بهت جهاني در برابر تهديد تازه واشنگتن

افغانستان بعد از 40 سال جنگ داخلي، مواجهه با تروريسم، ظهور القاعده، طالبان و داعش و
18 سال تحمل تجاوز نظامي امريكا با يك تهديد تازه مواجه شده است. دونالد ترامپ، رييس‌جمهور ايالات‌متحده امريكا در برابر دوربين‌هاي تلويزيوني تهديد كرد كه مي‌تواند در عرض 10 روز رسما افغانستان را از روي كره‌زمين محو كند. اين اظهارات رييس‌جمهور امريكا با اعتراض شديد ارگ رياست‌جمهوري كابل مواجه شده است كه با صدور بيانيه‌اي خواستار توضيح درمورد اظهارات رييس‌جمهور امريكا از طريق مجاري ديپلماتيك و دولتي شده است. همزمان اظهارات ديگر ترامپ درمورد درخواست نخست‌وزير هند از او براي ميانجي‌گري در پرونده كشمير، با واكنش دهلي‌نو مواجه شده كه اين اظهارات را كاملا كذب دانسته است.

10 روزه افغانستان را محو مي‌كنم

دونالد ترامپ، در حاشيه ديدارش با عمران خان، نخست‌وزير پاكستان در كاخ سفيد خطاب به خبرنگاران ادعا كرد، برنامه‌اي دراختيار دارد كه اگر بخواهد مي‌تواند 10 روزه افغانستان را از روي كره‌زمين محو كند. وي در مورد پايان جنگ در افغانستان گفت: «من نقشه‌هايي در اختيار دارم كه اگر بخواهم جنگ را ببرم، افغانستان از روي كره‌زمين محو مي‌شود، به صورت فيزيكي تمام مي‌شود، در طول 10 روز. من نمي‌خواهم اين راه را انتخاب كنم. اگر مي‌خواستيم در افغانستان بجنگيم، يك هفته‌اي جنگ را تمام مي‌كرديم، من فقط نمي‌خواهم كه 10 ميليون نفر را بكشم.» او همچنين تاكيد كرد كه «پاكستان در حال كمك به امريكا براي خروج از افغانستان است، در حال حاضر امريكا در افغانستان نمي‌جنگد، بلكه نقش پليس را بازي مي‌كند، ما نمي‌خواهيم پليس باشيم.»

زلماي خليل‌زاد، فرستاده ويژه وزارت خارجه امريكا در امور افغانستان كه روز سه‌شنبه واشنگتن را براي ادامه مذاكرات با طالبان و دولت كابل براي سفر به افغانستان ترك كرد، گفته است كه اظهارات ترامپ به معناي آن است كه «هيچ راه‌حل نظامي منطقي براي پايان دادن جنگ افغانستان وجود ندارد و فقط از طريق سياسي مي‌توان اين مساله را حل و فصل كرد.» زلماي خليل‌زاد از يك سال پيش گفت‌وگوهاي مستقيم ايالات‌متحده امريكا را با گروه شبه‌نظامي طالبان آغاز كرده و قرار است در سفر پيش رويش به قطر، دور هشتم اين مذاكرات را انجام دهد.
عمران خان در كاخ سفيد تاكيد كرد كه در حال حاضر در نزديك‌ترين موقعيت به صلح در افغانستان قرار داريم. او گفت: «اميدواريم طي روزهاي آينده بتوانيم طالبان را وادار كنيم با دولت مركزي كابل گفت‌وگو كند.»

