در شرايط تحريم
استراتژي مهم ديگر كه در شرايط تحريم و به منظور توسعه و افزايش صادرات مي‌توان اتخاذ كرد، توجه بيش از پيش صادرات به مقصد كشورهاي همسايه است. آمار تجارت ۱۲ ماه منتهي به اسفند سال ۹۷ كشورمان نشان مي‌دهد كه از حدود ۴۴ ميليارد و ۳۰۹ ميليون دلار صادراتي كه در سال ۹۷ انجام شد حدود ۲۴ ميليارد و ۱۳۲ ميليون دلار به ۱۵ كشور همسايه انجام شده و اين يعني بيش از ۵۴ درصد صادرات كشورمان به مقصد كشورهاي همسايه بوده است. همچنين با توجه به واردات ۱۲ ماه سال گذشته از مجموع ۴۲ ميليارد و ۶۱۲ ميليون دلار كل واردات كشور ۱۱ ميليارد و ۵۴۱ ميليون دلار كالا از مبدا كشورهاي همسايه وارد خاك ايران شده و اين بدان معناست كه ۲۷ درصد واردات ايران در سال گذشته از كشورهاي همسايه انجام گرفته است. اما انچه حائز اهميت است اين است كه اگرچه بررسي روند تجارت ايران با ۱۵ كشور همسايه نشانگر روند صعودي صادرات كشورمان در 10 ساله گذشته به جز سال ۱۳۹۲ است اما واردات ۱۵ كشور همسايه از ايران حدود ۲۴ ميليارد دلار است كه مقايسه اين عدد با كل واردات اين كشورها (۱۲۰۰ ميليارد دلار) نشان مي‌دهد كه سهم ايران در واردات غيرنفتي ۱۵ كشور همسايه نسبت به واردات آنها از جهان فقط ۲ درصد است و اين بدان معناست كه تجار ايراني تا كنون نتوانسته‌اند به خوبي از اين بازارها استفاده كنند.
با توجه به موارد فوق و با در نظر گرفتن شرايط تحريمي و محدوديت‌هاي جدي در جابه‌جايي كالا با كشتي و از سوي ديگر وجود ١٦ استان مرزي در كشور مي‌توان افزايش صادرات به ۱۵ كشور همسايه با صدها ميليون نفر جمعيت و مشتركات سياسي و فرهنگي را نيز يكي ديگر از راهكار‌هاي توسعه صادرات غيرنفتي و به تبع آن توسعه اقتصاد كشور و كاهش آثار زيانبار تحريم در شرايط فعلي خواند كه در اين راستا اقدامات حمايتي لازم براي توسعه صادرات به كشورهاي همسايه از سوي وزارت صمت و صندوق ضمانت صادرات پيش‌بيني شده است. بر اين اساس به نظر مي‌رسد اگرچه امريكا تلاش كرده تا حد ممكن با تشديد تحريم‌هاي ايران، تجارت خارجي كشور را مختل و متوقف كند اما قطعا با هماهنگي اركان سياستگذار در حوزه تجارت و فعالان اقتصادي و اتخاذ استراتژي‌هاي مناسب و سياست‌هاي كارآمد صادراتي مي‌توان با وجود محدوديت‌هاي شرايط تحريمي نسبت به توسعه صادرات كالا و خدمات اقدام كرد و كشور را از محدوديت‌هاي ارزي يا تامين نيازهاي وارداتي در مقابل صادرات مصون داشت.
معاون وزير صنعت، معدن و تجارت