ميثم سليماني
گاهي ارزش و نتيجه برخي تحولات چه خوب و چه بد چند سال پس از وقوع روشن و مشخص ميشود. شايد هيچگاه جورج بوش رييسجمهور اسبق ايالات متحده هنگامي كه فرمان حمله به عراق را صادر كرد، نميدانست آيندگان چگونه نتيجه كار او را قضاوت ميكنند. يا آن طور كه وندي شرمن مذاكرهكننده ارشد امريكا در مذاكرات هستهاي با ايران در كتاب خاطرات خود عنوان ميكند، هنگامي كه برجام به امضا رسيد هيچگاه فكر نميكردم اولين ناقض آن ايالات متحده امريكا باشد. اتفاقي كه روز گذشته دونالد ترامپ رييسجمهور ايالات متحده امريكا در مرز ميان كره جنوبي و شمالي رقم زد، فارغ از اينكه نتيجه آن مثبت يا منفي باشد چند سال ديگر مورد قضاوت قرار خواهد گرفت.
در حال حاضر آنچه براي رسانهها و افكار عمومي مهم است، تحولي است كه امروز و در مرز ميان دو كره در منطقه غيرنظامي DMZ رخ داد. دونالد ترامپ براي اولينبار در دوره رياستجمهوري خود به اين منطقه سفر كرد و در يك اقدام تاريخي نه تنها با كيم جونگ اون رهبر كره شمالي در مرز ديدار كرد، بلكه پا به خاك كره شمالي گذاشت تا تبديل به اولين رييسجمهور ايالات متحده شود كه قدم به خاك اين كشور گذاشته است. ديداري كه بسياري معتقدند؛ ميتواند مذاكرات دو طرف در سطح كارشناسي را بار ديگر آغاز كند. ترامپ هنگامي كه از خط مرزي عبور كرد و وارد خاك كره شمالي شد، گفت باعث افتخار اوست كه توانسته قدم به خاك اين كشور بگذارد و اعلام كرد كه قصد دارد كيم جونگ اون را براي يك سفر رسمي به كاخ سفيد دعوت كند.
از فضاي موجود در منطقه DMZ هنگام ديدار به نظر ميرسيد كه براي طرفين ديدار كاملا غيرمنتظره بوده و هماهنگي آن با عجله صورت گرفته است، چرا كه موقعيت عكاسان و فيلمبرداران چندان مشخص نبود و يك درهم ريختگي در مراسم به چشم ميخورد. ابتدا بسياري بر اين گمان بودند دو طرف تنها يك خوش و بش و ديدار تشريفاتي خواهند داشت، اما ديدار دوجانبه ميان كيم جونگ اون و ترامپ حدود يك ساعت به طول انجاميد.
اين سومين ديدار رسمي دونالد ترامپ با كيم جونگ اون بوده اما از دل هيچ يك از اين ديدارها هيچگونه توافق اجرايي يا يك معامله هستهاي بيرون نيامده است. با اين حال ترامپ گفت: قدم زدن در اين خط مرزي افتخار بزرگي براي من بود كه كاملا باور نكردني است. دونالد ترامپ اين نشست را يك پيروزي بزرگ تلقي و اعلام كرد كه مذاكرات هستهاي ظرف چند هفته آينده از سرگرفته ميشود و دو كشور تيمها و مقامهايي را به عنوان رهبران تيم مذاكرهكننده تعيين ميكنند.
به گزارش انبيسي، هر چند اين ديدار صورت گرفت، اما هيچ نشانهاي از اينكه ايالات متحده و كره شمالي پيشرفتهاي منحصربهفردي براي يك توافق به دست آورده باشند، وجود ندارد.
تصاوير از ديدار ترامپ و كيم نشان ميدهد پس از ديدار اوليه در مرز، دو طرف به سمت اتاق محل گفتوگو رفتند و خيلي كوتاه در برابر خبرنگاران قرار گرفتند.
هر دو رهبر با ابراز اميدواري عنوان كردند كه اين ديدار منجر به بهبود وضعيت بين دو كشور خواهد شد. ترامپ به خبرنگاران گفت كه ما به دنبال سرعت نيستيم، بلكه به دنبال مسير درست هستيم.
ترامپ پس از اين ديدار خاك كره را ترك كرد و بلافاصله در توييتر خود نوشت: من كره جنوبي را ترك كردم و يك ديدار فوقالعاده با كيم جونگ اون رهبر كره شمالي داشتم. من در خاك كره شمالي ايستادم و اين يك ديدار مهم براي همه و يك افتخار بزرگ بود.
ترامپ در حال حاضر اولين رييسجمهور ايالات متحده است كه با رهبر كره شمالي در داخل سرزمين كره ديدار و گفتوگو كرده است. آخرين نشست ميان ترامپ و كيم، در هانوي ويتنام در ماه فوريه برگزار شد و در حالي كه بسياري منتظر امضاي يك توافق بزرگ بودند اما به ناگاه همه چيز تغيير كرد و ترامپ به خبرنگاران گفت گاهي بايد كماكان راه برويد.
