مذاكرات لوزان2 با دستيابي به يك بيانيه مشترك مطبوعاتي به پايان رسيد. ارزيابي‌تان از اين دور مذاكرات هسته‌اي چيست؟
بيانيه مشترك مطبوعاتي ايران و گروه 1+5 كه در روز پنجشنبه به دست آمد، در واقع يك نقشه راه براي مذاكرات هسته‌اي در زمان باقي مانده است. به عبارت ديگر، اين بيانيه مانند اين است كه معماري مي‌خواهد ساختماني را بسازد و كليات آن ساختمان را طراحي كرده ولي هنوز جزييات آن صد درصد مشخص نشده است. اهميت اين نقشه در سه ماه آينده اين است كه خطوط اصلي راه را مشخص مي‌كند. از ويژگي‌هاي اين بيانيه مشترك آن است كه بر اساس استراتژي برد – برد تنظيم شده است. ما امتيازاتي را گرفتهايم و البته امتيازاتي را هم داده‌ايم. حال طرفين بر اين اساس، امتيازهايي را كه گرفته‌اند، برجسته مي‌كنند.
در اين دور از مذاكرات شاهد بوديم كه مذاكرات طولاني شد و حتي دو روز نيز تمديد شد. دليل اين طولاني شدن چه بود؟
واقعيت آن است كه وقتي بحراني 12 سال طول مي‌كشد، حل و فصل آن نيز يك شب و يك ماه و يك سال نيست و حل آن طول مي‌كشد. در اين مذاكرات، موارد اختلافي روشن بود و راهكارهاي حل آنها نيز از سوي طرفين مشخص بود ولي بعضي از اين راهكارها مورد قبول ما نبود و بعضي نيز مورد قبول امريكايي‌ها نبود و نياز به رسيدن به يك توافق و راهكار مرضي‌الطرفين بود. دليل طولاني شدن مذاكرات و آن جلسه‌اي كه حدود هشت ساعت و نيم طول كشيد نيز براي رسيدن به اين راهكار مورد قبول هر دو طرف بود.
نكات كليدي كه در اين بيانيه وجود دارد، چيست؟
اولين دستاورد اين است كه برخي منتقدان بيان مي‌كردند كه در توافق ژنو، حق غني‌سازي ايران مورد تصريح مستقيم قرار نگرفته ولي در اين بيانيه آمده است كه ايران غني‌سازي را در نطنز انجام مي‌دهد و درصد غني‌سازي نيز مشخص است. اين نشان مي‌دهد كه آنها حق انجام غني‌سازي را در ايران به رسميت شناخته‌اند هرچند كه ما در اعمال اين حق معطل آنها نبوديم ولي تفاوت اين دوره با آن دوره، اين است كه اعمال آن حق قبلا همراه با تحريم بوده ولي هم‌اينك تحريمي وجود ندارد. دستاورد دوم، چرخه كامل سوخت هسته‌اي كه از خطوط قرمز ما بود، را خواهيم داشت و همه تاسيسات هسته‌اي ما از معادن سازغند و گچين بندرعباس تا سايت‌هاي اردكان، فردو، اراك و اصفهان به فعاليت خود ادامه مي‌دهند ولي در اين باره، تقسيم كار صورت گرفت. به‌طور مثال قرار است غني‌سازي در نطنز صورت بگيرد و وقتي كه اين غني‌سازي در نطنز صورت مي‌گيرد، به انجام اين عمل در فردو نياز نيست. فردو نيز به يك مركز تحقيقات برجسته هسته‌اي تبديل مي‌شود و در آنجا در خصوص مسائل پزشكي، صنعتي و كشاورزي و... فعاليت صورت مي‌گيرد كه اين فعاليت مي‌تواند همراه با مشاركت كشورهاي ديگر نياز باشد، يعني دانشمندان ما با دانشمندان كشورهاي ديگر پروژه مشترك داشته باشند كه اين موجب ارتقاي دانش هسته‌اي ما هم مي‌شود. دستاورد سوم، اين است كه نيروگاه اراك، آب سنگين مي‌ماند و فقط قلب رآكتور آب سنگين بازطراحي مي‌شود تا درصد توليدي پلوتونيوم آن كاهش يابد.
