به عمل كار برآيد
حسن موسويچلك
يكي از ويژگيهاي تاثيرگذار در تغيير رفتار هر فرد مشاهده رفتارهاي خوب است. همانطور كه در دينمان هم تاكيد شده است ، افراد را با رفتارتان به دين دعوت كنيد نه با گفتارتان. اين به دليل تاثيري است كه مشاهده رفتار، بر ذهن افراد ديگر ميگذارد. ما در مناطقي از كشورمان به ويژه تهران با واقعيتي مواجه هستيم و آن موضوع آلودگي هواست كه از اين نظر تهران را تقريبا به شهري بحراني تبديل كرده است. تغيير مديريت در اين بخش بدون مشاركت مردم امكانپذير نخواهد بود. طبيعتا در اين راه گامهايي كه مسوولان برميدارند، ميتواند براي آمادهسازي بستر مشاركت مردم و مديريت بهتر اين شرايط كمك كند. رفتار مديران شهري كه در گذشته به همت بچههاي محيط زيست سهشنبههاي بدون خودرو بود، درست است كه يك حركت نمادين است اما من موافق اين موضوع هستم كه اين حركت حامل پيامي است كه آن پيام نمادين نيست و آن لزوم مشاركت مردم براي مديريت اين شرايط است.
در عين حال كه استفاده از دوچرخه ميتواند نقشي در كاهش آلودگي هوا داشته باشد، فرهنگ استفاده از اين وسيله نقليه به عنوان يك وسيله ورزشي است كه اگر خيابانهاي ما براي عبور دوچرخه ايمن باشد يك ورزش سالم است. ورزشي كه جز تاثير مثبت بر سلامت جسم، بر سلامت رواني مردم هم تاثير مثبت خودش را خواهد گذاشت. اين مساله ميتواند تمريني باشد براي تغيير سبك زندگي و الگوهاي رفتاري در جامعه.
پس ما اين حركت نمادين را به فال نيك ميگيريم تا رفته رفته بدنه كارمندان شهرداري، سپس باقي ارگانها و در نهايت رفتار مردم به صورت عيني و مستمر مورد توجه قرار بگيرد. فراموش نكنيم بسياري از كارهايي كه نهادينه ميشود در ابتدا به صورت نمادين شروع شده. اگر پيام اين حركت نمادين به درستي به وسيله مخاطبان دريافت شود، حتي اگر بعدها شهردار و همكارانشان هم از دوچرخه استفاده نكنند، در صورت باور عمومي، همه استفاده خواهند كرد؛ لذا بايد از اين نوع اقدامات نمادين استقبال كرد كه بتواند منجر به تغيير رفتار و سبك زندگي مردم شود؛ سبك زندگياي كه ما امروز بيش از هر زماني به آن نياز داريم. من فكر ميكنم، رسانهها هم در اين بخش ميتوانند كمك كنند تا اين فرهنگ نهادينه شود و اقداماتي از اين دست را به طور مستمر در سطح جامعه تشويق كنيم تا تبديل به يك رفتار نهادينه شود.