تسليحات فرانسه در جنگ يمن
محمود فاضلي
طبق آمارهاي جديد منتشره از سوي موسسه تحقيقات صلح در استكهلم جز امريكا كه بيش از نيمي از صادرات اسلحه از كارخانه‌هاي تسليحاتي آن طي پنج سال گذشته به خاورميانه صورت گرفته است و در فاصله بين سال‌هاي 2014 تا 2018 در مقايسه با پنج سال قبل، 29 درصد افزايش يافته، صادرات فرانسه نيز (43 درصد) و آلمان (13 درصد) افزايش يافته است. كشورهاي خاورميانه واردات تسليحات خود را 87 درصد افزايش داده‌اند كه يكي از دلايل اصلي اين امر جنگ يمن است.
فرانسه كشوري كه خود را مهد حقوق بشر و دموكراسي مي‌خواند و امضاكننده پيمان منع فروش تسليحات به كشورهايي كه مي‌توانند از اين فروش‌ها عليه غيرنظاميان استفاده كنند، است در سال‌هاي اخير يكي از متهمان اصلي فروش سلاح براي سركوب مردم يمن بوده است. پاريس كه يكي از صادركنندگان اصلي تسليحات نظامي در جهان است، عدم توليد تسليحاتش به معناي از دست رفتن چندين ميليارد يورو است. از 87 كشوري كه اين معاهده را تصويب كرده‌اند، شمار زيادي به تعهدات خود عمل نمي‌كنند.
رسانه‌هاي اين كشور اخيرا يادداشت محرمانه‌اي از «اداره كل اطلاعات نظامي» اين كشور كه در اكتبر 2018 تهيه شده است را منتشر كرده‌اند كه در آن فهرستي از تسليحات مرگبار مورد استفاده در جنگ يمن منتشر شده است. در اين فهرست تانك، خمپاره‌انداز، جنگنده ميراژ، رادار، خودروهاي زرهي، هليكوپتر، ناوچه و تسليحات ديگر ديده مي‌شود. در اين فهرست ادعا شده است تسليحات فرانسه كه در اختيار عربستان و امارات بوده در شكل «دفاعي» آن به كار گرفته شده است و نه در خطوط مقدم جبهه جنگي!
در اين يادداشت محرمانه، از 49 توپ «سزار» و مورد استفاده در كل جبهه‌هاي گروه‌هاي يمني مورد حمايت عربستان در زمان پيشروي در خاك يمن سخن به ميان آمده است. اين بمب‌ها عليه مردم يمن استفاده شده است. در جنگ‌هاي هوايي نيز ميراژهاي فرانسه در يمن فعال بوده‌اند. در ژوئن 2018 حضور نيروهاي ويژه فرانسوي در كنار نيروهاي اماراتي و متحدان يمني مورد تاييد قرار گرفته است.
نخست‌وزير فرانسه در واكنش به انتشار اين اطلاعات مدعي شده بود بر اساس اطلاع ما، تسليحات فرانسوي كه در بيرون از خاك يمن در اختيار اعضاي ائتلاف قرار داده شده تحت اختيار اعضاي ائتلاف است، داراي كاربرد دفاعي هستند و ما از قربانيان استفاده از اين تسليحات در صحنه نبرد اطلاعاتي در دست نداريم! در مواضع مقامات رسمي فرانسه تناقض ديده مي‌شود و اساسا وجود سلاح‌هاي فرانسوي در جنگ عليه يمن انكار مي‌شود. وزير دفاع فرانسه با حضور در كميسيون دفاع ملي پارلمان مدعي شد تا آنجا كه من مي‌دانم، سلاح‌هاي اخيرا فروخته شده عليه غيرنظاميان مورد استفاده قرار نگرفته است! وي كه حمله نظامي عربستان به يمن را دفاع از خود توصيف مي‌كند، مدعي است فكر نمي‌كنم در فروش سلاح به رياض اشتباهي رخ داده باشد، كشوري دارد از خودش دفاع مي‌كند.
اين موضع‌گيري دايما از سوي شخصيت‌هاي چپگراي فرانسه مورد انتقاد قرار مي‌گيرد. نمايندگان مجلس و سناتورهاي حزب كمونيست تلاش كرده‌اند در اين باره هشدار دهند. سازمان‌هاي غيردولتي فرانسه بارها فروش تسليحات به عربستان براي استفاده در يمن را محكوم كرده و مدعي‌اند در فاصله زماني 2015 تا 2017 فرانسه بيش از 4 ميليارد دلار تجهيزات نظامي به عربستان و امارات فروخته است. پاريس در سال 2009 و زمان اولين درگيري‌ها ميان حوثي‌ها و عربستان، مخفيانه چندين تجهيزات حساس نظامي را به عربستان فروخته بود. از زمان آغاز جنگ يمن كه به كشته شدن ده هزار نفر و گرسنگي بيست ميليون نفر ديگر كه معادل هشتاد درصد جمعيت يمن است، انجاميده است، هيچ گفت‌وگوي هدفمندي در پارلمان و فضاي عمومي فرانسه شكل نگرفته است.
به‌كارگيري تجهيزات فرانسه عليه مردم يمن در حالي ادامه دارد كه دادگاهي در پاريس پرونده‌اي را عليه سه نفر از روزنامه‌نگاران افشاگر اسناد نظامي كه «افشاي اسرار نظامي ملي» نام گرفته است، درباره استفاده تسليحات اين كشور در جنگ يمن گشوده است. اين پرونده به شكايت ارتش رسيدگي مي‌كند. روزنامه‌نگاران كه افشاگري‌ها را در راستاي منافع عمومي مي‌دانند بر اين باورند اطلاعاتي كه آنها در اختيار شهروندان و نمايندگان قرار داده‌اند، دولت قصد پنهان كردن آن را داشته است. اين اسناد فاش مي‌كند كه سلاح‌هايي همچون تانك، جنگنده‌هاي ميراژ با تكنولوژي موشك‌هاي هدايت شونده، هليكوپترهاي ترابري و هواپيماهاي مخصوص سوخت‌گيري در صحنه جنگ مرگبار يمن مورد استفاده قرار گرفته است.