مجتهدزاده در گفت‌وگو با «اعتماد»:
كسي در مذاكرات آماده پذيرفتن شكست نيست
گروه ديپلماسي |محمد جواد ظريف براي مشورت با مسوولان ارشد كشور به تهران مي‌آيد. اين خبري بود كه ديروز در تلكس خبرگزاري‌ها قرار گرفت و البته فضاي مذاكرات را نيز تحت تاثير خويش قرار داد. آخرين دور مذاكرات براساس توافق ژنو از سه‌شنبه هفته پيش در وين برگزار شده است و اينك دو طرف در حساس‌ترين مرحله مذاكرات قرار گرفته‌اند. بسياري از تحليلگران عرصه سياست خارجي مي‌گويند ايران و 1+5 در نزديك نقطه براي رسيدن به توافق در بيش از يك دهه گذاشته قرار گرفته‌اند. پيروز مجتهدزاده، تحليلگر كارشناس مسائل بين‌الملل سفر ظريف به تهران و سفر وزراي عضو 1+5 به تهران را نشانه‌يي براي دست يافتن به توافقاتي ميان دو طرف مي‌داند و سفر ظريف را براي به دست آوردن سقف حمايتها براي نيل به يك توافق ارزيابي مي‌كند. مشروح گفت‌وگوي «اعتماد» با پيروز مجتهدزاده در ادامه مي‌آيد:
با توجه به اينكه وين10، آخرين دور از مذاكرات هسته‌يي ايران و 1+5 براساس مدت زمان توافق شده در توافق ژنو است، ارزيابي‌تان از اين دور مذاكرات چيست؟
اين دور از مذاكرات همان‌طور كه گفتيد آخر دور از مذاكرات براساس توافق ژنو است ولي ممكن است كه مذاكرات هسته‌يي ايران و 1+5 براي يك يا چند دور ديگر تمديد شود. آنچه تاكنون گذشته مرور مباحثي بود كه با وجود آنچه در ظاهر نشان داده مي‌شد از بيان آن طفره مي‌رفتند و علت آن نيز سختي مذاكرات و طرح تقاضاها و انتظارات و دشواري پذيرفتن انتظارات متقابل بود كه در مراحلي اين مساله سخت شد.
عملكرد تيم مذاكره‌كننده كشورمان را چطور ارزيابي مي‌كنيد؟
ايران پس از توافق ژنو به تمامي تعهداتش عمل كرده ولي ايالات متحده امريكا به دلايل قابل درك و روشني، مطالب جديدي مطرح كرده كه اين مسائل جديد دست‌اندازهاي جديدي را در مذاكرات پيش كشيد.
چرا قابل درك؟
چون امريكايي‌ها از سوي لابي‌هاي يهودي و اسراييلي‌ها به‌شدت براي عدم توافق در فشار بودند كه بر اثر اين فشارها مجبور مي‌شود كه دست به چنين اقداماتي بزند.
رويكرد مابقي كشورهاي عضو 1+5 در مذاكرات چگونه بوده؟
سياست آنها در رابطه با پرونده هسته‌يي و مذاكرات نسبت به امريكا روشن‌تر است. اين كشورها همانند امريكا آنقدر درگير لابي‌هاي يهودي و اسراييل نيستند ولي سياست خارجي امريكا در اسارت اين لابي‌هاست و به اين دليل شاهد بوديم كه در زمان‌هايي توافقاتي نيز حاصل شد ولي ايالات متحده امريكا مطالب جديد و تقاضاهاي سخت‌تري مطرح كرد كه اين موجب پيچيده‌تر و دشواري مذاكرات شد. اين را هم بايد بگويم كه عماني‌ها نيز براي رسيدن به توافق تلاش بسياري كردند كه ظاهرا اين امر موفقيت‌آميز بوده و به نظر مي‌رسد تا سوم آذر شايد نتايج روشني حاصل شود و دليلي بر عدم نتيجه نيز وجود ندارد.
قبل از مذاكرات وين، نشستي در مسقط ميان وزراي امور خارجه ايران و امريكا و نماينده اتحاديه اروپا برگزار شد. فكر مي‌كنيد آن نشست به چه ميزان در تفاهم ايران و طرف مقابل موثر بوده؟
البته من بايد يك مساله را متذكر شوم و آن، اين است كه ما از جزئيات اطلاع نداريم ولي با مطالعه تحركات مي‌توان نتيجه گرفت كه مسافرت جان كري به مسقط بعد از نشست مسقط، مسافرت بن علوي در تهران و ديدارش با وزير خارجه امريكا در لندن نشان مي‌دهد كه براي رسيدن به توافق، نياز به چكش‌كاري بود كه اين مسافرت به منزله چكش‌كاري‌هاي نهايي بود.
عصر پنجشنبه جان كري به وين رفت و از ديروز نيز وزراي خارجه فرانسه و انگليس به محل مذاكرات رهسپار شده‌اند و ديدارهايي با هيات مذاكرات ما داشته‌اند. فكر مي‌كنيد اين سفرها چه تاثيري در مذاكرات داشته است؟
من فكر مي‌كنم كه اين سفرها براي تكميل مذاكرات است و نرفتن آنها به مذاكرات مساله بوده است.
پس اين سفرها را مثبت ارزيابي مي‌كنيد؟
بله. اين نشان مي‌دهد كه طرفين در تلاش براي رسيدن به توافق و مصمم به گرفتن نتيجه هستند. در واقع اينك مذاكرات به مرحله‌يي رسيده است كه بايد مقامات ارشد در خصوص آن تصميم‌گيري كنند .
شنيده شده آقاي ظريف نيز قرار است جمعه شب سفري به تهران داشته باشند و با مقامات عالي و ارشد نظام به مشورت بپردازند. مي‌توان اين ارزيابي را داشت كه اينك در مرحله نيل به توافق رسيده‌ايم.
معناي اين سفر روشن است. آقاي ظريف همان كاري را مي‌كند كه آقاي كري در چند وقت اخير كرده است. شاهد بوديم كه وزير امور خارجه امريكا در چند وقت اخير دو، سه دفعه به واشنگتن رفته و با مسوولان عالي ايالات متحده ديدار داشته است. اين سفر مي‌تواند نشان از دستيابي به توافق‌هايي ميان طرفين باشد كه طرفين در آخرين مراحل تصميم‌گيري هستند و مي‌‌خواهند كه براي به دست آوردن سقف حمايتها بيشترين مشورت‌ها را با مقامات عالي داشته باشند.
به فرض عدم توافق، محتمل‌ترين نتيجه مذاكرات را چه مي‌بينيد؟
به نظرم در صورت عدم رسيدن به توافق، مذاكرات تمديد مي‌شود.
فكر مي‌كنيد كه با عدم مذاكرات، شرايط سابق برگشت‌پذير است؟
ما از يك سال پيش، از شرايط سابق عبور كرده‌ايم و به مرحله غيرقابل بازگشت رسيده‌ايم و اين فقط مختص به ايران نيست و براي همه است و تاكيد مي‌كنم كسي در مذاكرات آماده پذيرفتن شكست نيست به خصوص امريكا و شخص اوباما كه شكست در مذاكرات برايش هزينه‌هاي سنگيني خواهد داشت.