مشاغل سبز را دريابيم
شينا انصاري
گفته مي‌شود در دو دهه آتي بسياري از مشاغل دنيا دستخوش تغيير خواهند شد؛ در واقع به تبع نياز عصر جديد، كسب و كارهاي متفاوت و نوين شكل مي‌گيرند. از آنجا كه محدوديت منابع و تخريب محيط‌زيست از مهم‌ترين چالش‌هايي هست كه بر سر راه بشر امروز قرار دارد، يكي از ضروري‌ترين مشاغلي كه در آينده توسعه خواهد يافت، مشاغل سبز يا فعاليت‌هايي است كه
بر حول محور بهبود كيفيت محيط‌زيست مي‌چرخد؛ انرژي، محيط‌زيست، آب، كشاورزي و توسعه فناوري‌هاي پاك تنها برخي از كسب و كارهاي سبز شناخته شده هستند و انتظار مي‌رود با گسترش هوش مصنوعي و رباتيك و رشد شتابان تكنولوژي، مشاغل جديد متناسب با نيازهاي آينده ايجاد شوند.
سازمان بين‌المللي كار (ILO) در گزارشي اعلام كرده است كه مجموعه اقدامات صورت گرفته براي غلبه بر مشكلات زيست‌محيطي موجب شده كه هم‌اكنون بالغ بر ٣ ميليون فرصت شغلي سبز در جهان به وجود آيد. با اين حال اين سازمان پيش‌بيني مي‌كند كه با حمايت‌ها و ايجاد زيرساخت‌هاي لازم، اين فرصت‌ها طي سال‌هاي آتي به ميزان قابل‌توجهي افزايش يابد.
مشاغل سبز، گستره وسيعي از مسائل همچون تغيير آب و هوا و اقتصادهاي كم‌كربن، كارآمدي انرژي، كاهش آلودگي، حفظ تنوع زيستي و محدوديتهاي منابع را در بر مي‌گيرند؛ از توليد، فروش و خدمات صنعت دوچرخه، وسايل نقليه الكتريكي و هيبريدي، توليد سوخت‌هاي جايگزين، صنعت انرژي‌هاي تجديدپذير خورشيدي، بادي و امواج گرفته تا معماري سبز، اكوتوريسم، بازيافت و تصفيه فاضلاب را مي‌توان در زمره مشاغل سبز منظور كرد. البته با گذر زمان ضرورت دارد برخي مشاغل جديد ايجاد شده در بعضي فعاليت‌ها مانند انرژي‌هاي نو يا مديريت پسماندها، جايگزين مشاغل فعلي شوند. همچنين انتظار اين است كه به مرور مشاغل قرمز كه ماهيت آلايندگي محيط‌زيست دارند، حذف شوند و مشاغل زرد نيز در پروسه‌اي كه آن را بازسازي سبز مي‌نامند، در جهت كاهش معضلات زيست‌محيطي حركت كرده و به‌تدريج با محيط‌زيست سازگار شوند.
خوشبختانه ظرفيت ايجاد اين مشاغل در كشورهاي در حال توسعه به‌مراتب بيشتر از كشورهاي توسعه يافته است، زيرا از يك‌سو، اين كشورها با مشكلات مختلف محيط‌زيستي مواجه هستند و از سوي ديگر به دليل وجود ظرفيت‌هاي فراوان ازجمله نيروي انساني جوان و روند روبه رشد مي‌توانند تغييرات عميق و پايدار را در ساختارهاي اجتماعي و اقتصادي كشورهاي‌شان به وجود بياورند.
در كشور ما نيز، باتوجه به مسائل عديده زيست‌محيطي، سياستگذاري‌هاي حمايتي مي‌تواند فرصت‌هاي بي‌شماري در ايجاد و رونق كسب و كارهاي محيط‌زيستي به‌خصوص با اتكا بر الگوهاي سبز بومي فراهم كند. باتوجه به مزاياي قابل‌توجهي كه اين مشاغل دارند، حركت به سمت ايجاد اين مشاغل ضمن ارتقاي وضعيت محيط‌زيست كشور، مي‌تواند تقويت‌كننده توليدات داخلي و راهكاري مناسب براي اشتغال‌زايي جوانان و كاهش بيكاري دانش‌آموختگان و اقشار تحصيلكرده در شرايط كنوني كشور باشد.