ارزيابي شما از مذاكرات هستهاي كه در لوزان سوييس صورت گرفت، چيست؟
با توجه به مسائل مختلفي كه در عرصه پرونده هستهاي مطرح است و طولاني شدن موضوعات، طبيعي بود كه مذاكرات هستهاي سخت و پيچيدهاي پيشروي جمهوري اسلامي ايران باشد. همچنين زيادهخواهيها و باجخواهيهاي غربي كه منجر به صدور چندين قطعنامه عليه كشورمان شد نيز اين شرايط را پيچيدهتر كرده و با وجود اين دلايل، رسيدن به راهكارهاي مورد توافق دو طرف كار را سختتر و دشوارتر ميكرد. بيانيه مطبوعاتي مشتركي هم كه از سوي آقاي ظريف و مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا مطرح شد، يك چارچوب مفهومي براي تنظيم و تدوين توافق نهايي است اما به هر حال دستيابي به اين چارچوب مفهومي مهم محسوب ميشود هرچند در اين بيانيه، اما و اگرهاي زيادي را تا به امروز به همراه داشته و تفاسير مختلفي از آن صورت گرفته است.
در بيانيه مطبوعاتي كه از سوي آقاي ظريف و خانم موگريني قرائت شد، به راهكارهاي رسيدن به توافق جامع اشاره شده بود. ارزيابي شما از محتواي بيانيه و راهكارها چيست؟
در بيانيه مطبوعاتي كه از سوي آقاي ظريف و خانم موگريني قرائت شد، به جزييات اشارهاي نشده است مثلا اينكه جدول زمانبندي لغو تحريمها چگونه است يا اينكه نظام نوين بازرسي چطور است يا زمان محدوديت چقدر است يا لغو تحريمهاي ثانويه شامل چه تحريمهايي است را ما نميدانيم. سوالات زيادي درباره متن بيانيه وجود دارد و از سوي ديگر، آنچه كه آقاي ظريف و آنچه كه خانم موگريني خواندند، به نظر ميرسد تفاوتهايي داشته است ولي در نهايت بايد متن بيانيه را ديد.
راهكاري كه در خصوص تحريم بايد مورد توجه قرار داد، چه بايد باشد؟
لغو كليه تحريمها از خطوط قرمز مذاكرات است و بارها نيز از سوي مقام معظم رهبري به آن اشاره شده و مورد تاكيد قرار گرفته شده است ولي راهكاري هم كه بايد به آن رسيد، بايد لغو كليه تحريمها را مدنظر قرار داد.
يكي از نكات برجستهاي كه در اين بيانيه به آن اشاره شده، اين است كه كليه فعاليتهاي هستهاي ايران متوقف يا تعطيل نخواهد شد. نظر شما در اين باره چيست؟
من با شما در اين باره اختلاف نظرهايي دارم. آنها ميگويند كه رآكتور آب سنگين اراك بايد بازطراحي قرار گيرد و ميخواهند قلب رآكتور را بردارند.
ولي هم آقاي ظريف و هم آقاي صالحي بارها تاكيد كردند كه نيروگاه اراك آب سنگين باقي خواهد ماند.
آنچه از بيانيه برميآيد، اين است كه اراك ديگر آبسنگين نيست و فردو هم تعطيل ميشود. ديگر در آنجا فعاليت هستهاي صورت نميگيرد و به يك مركز علمي فيزيكي تبديل خواهد شد.
به مساله فردو اشاره كرديد. گفته ميشود فردو از ابتدا نيز يك مركز تحقيقاتي بوده است. فعاليت اصلي غنيسازي نيز در نطنز صورت ميگيرد. از سوي ديگر، 1000 سانتريفيوژ در فردو با چندين آبشار به فعاليت خود ادامه ميدهند. با توجه به اين مسائل به نظر شما فردو تعطيل شده است؟
در فردو 9 هزار سانتريفيوژ وجود داشته و درصد بالايي از غنيسازي صورت ميگرفت. فردو از مراكز مهم هستهاي ما است. ماهيت اين مركز در حال تغيير است و اين ميتواند به معناي بسته شدن آن باشد. البته در مذاكره يك بده بستان وجود دارد.
آيا كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي در روزهاي آتي از آقاي ظريف دعوت خواهد كرد؟
معمولا آقاي ظريف بعد از هر دوره مذاكراتي، به كميسيون دعوت ميشوند و در اكثريت مواقع، به اين دعوت لبيك گفتهاند و گزارشي درباره مذاكرات را ارايه دادهاند. در اين باره نيز حتما آقاي ظريف به كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي دعوت خواهند شد.
يكي از مسائل مهم مذاكرات، پذيرش پروتكل الحاقي از سوي ايران است. مجلس در اين باره چه خواهد كرد؟
پروتكل الحاقي حتما بايد به مجلس بيايد و با تصويب نمايندگان است كه اجرايي خواهد شد. ما قبلا مصوبه لغو اين پروتكل را داشتهايم و حتما بايد مجلس نظر بدهد.
در روزهايي كه گذشت، نتانياهو، نخستوزير رژيم صهيونيستي تلاشهاي بسياري براي شكست مذاكرات كرد. شما در اين باره چه نظري داريد؟
نتانياهو و رژيم صهيونيستي با موجوديت جمهوري اسلامي ايران مخالف است؛ بنابراين طبيعي است كه با هر نوع مذاكره و توافقي با ايران مخالف باشد و از سوي ديگر، تنها گزينه براي او حمله نظامي است. با اين وجود، مخالفت او نشانه قهرمان بودن ما نيست اما اين به معناي رد زحمات و تلاشهاي تيم مذاكرهكننده هستهاي نيست.
و به عنوان سوال آخر؛ مهمترين دستاورد مذاكرات هستهاي را چه ميدانيد؟
ميتوان حفظ دستاوردهاي هستهاي كشورمان را و پذيرش اين مساله كه ايران ميتواند به فعاليت هستهاي خود ادامه بدهد، يك دستاورد بزرگ تلقي كرد.