هدف 30 ميليارد دلاري
سفر اقتصادي، بين‌المللي اردوغان به تهران با استقبال روحاني همراه بود
گروه ديپلماسي| رجب طيب اردوغان اين‌بار در قامت رييس‌جمهور به تهران آمد. دومين سفر در يك سال و نيم گذشته به سبك و سياق نخستين سفر، با هياتي بلندپايه و البته پرجمعيت همراه بود. شش عضو كابينه دولت آقاي رييس‌جمهور را در اين سفر همراهي كرده و البته با دستاني پر به همراه هشت سند امضاشده هم به آنكارا بازگشتند. مدعو و ميزبان حسن روحاني، رييس‌جمهور كشورمان بود كه در مجموعه سعدآباد از همتاي ترك خود استقبال كرد. سفر رييس‌جمهور تركيه هرچند در روزهاي بحراني منطقه در كنار انتشار بيانيه سوييس ميان ايران و 1+5 و البته انتقادهاي اردوغان به سياست‌هاي منطقه‌اي ايران صورت گرفت اما رنگ و بوي اقتصادي آن كم از نيت‌هاي سياسي پيدا و پنهان دو طرف براي تعميق روابط نداشت. جايگاه وزرايي كه در اين سفر اردوغان را همراهي كردند به خوبي اهداف اين سفر را علني مي‌كرد، علاوه بر مولود چاوش اوغلو وزير خارجه، نهاد زيبكچي وزير اقتصاد، نورالدين جانيكلي وزير تجارت و گمركات، تانر يلديز وزير انرژي، عمر چليك وزير فرهنگ و گردشگري و جودت يلماز وزير توسعه نيز به همراه آقاي رييس‌جمهور به تهران آمدند. پيش از آنكه پاي اردوغان به تهران برسد، رسانه‌هاي منطقه‌اي در گمانه‌زني‌هاي خود ادعا كردند كه اردوغان در اين سفر در خصوص پرونده يمن و رابطه ميان ايران و عربستان كه هنوز پس از گذشت يك سال و نيم از تعويض دولت در ايران تغيير چندان خوشايندي نكرده است، با همتاي ايراني خود رايزني خواهد كرد. شكل و شمايل ديدار دو رييس‌جمهور و گفت‌وگوهاي خصوصي آنها در سعدآباد هم تا حد بسياري اين گمانه‌زني را تاييد كرد. علاوه بر رايزني‌هاي سياسي خصوصي در اين سفر يك‌روزه هيات ترك به تهران، دومين دور نشست شوراي عالي همكاري‌هاي راهبردي ايران و تركيه به رياست روساي جمهوري دو كشور و وزراي عضو اين شورا برگزار شد.
روحاني: مبادلات تجاري با تركيه را به 30 ميليارد دلار مي‌رسانيم
روساي جمهور ايران و تركيه پس از ديدار خصوصي و گفت‌وگوهاي دوجانبه در جمع اهالي رسانه حاضر شده و به پرسش‌هاي خبرنگاران در كنفرانسي خبري پاسخ دادند. مساله يمن همانگونه كه پيش‌بيني مي‌شد نخستين مساله مطرح‌شده بود. حسن روحاني در اين خصوص گفت: در پرونده يمن نكات مشتركي داشتيم، هر دو معتقد بوديم بايد هرچه سريع‌تر شاهد پايان جنگ و خونريزي در يمن باشيم. ما امروز جلسه‌اي مفصل و خوبي داشتيم و سپس در شوراي عالي همكاري كه دومين جلسه آن بود با حضور وزرا شركت كرديم. در اين جلسات پيرامون روابط دوجانبه و مسائل منطقه گفت‌وگو كرديم كه توافق و تفاهمات بسيار مهم و خوبي در زمينه روابط دوجانبه، انرژي، حمل و نقل، سرمايه‌گذاري بخش خصوصي، تجارت ترجيحي و... داشتيم.
وي با بيان اينكه دو كشور توافقات بسيار خوبي پيرامون مسائل فرهنگي داشتند، تصريح كرد: توسعه كالاهاي فرهنگي و مراكز علمي و تحقيقاتي و توسعه مسائل امنيتي از جمله مباحثي بود كه روي آن اتفاق نظر وجود داشت.