راهكارهاي به دست آمده در خصوص تحريم‌ها چگونه است؟
تحريم‌هاي به وجود آمده تدريجي بوده‌اند و به تدريج نيز از بين خواهند رفت. نوع تحريم‌ها از نظر جنس به سه دسته تقسيم مي‌شوند: تحريم‌هاي مالي و اقتصادي، تحريم‌هاي نظامي و تحريم‌هاي هسته‌اي. آنكه يكجا حل مي‌شود و اصلي‌ترين است، تحريم‌هاي اقتصادي و مالي است چراكه ما در دو نوع ديگر تحريم، خودكفا نيستيم. از سوي ديگر، اگر تحريم‌ها تعليق شوند، آن نيز يك دستاورد ارزشمند است چراكه ديگر آن كارايي سابقش را ندارد.
يكسري نگراني‌هايي نظير اين وجود دارد كه امريكا مي‌خواهد به شرايط سابق بازگردد و ايران را مجددا تحريم كند. اين مساله چگونه است؟
اين نگراني وجود داشت و برخي از منتقدان مي‌گويند اين بازي جديد امريكاست اما اين كار نمي‌شود چراكه آنها مي‌گويند زماني اين كار مي‌كنند و به تحريم بازمي‌گردند كه ايران تخطي كند و ما نيز قصد تخطي نداريم. از سوي ديگر، ايران درصدد گرفتن يك قطعنامه از سوي شوراي امنيت است و اين قطعنامه تحريم‌ها و قطعنامه‌هاي پيشين را از بين مي‌برد و اين خود يك تضمين بين‌المللي است و كليه دولت‌ها متعهد به اجراي آن هستند. بنابراين تصويب توافقنامه در شوراي امنيت به شكل قطعنامه هم تضميني براي لغو تحريم‌ها است و هم دستمايه خروج ايران از ذيل فصل هفتم منشور سازمان ملل مي‌شود. يادمان باشد تاكتيك دولت گرفتن بهانه‌ها از دشمنان ايران است و با اين عمل، بهانه‌ها گرفته مي‌شود. از سوي ديگر، اگر تخطي از سوي طرف مقابل صورت بگيرد همان‌طور كه دكتر ظريف بيان كردند، شرايط بازگشت‌پذير است.
برخي منتقدان ايراداتي از بيانيه مي‌گيرند و مي‌گويند آنچه داده‌ايم از آنچه گرفتهايم بيشتر بوده يا آنكه اين بيانيه، توافق را دو مرحله‌اي كرده است. اين انتقادات را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
اين يك بيانيه است و در واقع حكم نقشه راه را براي توافق نهايي دارد. اين بيانيه قرارداد نيست چراكه امضايي نشده، به صراحت نيز بيان شده است كه جزييات در آينده مشخص مي‌شوند. از جهت ديگر هم تعهدآور نيست و امكان تغيير وجود دارد. يادمان باشد كه 9 روز مذاكراتي سخت و دشوار و فشرده صورت گرفته و شش وزير امور خارجه از قدرت‌هاي جهاني در آنجا حضور داشتند و اين نشان‌دهنده اهميت كار است. اين بيانيه و توافق، وضعيت مطلوب نيست ولي وضعيت ممكن است. براي امريكا نيز وضعيت مطلوب نيست و وضعيت ممكن است. وضعيت مطلوب براي امريكا از بين بردن فناوري هسته‌اي كشورمان بود ولي همان‌طور كه اوباما گفت اين ديگر امكان‌پذير نيست و حالا از همكاري مسالمت‌آميز سخن مي‌گويد و اين يك پله جلو رفتن است. ما غني‌سازي و تحقيق و توسعه را انجام مي‌دهيم و در اين راستا مي‌توانيم همكاري‌هاي بين‌المللي را انجام دهيم.
مخالفت‌هاي بسياري از سوي مخالفان مذاكرات صورت گرفت. ارزيابي شما از اين مخالفت‌ها چيست؟
مخالفان مذاكرات هر كاري را كه مي‌توانستند كردند ولي به نتيجه نرسيد. آنها نهايت تلاش‌شان را كردند و مي‌توان اين بيانيه و مذاكرات را يك شكست فضاحت‌بار براي رژيم صهيونيستي دانست و بايد بگويم اين رژيم تمام توان خود را براي شكست مذاكرات در سه ماه آينده انجام مي‌دهد.
صحبت‌هاي رييس‌جمهور امريكا را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
اوباما سعي مي‌كند افكار عمومي داخلي خود را متقاعد كند و براي همين به محدوديت‌ها و نظارت‌ها اشاره كرد. از نظر ما اين محدوديت‌ها و نظارت مشكلي ندارد چراكه ما تخلفي نخواهيم داشت و مي‌خواهيم بهانه‌ها را بگيريم. از سوي ديگر آنچه در فكت‌شيت‌هاي طرف غربي آمده صحت ندارد و بايد به متن بيانيه توجه كرد.