توافق بر سر الحديده
سعيد عابدپور
توافق پنجشنبه 22 آذرماه بين نمايندگان جنبش انصارالله با نيروهاي ائتلاف سعودي در استكهلم؛ آتشبس و حضورنيروهاي سازمان ملل در بندر استراتژيك الحديده در يمن را به بار آورد. ائتلاف سعودي بعد از آنكه در طي شش ماه گذشته نتوانست به اين بندر دست بيابد، وضعيت موجود را پذيرفت و تن به توافق با انصارالله داد. اين توافق پيروزي بزرگي براي انصارالله و رزمندگان حوثي است.
رزمندگان حوثي و ساير نيروهاي همپيمان با انصارالله موفقيت بزرگي در شكست ائتلاف سعودي در الحديده دادند. منطقه الحديده طي شش ماه گذشته تبديل به بزرگترين منطقه جنگي خاورميانه شد. نيروهاي حوثي با كمترين امكانات در مقابل نيروهاي ابو منصور هادي، رييسجمهور بركنار شده، نيروي هوايي پيشرفته عربستان سعودي و امارات متحده عربي و همچنين نيروهاي پياده مزدور كه از برخي كشورهاي عربي از جمله سودان به كار گرفته شده بودند و ماهوارهها و امكانات فوق پيشرفته اطلاعاتي نظامي امريكا و انگلستان نيز كمكشان ميكردند ايستادند و مقاومت كردند. نيروي هوايي سعودي و امارات با كمك مستشاري و اطلاعاتي امريكا در سه ماه اخير، توفيقي در تصرف الحديده نيافتند. تنها در يك ماه اخير، روزانه نزديك به صد حمله هوايي از سوي ائتلاف، عليه الحديده انجام شد به اين اميد كه اين بندر به زانو درآيد و تسليم شود. بسياري از واحدهاي مكانيزه و پياده نيروهاي متجاوز در موقعيت بندر و نقطه كيلو - 16 در دام نيروهاي وابسته به انصارالله افتادند و از بين رفتند. نيروهاي ائتلاف براي تسخير شهر از دو نقطه عمده؛ يكي از شمال و ديگري از غرب تلاش بسيار كردند ولي توسط نيروهاي حوثي به كمين افتادند و تمامي توان مكانيزه نيروهاي سعودي و اماراتي و سوداني در اين دو جبهه منهدم شد. نهايتا نيروهاي حوثي شجاعانه در مقابل نيروهاي متجاوز ايستادند و تلفات زيادي بر آنها وارد كردند. ولي حجم و شدت حمله نيروهاي ائتلاف موجب فاجعه انساني در شهر شد و كمبود شديد مواد غذايي، و افزايش چشمگير زخميها باعث شيوع انواع بيماريها شد. هزاران يمني در حملات هوايي ائتلاف سعودي كشته شدند و در حمله نيروهاي سعودي به الحديده كه بيش از 20 هزار نيرو شركت كردند، برآورد ميشود حداقل نيمي از نيروهاي ائتلاف سعودي در اين نبردها جان خود را از دست دادند.
نبردها حتي تا آخرين ساعات گفتوگو در استكهلم، جريان داشت. براي دو طرف هر وجب از قلمرو بندر الحديده اهميت فوقالعادهاي در مذاكرات ايفا ميكرد. اما براي نيروهاي ائتلاف سعودي مهمتر بود زيرا با تصرف خاك ميتوانستند برتري خود را نشان بدهند؛ اما آنها نتوانستند توفيقي به دست آورند. نيروهاي ائتلاف سعودي از هنگام آغاز مذاكرات كه نزديك به يك ماه در استكهلم سوئد به طول انجاميد، بر شدت حملات خود افزودند. ولي هر چه بيشتر حمله كردند، كمتر نتيجه گرفتند. بعد از توافق همانگونه كه آنتونيو گوترش دبيركل سازمان ملل اعلام كرد، بحث عقبنشيني نيروهاي حوثي از الحديده مطرح نبود و نيروهاي حوثي در اين شهر باقي ماندند. بر اساس توافق نيروهاي حافظ صلح سازمان ملل نيز در بندر الحديده و نقاط كليدي آن مستقر ميشوند و بيش از 15 هزار اسير بين دو طرف مبادله ميشوند و امكان دريافت مواد غذايي، دارو و ساير مايحتاج زندگي مردم از طريق بندر الحديده امكانپذير ميشود.
اجراي اين توافق، اميد براي صلح را در يمن بيشتر ميكند. جنبش انصارالله در يمن كه از حمايت مردم و قبايل مختلف برخوردار است، اكنون با تكيه بر اين توافق ميتواند منتظر تداوم گفتوگوها براي حل كلي موضوع يمن باشد. در اين سالهاي جنگ در يمن كشتار مردم غير نظامي و از جمله زنان و كودكان از بدترين فجايع آن بوده است. با تضعيف نسبي محمد بن سلمان و شكست نيروهاي ائتلاف سعودي و فجايعي كه اين نيروها باعث شدند و نيز تعداد زياد قربانيان غيرنظامي براي عربستان سعودي چارهاي جز عقبنشيني نمانده است. البته حضور نيروهاي سازمان ملل ميتواند به عنوان اسب ترواي نيروهاي ائتلاف باشد. در اين سالها سازمان ملل تجربه خوبي را از خود به نمايش نگذاشته است. همانگونه كه نيروهاي سازمان ملل در جريان سقوط سربرنيتسا، شهر را تسليم نيروهاي صرب در ماه جولاي سال 1995كردند، نيروهاي حوثي نيز بايد مراقب نيروهاي سازمان ملل باشند و به خلع سلاح تن ندهند. آتشبس هر چند موقت هم باشد براي مردم خوب است و كشورهاي منطقه بايد درصدد يافتن راههايي براي پايان دادن به جنگ باشند و جلوي كشتار مردم غيرنظامي را بگيرند. همچنين ميشود به بهبود نسبي روابط بين ايران و عربستان سعودي اميدوار بود.