ميثم سليماني
جان نيكسون مامور سابق سيا و فردي كه با صدام ديكتاتور سابق عراق گفت‌وگو و بازجويي داشته است، در بخشي از كتاب خود با عنوان بازجويي از صدام به گزارش‌هاي خود از عراق به كاخ سفيد دوره بوش اشاره مي‌كند. او در اين كتاب عنوان مي‌كند، مجموعه بازخوردها نسبت به گزارش‌ها نشان مي‌داد كه مقامات هيچ شناختي نه از عراق و نه از خاورميانه دارند. جورج بوش رييس‌جمهور وقت امريكا همواره اين تصور را داشت به دليل اينكه او شر صدام را از سر عراقي‌ها دور كرده در ميان مردم عراق محبوب است، اما واقعيت چيز ديگري بود. او در آخرين سفر خود به عراق با لنگه كفش يك خبرنگار عراقي مواجه شد. به نظر مي‌رسد تاريخ در حال تكرار است. دونالد ترامپ به عنوان رييس‌جمهور ايالات‌متحده هيچ شناختي نسبت به خاورميانه و عراق و ايران ندارد. تصور مي‌كند امريكا يك امپراتوري است و عراق بخشي از مايملك امپراتوري اوست كه مي‌تواند هر كاري در آن انجام دهد، اما واقعيت چيز ديگري است. نه امريكا يك امپراتوري است و نه عراق مستعمره امريكا.
دونالد ترامپ دوشنبه شب در مصاحبه‌اي با شبكه خبري CBS درخصوص دلايل حضور نيروهاي امريكايي در عراق گفت: من مي‌خواهم اين توانايي را داشته باشم كه ايران را تماشا كنم. او در ادامه مدعي شد، ما قصد داريم تماشا كنيم و ببينيم اگر كسي به دنبال سلاح هسته‌اي يا چيزهاي ديگر بود قبل از اين اتفاق نسبت به آن واكنش نشان دهيم. اما واقعيت آن است كه اين صحبت‌هاي ترامپ مي‌تواند براي امريكايي‌ها در عراق نگران‌كننده باشد. ايالات‌متحده در عراق مشغول مذاكره با مقام‌هاي اين كشور است كه بتواند نيروهاي امريكايي از سوريه را به عراق منتقل كند و از طريق عراق حملات به مناطق تحت تسلط داعش ترتيب دهد، چراكه رهبران نظامي خواهان ادامه فشار به گروه‌هاي تروريستي هستند و نمي‌خواهند به راحتي سوريه را با وجود تاكيد ترامپ ترك كنند.
به نوشته نيويورك تايمز، افسران ارشد و ديپلمات‌هاي امريكايي اظهارات ترامپ را بسيار نگران‌كننده مي‌دانند زيرا ممكن است هرگونه مذاكره با عراقي‌ها و روابط با اين كشور را تحت‌تاثير قرار دهد، چراكه اظهارات ترامپ نشان مي‌دهد امريكايي‌ها قصد دارند از حضور نيروهاي خود در عراق به عنوان پوششي براي نظارت بر ايران استفاده كنند و بحث مبارزه با تروريسم تنها يك بهانه است، از همين رو چنين رويكري مي‌تواند نه‌تنها روابط دوجانبه بغداد واشنگتن را تضعيف كند، بلكه مي‌تواند عمليات‌هاي آينده امريكايي‌ها عليه داعش را نيز دچار چالش كند.
جواد الموسوي يكي از اعضاي پارلمان عراق به نيويورك تايمز گفت: امريكايي‌ها سعي مي‌كنند نيروهاي بيشتري را به عراق اعزام كنند اما مخالفت‌ها نيز نسبت به آن افزايش مي‌يابد. وي افزود: به دولت امريكا يك بي‌اعتمادي جدي وجود دارد. حتي اگر آنها بگويند كه از ما در برابر داعش محافظت مي‌كنند، اما دليل واقعي آن است كه آنها قصد دارند به ايران ضربه وارد كنند.
اين درحالي است كه با وجود اينكه دونالد ترامپ دستور داده تا نيروهاي نظامي از سوريه خارج شوند، اما هنوز برنامه جدي از سوي پنتاگون در اين زمينه ارايه نشده است. از طرفي گزارش‌ها حاكي از آن است كه عمليات نيروهاي ويژه و حملات هوايي و تامين نياز نيروهاي متحد كرد نيز ادامه دارد. گفته مي‌شود دو مقام امريكايي اخيرا بازديدهايي از چندين پايگاه در عراق از جمله پايگاه هوايي اربيل و عين الاسد كه مراكز نزديك به مرز سوريه هستند بازديد كردند تا مشخص كنند آيا از اين پايگاه‌ها مي‌توانند عمليات‌هاي خود را برنامه‌ريزي كنند يا خير. يكي از سياستمداران كرد عراقي نيز به نيويورك تايمز گفت كه يكي از افسران امريكايي حداقل از يك پايگاه عراقي در نزديكي مرز ايران نيز ديدن كرده است. سرهنگ شين‌رايان سخنگوي ائتلاف تحت رهبري امريكا در بغداد در يك ايميل اظهار داشت كه وي اطلاعي در مورد اين بازديدها ندارد. در حال حاضر امريكايي‌ها هر اقدامي كه بخواهند انجام دهند نياز به تاييد دوباره عراقي‌ها و توافق با آنها دارند. اما جو رواني در عراق به‌خصوص پس از سفر سرزده ترامپ به عراق در طول 3 ساعت و عدم ملاقات با مقام‌هاي عراق و صحبت‌هاي يكشنبه شب ترامپ هر چه بيشتر عراقي‌ها را به سمتي پيش مي‌برد كه مقابل امريكا قرار گيرند. لازم به ذكر است كه پس از سفر 3 ساعته ترامپ به عراق بسياري از نمايندگان مجلس عراق به دنبال طرحي براي اخراج نيروهاي امريكايي از عراق بودند، حتي اخيرا نيروهاي حشد‌الشعبي اجازه گشت‌زني به نيروهاي امريكايي در موصل را نيز ندادند. ترامپ اگر قصد داشته باشد راهبرد خروج 2 هزار نيروي امريكايي از سوريه را عملياتي كند به‌شدت نيازمند عراق است. اين استراتژي ترامپ عملا بهانه‌اي شد تا جيمز متيس به عنوان وزير دفاع كناره‌گيري كند ولي درنهايت فرماندهان نظامي و تيم امنيت ملي ترامپ فضا را به سمتي پيش بردند تا اين استراتژي به سرعت عملياتي نشود. ابتدا بنا بود اين برنامه طي 30 روز اجرايي شود اما حالا به نظر مي‌رسد اين روند به 4 ماه تغيير كرده است. پاتريك شاناهان سرپرست وزارت دفاع طي هفته گذشته به خبرنگاران گفت: ما در حال يك اقدام سنجيده، هماهنگ و منظم هستيم.