مقامهاي ايالات متحده كه به مذاكرات هانوي نزديك بودند، اعلام كردند كه كيم اصرار داشت در قبال اقدامات انجام شده از سوي كره شمالي بخشي از تحريمهاي اين كشور برداشته شود، اما عدم پذيرش چنين موضوعي از سمت امريكا باعث شكست مذاكرات در هانوي ويتنام شد. اما يكي از مقامهاي ارشد تيم ترامپ روز يكشنبه به NBC گفت: ما اميدواريم اين ديدار سرآغاز ديدارهاي سطح پايين كارشناسي به رهبري استفان بيگون نماينده ويژه رييسجمهور در امور كره شمالي باشد؛ پس از آن ميتواند پيشرفتهاي قابل توجهي در مسائل هستهاي ايجاد شود. او در واقع پس از نشست ترامپ گفت كه بيگن و مايك پمپئو وزير امور خارجه ميتوانند مذاكرات هستهاي با كره شمالي را مجددا آغاز كنند. با وجود اين ترامپ گفت كه تحريمها در كره شمالي كماكان به قوت خود باقي است و اين احتمال را مطرح كرد كه برخي از آنها ميتواند در طول مذاكرات نيز حذف شود كه اين يك تغيير موضع جدي از سوي ايالات متحده پس از پافشاري شديد روي ماندن تحريمها تا زمان خلع سلاح كامل اتمي است. ترامپ به خبرنگاران گفت: در برخي مواقع در مذاكرات ممكن است همه چيز اتفاق بيفتد.
برخي بر اين باورند كه اين نوع ملاقاتها ميتواند بيش از اينكه كمكي به خلع سلاح اتمي پيونگيانگ كند، موقعيت كيم را در داخل تقويت كند و همزمان برنامه هستهاي كره شمالي نيز تقويت شود.
در حال حاضر اعتقاد بر اين است كه كره شمالي داراي چندين كلاهك هستهاي با توانايي نصب آنها روي موشكهاي بالستيك است اما تاكنون ثابت نشده كه ميتواند اين موشكها را با موفقيت آزمايش كند يا خير. اما كره شمالي اذعان كرده است كه اين قابليت را داراست.
با اين حال ترامپ سعي داشت در ديدار با كيم نشان دهد، فوريتي براي توافق وجود ندارد و زمان براي رسيدن به يك توافق با كره شمالي به اندازه كافي هست. دقيقا شبيه همين سخنان را يك روز پيش از آن در خصوص ايران بيان كرد و گفت كه فرصت كماكان براي توافق باقي است.
ترامپ گفت: من هرگز عجله نميكنم، اما اگر شما در عجله هستيد، خودتان را در معرض مشكل قرار ميدهيد. با اين حال هم ترامپ و هم كيم از يكديگر دعوت كردند كه به پايتختهاي يكديگر سفر كنند. ترامپ گفت من كيم را به كاخ سفيد دعوت ميكنم؛ كيم هم گفت اگر آقاي ترامپ از پيونگيانگ ديدن كند براي او افتخار بزرگي خواهد بود.
سوئي ميتري كه مسوول حوزه كره شمالي در تيم امنيت ملي دولتهاي بوش و اوباما بوده در گفتوگو با نيويوركتايمز گفت: از ديدگاه كيم، ترامپ بهترين رييسجمهور ممكن است كه ميتواند با آن مذاكره كند، چرا كه بعيد است كه ساير روساي جمهور امريكا چنين موقعيتي را در اختيار كيم قرار دهند. اما نيويوركتايمز در گزارش خود عنوان ميكند كه يك رويكرد ديگر وجود دارد كه ميتواند براي هر دو طرف خطرناك باشد، چرا كه كيم پس از 70 ساعت سفر طولاني با قطار براي ديدار با ترامپ به هانوي آمد تا به يك توافق برسد اما در نهايت خجالتزده از سفر بازگشت. او خطاب به ايالات متحده گفت قبل از هرگونه مذاكرات جديد بايد يكسري محاسبات جديد ارايه دهد. اما هنوز مشخص نيست كه آيا ترامپ قصد دارد تغيير رويكردي در ديدگاه خود داشته باشد يا خير. هر چند نشانههايي وجود دارد كه شايد ترامپ قصد برداشتن بخشي از تحريمهاي كره شمالي را در مذاكرات نيز داشته باشد. ديويد ناكامورا خبرنگار حوزه كاخ سفيد واشنگتنپست در گزارش خود نوشت كه ديدار روز يكشنبه يك نمايش بزرگ زنده براي دونالد ترامپ بود. اكنون تاريخ و زمان قضاوت ميكند كه اين اقدام ترامپ تنها يك نمايش صرف بود يا اينكه منجر به اتفاقي تاريخي خواهد شد.