بوريس جانسون نخست‌وزير بريتانيا شد
منتخب تندروها
ميثم سليماني
لندن را مي‌توان يكي از سياسي‌‌ترين پايتخت‌هاي جهان در تاريخ معاصر دانست. تغييرات در ساختار و بدنه دولت مي‌تواند در لحظه رخ دهد. افراد جابه‌جا شوند قدرت از يك حزب به حزب ديگر منتقل شود اما به نظر مي‌رسد كماكان ساختار سرجايش قرار دارد. هر روز مي‌توان منتظر يك اتفاق جذاب و ديدني در بريتانيا بود. سياست بريتانيا هر روز براي افرادي كه آن را دنبال مي‌كنند يك سورپرايز دارد. حالا سورپرايز جديد عرصه سياست بريتانيا بوريس جانسون است. او توانست در انتخابات درون حزبي محافظه‌كاران با كسب بيش از 92 هزار راي و 66 درصد آرا پيروز انتخابات شود. اين در حالي است كه جرمي هانت رقيب جانسون تنها 46 هزار راي به دست آورد. زماني كه نتايج اعلام مي‌شد، جانسون و هانت كنار يكديگر نشسته و آماده اعلام نتايج بودند كه با مشخص شدن پيروزي قاطع جانسون، هانت با او دست داد و تبريك گفت. حالا بوريس جانسون از زمان اعلام نتايج انتخابات رسما نخست‌وزير بريتانيا است و بايد مديريت ساختمان شماره 10 خيابان داونينگ را به دست گيرد.
در حال حاضر بوريس جانسون در شرايطي نخست‌وزير بريتانيا مي‌شود كه با چالش‌‌هاي متعددي براي حفظ جايگاه خود روبه‌رو است و اگر قصد دارد در اين سمت باقي بماند بايد اين چالش‌ها را پشت سر بگذارد. موضوع برگزيت اصلي‌ترين چالش بوريس جانسون است كه بايد آن را از سر راه بردارد. اما اين موضوع ساده نيست. جانسون ماه‌ها براي رفراندوم خروج بريتانيا تلاش كرد و زحمت كشيد. هر چند به همراه نايجل فاراژ رهبري كمپين خروج از اتحاديه را بر عهده داشت اما پس از جواب آري مردم به خروج، رهبري كشور را برعهده نگرفت و در جايگاه وزير امورخارجه وارد عمل شد و عملا در پرونده برگزيت نقش زيادي را به طور مستقيم ايفا نكرد. اما در نهايت به دليل اختلافات فراوان با ترزا مي در راستاي سياست او در توافق برگزيت از دولت كناره‌گيري كرد. از همين رو تبديل به اپوزيسيوني شد كه اجازه ندهد دولت در مسير تحقق برگزيت به شيوه‌اي كه ترزا مي مي‌خواهد قدم بردارد. از همين رو بسياري بر اين باور بودند كه بوريس جانسون از همان دوران خود را آماده نخست‌وزيري كرده بود تا اتفاق امروز رخ داد. اما جانسون سناريوي زيادي پيش روي خود نمي‌بيند. يا بايد بر سر توافقي جديد وارد مذاكره شود كه اروپا تمايلي به آن ندارد يا بايد بدون توافق از اتحاديه خارج شود كه مجلس عوام قطعا اين اجازه را نخواهد داد هر چند كه او علاقه‌مند باشد خروج بدون توافق را رقم بزند. بنابراين بايد ديد كه جانسون در اين مدت مي‌تواند راهي براي خروج از اين بن‌بست پيدا كند يا خير.
اما چالش ديگر به بحث با امريكا بازمي‌گردد. جانسون ماموريت دارد كه روابط خدشه‌دار شده لندن واشنگتن را پس از انتشار يادداشت‌هاي محرمانه كيم داروك سفير بريتانيا در واشنگتن را بازسازي كند. يادداشت‌هايي كه كه در آن از هرج و مرج و بي‌كفايتي در دولت دونالد ترامپ پرده برمي‌داشت و اين موضوعي بود كه به مذاق دونالد ترامپ رييس‌جمهور ايالات متحده خوش نيامد و كيم داروك مجبور به استعفا از سمت خود شد. اكنون در شرايطي كه بريتانيا تصميم به خروج از اتحاديه را دارد، مجبور است كه روابط خود با امريكا را بيش از گذشته تقويت كند و احتمال دارد با توجه به علاقه شخصي ترامپ به بوريس جانسون اين اتفاق بتواند رخ دهد. اما موضوعي كه تبديل به چالش اصلي اين روزهاي بريتانيا شده و عملا حتي بحث برگزيت و امريكا را نيز تحت الشعاع خود قرار داده موضوع توقيف تانكر نفتي بريتانيا توسط ايران است. هفته گذشته نيروي دريايي سپاه پاسداران يك تانكر نفتكش را كه با پرچم بريتانيا در حال تردد از تنگه هرمز بود را توقيف كرد. نفتكشي كه در آن 23 خدمه حضور داشت كه به گزارش رسانه‌هاي بريتانيايي هيچ يك از آنها انگليسي نبودند و اكثريت آنها هندو هستند و در حال حاضر به همراه نفتكش به بندرعباس منتقل شده‌اند.