مقام‌هاي امريكايي روز يكشنبه عنوان كردند كه ارتش امريكا برخي تجهيزات را از سوريه خارج كرده است اما هنوز سربازها خارج نشده‌اند. برخي گزارش‌ها حاكي از آن است كه نيروهاي امريكايي در سوريه طي هفته‌هاي اخير كاملا بي‌سروصدا به بيش از 3 هزار نفر افزايش يافته است كه البته مقام‌هاي وزارت دفاع معتقدند اين كاملا يك فرآيند عادي براي پشتيباني از خروج نيروهاي امريكايي از سوريه است.
واكنش‌ها به اظهارات ترامپ
برهم صالح، رييس‌جمهوري عراق در كنفرانس سالانه همايش الرافدين در واكنش به حرف‌هاي دونالد ترامپ، گفت: ما از اظهارات دونالد ترامپ درباره حضور نيروهاي اين كشور در عراق تعجب مي‌كنيم. نيروهاي امريكايي در عراق حق ندارند جز براساس توافق امضا شده ميان دو طرف كاري انجام دهند. اين نيروها حق ندارند مراقب مسائل زيادي از جمله ايران باشند. ما هرگز اجازه اين را نخواهيم داد. به گزارش ايسنا، صالح در ادامه تصريح كرد: نيروهاي امريكايي براساس توافق امضا شده ميان دو كشور در عراق هستند و ماموريت‌شان مبارزه با تروريسم است. وي افزود: عراق نمي‌خواهد طرف يا محور نزاع ميان چند كشور باشد. ترامپ از عراق درخواست حضور نظامي براي كنترل ايران را نكرده است. ما منتظر توضيحي از واشنگتن درباره تعداد نيروهاي امريكايي و ماموريت‌شان هستيم. ماموريت ما ارتقاي روابط با همسايگان‌مان از جمله ايران است.
عمار حكيم، رييس ائتلاف اصلاح و سازندگي عراق نيز در واكنش به اظهارات ترامپ، در صفحه توييتر خود نوشت: تبديل شدن عراق به ميدان تسويه‌حساب بين‌المللي و منطقه‌اي يا نقطه‌اي براي زيرنظر گرفتن كشورهاي همسايه يا تحريك و تجاوز به آنها را نمي‌پذيريم. وي افزود: با توجه به قانون اساسي عراق مبني بر اينكه عراق نبايد تهديدي براي امنيت و ثبات منطقه و جهان باشد، ما استفاده از خاك كشورمان براي تهديد همسايگان را تهديدي براي منافع ملي و امنيت عراق مي‌دانيم بنابراين عراق اين مساله را نمي‌پذيرد.
حيدر العبادي، نخست‌وزير پيشين عراق در واكنش به سخنان دونالد ترامپ گفت: ما اظهارات رييس‌جمهور امريكا مبني بر بقاي نيروهاي امريكايي در عراق به منظور زيرنظر داشتن ايران را نمي‌پذيريم و از دولت امريكا مي‌خواهيم كه در اين‌گونه اظهارات تنش‌زا تجديدنظر كند زيرا منجر به آسيب رساندن به روابط ميان بغداد و واشنگتن مي‌شود.
قيس الخزعلي دبيركل جنبش «عصائب اهل الحق» نيز به اظهارات دونالد ترامپ واكنش نشان داد. به گزارش فارس، الخزعلي به شبكه خبري «السومريه» گفت كه «عراق پارلماني دارد كه مي‌تواند تصميم مناسب را درباره حضور نيروهاي امريكايي در عراق اتخاذ كند.» وي با بيان اين مطلب افزود: «عراق همچنين نهادهاي نظامي مانند ارتش، پليس حشد [الشعبي] و سرويس مبارزه با تروريسم دارد و مي‌توانند نيروهاي امريكايي را شبانه از عراق خارج كنند؛ تعداد آنان 5يا 7 هزار نفر باشد يا 9 هزار نفر.» دبيركل عصائب اهل الحق تصريح كرد كه اظهارات اخير ترامپ، ماهيت واقعي طرح امريكا در عراق را فاش كرد، مبني بر اينكه اين كشور قصد دارد «كشورهاي همسايه را هدف قرار دهد.»