از طرف يا كشوري تنها مايه دردسر براي آن كشور است. در حالي كه او مدت‌هاي مديدي است سفر خود به تهران را به تعويق انداخته است.

بارزاني همانند رهبر مغروري است كه غرورش به او اجازه نمي‌دهد بپذيرد اشتباه كرده است. جبران اشتباه را هم هيچ‌گاه در دستور كار خود قرار نمي‌دهد. اگر هم مجبور به عقب‌نشيني مي‌شود
-‌مثل سفر به بغداد- براي جبران اشتباهات نيست بلكه براي دريافت امتيازهايي است كه گمان مي‌كند در زمان مناسب مي‌تواند از آنها براي رسيدن به اهداف خود استفاده كند؛ اهدافي كه در رسيدن به آنها ناكام مانده است. كما اينكه طرفدارانش بدون اشاره به دستاوردهاي اين سفر، رفتن او به بغداد و نجف را در راستاي حمايت او از دولت عادل عبدالمهدي تبليغ كرده‌اند. او اصل «يك گام به عقب دو گام به جلو» در استراتژي سياسي را ملاك عمل خود قرار داده است اما نمي‌داند از اين شيوه چه وقت و چگونه استفاده كند.