هرچند برخي رسانه‌ها قصد دارند اين موضوع را اقدام متقابل ايران در پاسخ به اقدام بريتانيا در توقيف 2 ميليون بشكه نفت ايران در جبل الطارق اعلام كنند اما واقعيت آن است كه نفتكش بريتانيايي بسياري از قوانين حقوق بين‌الملل را نقض كرده بود. از طرفي ديگر ايران در تلاش است كه بتواند نفتكش خود را كه توسط بريتانيا به بهانه نقض قوانين داخلي اتحاديه اروپا مصادره شده است را بازپس بگيرد. اقدامي خودسرانه از سوي بريتانيا كه مورد تاييد هيچ يك از كشورهاي اتحاديه اروپا قرار نگرفت.
بسياري نگران آن هستند اتفاقات اخير موجب تنش بيشتر در روابط تهران- لندن شود و حتي شرايط به نحوي پيش برود كه بريتانيا سياست‌هاي نزديك به امريكا را در خصوص برجام در پيش بگيرد و حتي قصد داشته باشد مسير بازگشت تحريم‌هاي سازمان ملل را عليه ايران كليد بزند و مسير خود را از ساير كشورهاي اروپايي تغيير دهد.
هر چند هم دونالد ترامپ و هم بوريس جانسون گزينه نظامي را عليه ايران رد كرده‌اند و حتي بوريس جانسون عنوان كرد كه اگر امريكا قصد چنين اقدامي را داشته باشد با آنها همراهي نمي‌كند، اما هر دو مي‌توانند در صورت لزوم، همراهي بيشتري در بحث فشارهاي اقتصادي بر ايران داشته باشند.
از طرفي بريتانيا نگران آن است كه در تنش ميان ايران و امريكا بريتانيايي‌ها آسيب ببينند و اگر درگيري ميان دو طرف رخ دهد منافع بريتانيا نيز دچار چالش خواهد شد.
مجموعه اين شرايط بريتانيا را در يك وضعيت دشوار قرار داده است و اين كشور در يك پيچ مهم تاريخي قرار گرفته كه بايد تصميم‌گيري كند. در خصوص ايران به نظر نمي‌رسد مجموعه شرايط نشان دهد در كوتاه‌مدت بريتانيا به سمت افزايش فشار با ايران و همراهي با كمپين امريكا پيش برود، اما اگر مذاكرات و اختلافات حل نشود، ممكن است كه دو طرف مجبور باشند تصميم‌هاي سخت‌تري اتخاذ كنند. اما در خصوص جانسون نبايد اين نكته را فراموش كرد كه هيچگاه نبايد اورا دست‌كم گرفت. جانسون فردي غيرقابل پيش‌بيني است و حتي نبايد او را با ترامپ مقايسه كرد. هرچند او را مي‌توان يك راست افراطي دانست و برخي نيز او را پوپوليست مي‌دانند، اما بايد گفت كه او 8 سال لندن را به عنوان شهردار مديريت كرد و سابقه خوبي از خود برجاي گذاشت كه در سال 2015 توانست وارد پارلمان بريتانيا شود. هر چند بد، او توانست كمپيني را هدايت كند كه منجر به جواب آري مردم براي خروج از اتحاديه شود. بريتانيا چه كوتاه و چه بلند يك نخست‌وزيري به بوريس جانسون بدهكار بود كه اكنون اين بدهي پرداخت شد، حالا اين جانسون است كه بايد نشان دهد آيا مي‌تواند جايگاه خود را حفظ كند يا بايد در مدت زماني كوتاه اين سمت را ترك كند.
تبريك توييتري ظريف به جانسون
محمدجواد ظريف وزير خارجه با انتشار توييتي، انتخاب بوريس جانسون، همتاي پيشين خود به عنوان نخست‌وزير بريتانيا را تبريك گفت. ظريف تاكيد كرد كه توقيف نفتكش حامل نفت ايران توسط دولت وقت بريتانيا (ترزا مي) و به فرمان امريكا راهزني بوده است. وزير خارجه با اشاره به اينكه ايران به دنبال تقابل نيست، گفت كه ايران از خليج‌فارس محافظت خواهد كرد.