افغانستان با صلابت و ابهت باقي خواهد ماند

ارگ رياست‌جمهوري افغانستان روز سه‌شنبه با صدور بيانيه‌اي خواستار توضيح دولت امريكا درمورد اظهارات رييس‌جمهور اين كشور شد. در اين بيانيه‌ آمده است: «افغانستان يكي از كهن‌ترين دولت- ملت‌هاي دنياست كه در طول تاريخ از بحران‌هاي متعدد عبور كرده است. ملت افغانستان به هيچ قدرت خارجي اجازه تعيين سرنوشت خويش را نداده و نخواهد داد. شراكت و همكاري ما با جهان و به‌خصوص با ايالات‌متحده امريكا برمبناي منافع متقابل و احترام متقابل است. ما از همكاري امريكا براي آوردن صلح حمايت مي‌كنيم، اما سرنوشت اساسي كشور ما در جلسات سران دول خارجي بدون حضور زعامت افغان‌ها قابل تعيين نيست. افغانستان ما با صلابت و ابهت در صحنه سياست دنيا باقي خواهد ماند.» رياست‌جمهوري كشور در اعلاميه‌اي گفته است كه با درنظر داشتن روابط همه‌جانبه ميان دو دولت همكار، از مجراي ديپلماتيك و دولتي خواهان صراحت و توضيحات واشنگتن در مورد اظهارات رييس‌جمهور ترامپ با صدراعظم پاكستان شده است. در اين اعلاميه تصريح شده كه حكومت تحولات مرتبط به اين مساله را به صورت مستمر با «مردم آزاده افغانستان» در ميان خواهد گذاشت.

واكنش افغان‌ها در شبكه‌هاي اجتماعي

رحمت‌الله نبيل، سياستمدار افغان و نامزد انتخابات رياست‌جمهوري پيش روي اين كشور با انتشار پيامي گفته است كه «رهبران افغانستان از غني تا طالبان در پاسخ به توهين‌هاي ترامپ، بايد غرور خود را كنار گذاشته و اعلام كنند كه خودمان ميان خودمان صلح خواهيم كرد، نيازي به دخالت ايالات‌متحده و پاكستان وجود ندارد.» رعنا مومند، فعال افغان امريكايي در واكنش به اظهارات ترامپ در توييتر خود نوشته است: «يك نفر به ترامپ بگويد كه براي محو كردن افغانستان از نقشه جهان بايد 32 ميليون نفر را بكشد نه 10ميليون نفر.» برنا صالحي، كارشناس مسائل سياسي به خبرگزاري صداي افغان مي‌گويد: «ترامپ تاجري است كه آبروي ايالات‌متحده را برده است، اظهارات او ناسنجيده و ناشي از عدم آگاهي‌اش از مسائل كلاني است كه امريكا درگير آن است.» محمد اكرام انديشمند و نويسنده افغان هم مي‌گويد: «اظهارات ترامپ در مذاكره با عمران‌خان نشان مي‌دهد كه ترامپ از جنگ افغانستان آگاهي درست ندارد. او نمي‌داند كه امريكا در اين جنگ چهل‌ ساله نقش و مسووليت دارد. ترامپ نمي‌داند كه با كشتار 10 ميليون نفر در افغانستان و به قول او محو افغانستان از نقشه جهان، نه صلح در افغانستان محقق مي‌شود و نه امريكا برنده جنگ مي‌شود.» احمد سعيدي، نويسنده و تحليلگر افغانستان در حساب كاربري فيس‌بوك خود نوشت: «تهديد به محو افغانستان از روي زمين چه معني دارد؟ وقتي تمام فرصت‌ها براي ساختن افغانستان، قرباني اهداف غلط و اشتباه يك مجموعه‌اي تماميت‌خواه و انحصارطلب در درون نظام مي‌شود، نتيجه همين است كه دونالد ترامپ گستاخانه به فكر محو افغانستان و كشتن 10 ميليون انسان ديگر است.» خالد حسيني نويسنده سرشناس افغان-امريكايي، در واكنش به سخنان رييس‌جمهور امريكا در توييتر خود نوشت: «اين سخنان غيرمسوولانه و خوفناك است و از رهبر جهان آزاد انتظار نمي‌رود.»