روحاني تاكيد كرد: هر دو كشور نيز در حوزه مسائل امنيتي در بخش مرزي كه مرزهاي امن‌تري داشته باشيم اتفاق نظر داشتند و اينكه هر دو كشور در مبارزه با تروريسم در مرزها توافق و تفاهم داشتند.
وي با تاكيد بر گسترش همكاري‌هاي اقتصادي ميان تهران و آنكارا گفت: روابط تجاري ما در سال گذشته حدود 14 ميليارد دلار بوده كه در نظر داريم مبادلات تجاري خود را به 30 ميليارد دلار برسانيم. رييس‌جمهور با اشاره به جلسه شوراي عالي همكاري‌هاي دو كشور بيان كرد: در اين جلسه موضوعاتي مورد بحث قرار گرفت كه بنا شد تا اجلاس بعدي و در كميسيون شوراي عالي همكاري‌ها كه سومين جلسه آن در آنكارا خواهد بود، به توافق برسيم.
روحاني با بيان اينكه از دولت و رييس‌جمهور تركيه به دليل حمايت‌هايي كه از ايران به‌خصوص در موضوع هسته‌اي داشتند، تشكر مي‌كنم، افزود: امروز رييس‌جمهور تركيه از توافقاتي كه در لوزان انجام شد، استقبال كردند و ما نيز معتقديم توافقات ايران با 1+5 مي‌تواند موجب افزايش ارتباطات و توسعه اقتصادي ايران و تركيه شود.
روحاني افزود: امروز در يك مقطع حساس گفت‌وگوها انجام شد. متاسفانه ما امروز شاهد ناامني و بي‌ثباتي‌ها در منطقه هستيم، دو طرف كاملا هم‌نظر بوديم كه بايد بي‌ثباتي و ناامني و جنگ در منطقه كنترل شود.
وي افزود: اميدواريم بتوانيم با تروريست و افراطي‌گري مبارزه كنيم و شاهد برادري و دوستي كشورهاي منطقه با هم باشيم.
رييس‌جمهور با اشاره به گفت‌وگوي خود با رييس‌جمهور تركيه در رابطه با مشكلات عراق و فلسطين، گفت: علاوه بر اين كشورها راجع به يمن نيز بحث مفصلي داشتيم، نقاط مشتركي بين ما وجود داشت و هر دو معتقد بوديم بايد هرچه سريع‌تر شاهد پايان جنگ و خونريزي در يمن باشيم و حملات كشورها به يمن متوقف و آتش‌بس ايجاد شود.
وي ادامه داد: بعد از آتش‌بس در يمن كشورهاي مختلف مي‌توانند كمك‌هاي انسان‌دوستانه و نوع‌دوستانه خود را به يمن ارسال كنند و انشاالله شاهد صلح و ثبات در يمن با يك دولت يمني باشيم.
اردوغان: براي عراق خون گريه مي‌كنيم
رييس‌جمهور تركيه نيز در اين كنفرانس خبري گفت: الان منطقه مثل اين است كه در آتش مي‌سوزد و ما فرصت كرديم در رابطه با مشكلات منطقه مذاكره و گفت‌وگو كنيم؛ در رابطه با مسائل سياسي، اقتصادي نيز گفت‌وگوهايي انجام شد.
رجب‌طيب اردوغان در ادامه افزود: امروز يك ديدار بسيار بامفهوم داشتيم، شوراي عالي همكاري اقتصادي را در تهران برگزار كرديم كه از اين بابت خوشحاليم، در اين جلسه هشت سند و يك بيانيه مشترك به امضا رسيد. الان منطقه مثل اين است كه در آتش مي‌سوزد و ما فرصت كرديم در رابطه با مشكلات منطقه مذاكره و گفت‌وگو كنيم؛ در رابطه با مسائل سياسي، اقتصادي نيز گفت‌وگوهايي انجام شد. اردوغان در ادامه با اشاره به روابط اقتصادي و تجاري ايران و تركيه گفت: روابط تجاري دو كشور به نفع ايران است، در اين رابطه مشكلات و موانعي وجود داشت كه در آينده گام‌هاي بلندي را براي رفع آن برمي‌داريم و دو طرف آمادگي لازم را براي اين كار دارند. وي تصريح كرد: ما بخش اعظمي از گاز طبيعي ايران را مي‌خريم ولي در رابطه با بهاي گاز گران‌ترين گاز را از ايران خريداري مي‌كنيم.