دروغ ترامپ در مورد درخواست هند

اما تهديد به محو كردن افغانستان از نقشه، تنها اظهارات جنجالي ترامپ در ديدارش با نخست‌وزير پاكستان نبود. ادعاي ترامپ مبني بر درخواست دهلي‌نو براي ميانجي‌گري امريكا ميان پاكستان و هندوستان هم به يك جنجال سياسي در هند بدل شد. عمران‌خان در پاسخ به سوال يك خبرنگار در مورد اختلافات ارضي ميان پاكستان و هندوستان گفت: «تنها قدرتمندترين دولت جهان است كه مي‌تواند دو كشور را پاي ميز مذاكره بكشاند.» در ادامه صحبت‌هاي عمران‌خان، دونالد ترامپ مدعي شد كه نارندرا مودي، نخست‌وزير هندوستان در ديداري كه در حاشيه اجلاس جي‌20 با او داشت، گفته است: «دوست داري در نقش يك ميانجي و واسطه ايفاي نقش كني؟» ترامپ در ادامه گفت: «به او گفتم در كجا؟ گفت كشمير. فكر كنم آنها هم خيلي دل‌شان مي‌خواهد كه اين قضيه حل شود و تو هم مي‌خواهي حل شود، اگر بتوانم كمك كنم، خيلي دوست دارم نقش ميانجي را بازي كنم.» برخلاف پاكستان كه همواره از دخالت طرف‌هاي ثالث در موضوع كشمير حمايت كرده است، هندوستان همواره مساله كشمير را يك اختلاف دوجانبه عنوان كرده است كه دو كشور بايد بين خود حل و فصل كنند. اظهارات دونالد ترامپ در مورد درخواست هند براي ميانجي‌گري واشنگتن در اين قضيه، باعث تعجب ناظران و تحليلگران شد. اما دولت دهلي‌نو، به سرعت با انتشار يك بيانيه رسمي، اظهارنظر ترامپ را از بيخ و بن تكذيب كرد. سخنگوي وزارت امور خارجه هندوستان در پيامي نوشت: «هرگز چنين درخواستي از سوي نخست‌وزير نارندرا مودي به رييس‌جمهور ايالات‌متحده امريكا داده ‌نشده است. موضع تغييرناپذير هند اين است كه مسائل دوجانبه با پاكستان فقط از طريق گفت‌وگوهاي دوجانبه قابل حل و فصل هستند و هرگونه تماس با طرف پاكستاني منوط به پايان حمايت دولت اين كشور از تروريسم فرامرزي است.» رائول گاندي، رهبر حزب كنگره هندوستان در واكنش به اظهارات ترامپ گفته است: «اگر چيزي كه ترامپ مي‌گويد درست باشد، اقدام نارندرا مودي، يك خيانت است. فقط با يك بيانيه از سوي وزارت خارجه نمي‌تواند اين اتهام را پاك كند.»

برد شرمن، نماينده كنگره امريكا اظهارات دونالد ترامپ را آبروريزي خوانده و تاكيد كرده است: «هر كس با كمترين اطلاعاتي در مورد جنوب آسيا مي‌داند كه هندوستان به شكل مستمر با دخالت طرف‌هاي ثالث در موضوع كشمير مخالفت كرده است. همه مي‌دانند كه نخست‌وزير مودي هرگز چنين درخواستي را مطرح نمي‌كند. اين اقدام نه‌تنها غيرحرفه‌اي و متوهمانه بود، بلكه مايه آبروريزي بود.» اين نماينده كنگره در ادامه از سفير هندوستان در واشنگتن به خاطر اشتباه رييس‌جمهور كشورش عذرخواهي كرده است. آليسا ايرس، ديپلمات پيشين امريكا به فارن‌پاليسي مي‌گويد: «شرم‌آور است كه يك دولت خارجي در طول يك ساعت دروغ رييس‌جمهور ما در برابر رسانه‌ها را آشكار مي‌كند.»