اردوغان تاكيد كرد: اگر قيمت گاز پايين بيايد مي‌توانيم خريدمان را از ايران زياد كنيم. مصرف گاز در بخش‌هاي صنعتي و همچنين در بخش‌هاي شهري و روستايي زياد است و مردم ما به گاز احتياج دارند ولي مي‌خواهيم آن را ارزان‌تر بخريم تا به مردم خود ارزان‌تر بفروشيم.
وي تصريح كرد: دو كشور بايد در رابطه با قيمت گاز با هم همكاري داشته باشند و به يك نقطه مناسب برسند.
رييس‌جمهور تركيه اظهار داشت: ما در يك نقطه خاص هستيم. از آنكارا به تهران آمده‌ايم تا در رابطه با مسائل اقتصادي و فرهنگي همكاري داشته باشيم و در اين رابطه مي‌توانيم كارهاي بسيار زيادي انجام دهيم.
اردوغان ادامه داد: ما خيلي از مشكلات را رفع كرديم اما بروكراسي بعضا مشكلاتي را ايجاد كرده و بايد از آن خلاص شويم.
رييس‌جمهور تركيه در ادامه به همكاري‌هاي توريستي دو كشور اشاره كرد و گفت: بايد در اين راستا همكاري و تبادلات بيشتري داشته باشيم. بايد در توريست هم تنوع داشته باشيم و ما توانسته‌ايم توريست را تنوع ببخشيم.
اردوغان در ادامه سخنان خود با بيان اينكه ما مي‌توانيم با ايران همكاري‌هاي مشترك بسيار زيادي داشته باشيم با اشاره به نقل و انتقال مالي دو كشور گفت: ما بايد سعي كنيم زير تسلط پول‌هاي كشورهاي ديگر نباشيم و پول‌هاي ملي همديگر را به جريان بيندازيم.
وي تاكيد كرد: پول ملي ما بايد عامل تجارت بين دو كشور باشد و نبايد زير سلطه پول ملت‌هاي غربي باشيم.
رييس‌جمهور تركيه ادامه داد: بانك‌هاي مركزي ما با يكديگر مذاكراتي را داشته‌اند اما نتوانستيم گام موثري را‌برداريم. ما بايد سعي كنيم تمام خريد و فروش‌ها را با پول ملي آن كشور انجام دهيم و اجرايي كردن اين موضوع مي‌تواند قدرت ما را بيشتر كند.
اردوغان با بيان اينكه در مورد مسائل عراق بحث و گفت‌وگو كرديم گفت: عراق جايي است كه ما خون گريه مي‌كنيم، 350كيلومتر مرز مشترك داريم و متاسفانه تاكنون 100هزار نفر بر اثر درگيري‌ها كشته شده‌اند و تاريخ و فرهنگ در آنجا از بين رفت.
وي ادامه داد: مشابه همين اتفاق در سوريه افتاد و حدود 300هزار نفر مسلمان كشته شده‌اند و ما نمي‌دانيم در آنجا چه اشخاصي به دست چه كساني كشته مي‌شوند و بنده كاري به مسائل مذهبي ندارم. زيرا آنچه كه براي من مهم است مسلمان و اسلام است. ما بايد به عنوان يك مسلمان به مسائل نگاه كنيم.
رييس‌جمهور تركيه افزود: دين ما مي‌گويد انسان اشرف مخلوقات است اما مشاهده مي‌كنيم كه در آنجا انسان‌ها همديگر را مي‌كشند بنابراين با توجه به اينكه انسان داراي ارزش والايي است نبايد به راحتي كشته شود.
اردوغان تاكيد كرد: ما بايد با همديگر متحد شويم و مذاكره كنيم و جلوي اين خونريزي‌ها را بگيريم و كساني را كه با يكديگر مي‌جنگند كنار هم جمع كنيم. ما بايد اين كار را انجام دهيم و به اميد خدا انجام خواهيم داد و به نتيجه مي‌رسيم.