بوريس جانسون براي خروج بدون توافق دست به كار شد
تعليق پارلمان بريتانيا
ميثم سليماني
شكاف سياسي در بريتانيا روزبهروز گستردهتر ميشود. بوريس جانسون كه در اروپا با يك بنبست جدي براي رسيدن به يك توافق جديد روبهرو شده است در سوي ديگر ميداند، نميتواند خروج بدون توافق با تصويب پارلمان انجام دهد، از همين رو يك راه جديد را انتخاب كرده تا پارلمان را از سر راه خود براي هرگونه توافق با اتحاديه بردارد. از همين رو تصميم به تعليق فعاليت پارلمان گرفته است. بوريس جانسون نخستوزير بريتانيا رسما از ملكه خواسته
تا بازگشايي پارلمان پس از تعطيلات تابستاني را چند هفته به تعويق اندازد و عملا فعاليت پارلمان به حالت تعليق در خواهد آمد. جانسون با اين كار قصد دارد به نحوي پارلمان را از فرآيند تصميمگيري حذف كند. او درخواست را براي تمديد تعطيلي پارلمان ارايه داده و قصد دارد تا 14 اكتبر اين تعطيلي ادامه پيدا كند كه دولت بتواند دستور كار خود را بدون پارلمان ادامه دهد. پس از ارايه اين درخواست نيز ملكه كه در تعطيلات به سر ميبرد آن را تاييد و امضا كرد، چراكه پارلمان تا يك زمان مشخصي ميتواند جلوي خروج بدون توافق را بگيرد و به احتمال زياد اگر پارلمان تا 14 اكتبر تعطيل باشد جلوگيري از خروج بدون توافق براي نمايندگان بسيار سخت خواهد بود. جانسون گفته است كه انگليس در تاريخ 31 اكتبر با توافق يا بدون توافق اتحاديه اروپا را ترك خواهد كرد. گفتني است كه بوريس جانسون روز گذشته درخواست خود را تقديم ملكه كرد و پيش از دستور ملكه بسياري بر اين عقيده بودند باتوجه به اينكه سياست ملكه عدم مداخله در مباحث سياسي است دخالتي در تصميم نميكند و تصميم نخستوزير را تاييد ميكند
هر چند كه شايد نظر مشورتي خود را ارايه دهد. به گزارش سيانان، هر چند كه بايد دستور تعليق فعاليت پارلمان را ملكه صادر كند اما واقعيت آن است كه بيش از يك قرن است كه در انگلستان اين نقش بيشتر نمايشي و سمبليك است.
البته تجربه نشان داده كه تعليق رسمي طي سالهاي اخير بسيار كوتاه بوده و به ندرت از مرز دو هفته عبور كرده است. اين تعليق معمولا با يك انتخابات يا سخنراني ملكه به پايان ميرسد. اما به نظر ميرسد بوريس جانسون در تلاش است كه شانس خود را
در راستاي يك برگزيت بدون توافق با تعليق پارلمان امتحان كند، چراكه تنها شانس او براي اجراي برگزيت بدون توافق اين است كه مجلس را كنار بگذارد و از اين فضا به نفع خود استفاده كند. تعليق طولاني مجلس اين ابزار را در اختيار بوريس جانسون قرار ميدهد كه دست به اقدامي بزند كه مخالفت جدي نداشته باشد و برگزيت بدون معامله را پيش ببرد؛ موضوعي كه عملا نمايندگان اكثريت پارلمان مخالف آن هستند، بنابراين با اين كار نخستوزير از شرايط درگيري و مخالفتهاي سياسي در پارلمان دوري ميكند و اجازه نميدهد فضا براي بحث در اين خصوص فراهم شود از همين رو فرآيند دموكراتيك در بريتانيا را بهشدت تضعيف ميكند.
اما برخي كارشناسان بر اين عقيده هستند كه ممكن است ايده تعليق مجلس ميتواند دست نخستوزير بريتانيا را در مذاكره با اروپا باز بگذارد، چراكه نبود پارلمان باعث ميشود اتحاديه اروپا تهديد بوريس جانسون را براي عدم توافق با اتحاديه و خروج بدون توافق جديتر بگيرد و براي جلوگيري از چنين اتفاقي موضع سختگيرانه قبلي خود را تغيير دهد. به اين ترتيب اتحاديه اروپا ميتواند در بندهاي
بحث برانگيز مربوط به مرزهاي ايرلند به نحوي از آن كوتاه بيايد تا جلوي خروج بدون توافق را بگيرد.
هولگر اشميدينگ و كالوم پيكرينگ دو اقتصاددان معروفي هستند كه بر اين عقيده هستند. آنها منطق بحث خود را بر اين مبنا قرار دادهاند كه در حال حاضر با وجود بوريس جانسون اتحاديه اروپا خطر برگزيت را جدي گرفته است. در چنين شرايطي جانسون در تلاش است كه با تقويت فشار خود اين ايده را جا مياندازد كه اگرچه بريتانيا در يك برگزيت سخت چيزهاي زيادي را از دست ميدهد اما اتحاديه اروپا از اين موضوع منافع بيشتري را از دست ميدهد. اين اتفاق اكنون شك و ترديدهاي اتحاديه اروپا را نيز تقويت ميكند، چراكه آنها بر اين عقيده هستند كه بوريس جانسون پيروزي در انتخابات زودهنگام اندكي پس از برگزيت را ميخواهد نه لزوما انعقاد قرارداد با اتحاديه اروپا.
واقعيت آن است كه شرايط در بريتانيا بسيار پيچيده است. در شرايط عادي پارلمان بايد در ماه سپتامبر كار خود را آغاز ميكرد ولي حالا جانسون اين تعطيلي را تا اواسط ماه اكتبر تمديد كرده است.
اين فضا شايد اعضاي پارلمان را به سمتي سوق دهد كه راي عدم اعتماد به دولت بدهند. اما مشكل اصلي اينجاست كه براي رسيدن به چنين هدفي آنها به قانونگذاران محافظهكار احتياج دارند تا عليه حزب خود راي دهند كه چندان قابل تصور نيست. با اين حال باتوجه به شرايطي كه بوريس جانسون تعيين ميكند قاعدتا مجلس بايد روز 14 اكتبر به شكل سنتي و با سخنراني ملكه آغاز شود. ملكه در متني كه دفتر نخستوزيري تهيه ميكند اولويتهاي آينده كشور را بيان ميكند كه همين موضوع با چندين روز بحث در پارلمان همراه ميشود و اين فضايي خوشحالكننده براي بوريس جانسون خواهد بود كه ميتواند اهداف خود را پيش ببرد. نشست اتحاديه اروپا در تاريخ 17 و 18 اكتبر برگزار ميشود. جانسون ميخواهد تكليف خروج را در اين نشست روشن كند يا با توافق يا بدون توافق اين كار را انجام دهد. او اميدوار است كه در مدت محدودي كه تا زمان ضربالاجل برگزيت باقي مانده شرايط را تعيينتكليف كند. او اميدوار است از اين نشست با يك توافق جديد بازگردد و در مدت زمان باقي مانده تا ضربالاجل قصد دارد آن را در مجلس به تصويب برساند و سپس با يك اقتدار ميتواند در انتخابات شركت كند. اما اگر مذاكرات با اروپا شكست بخورد نيز راه براي جانسون در راستاي خروج بدون توافق ايجاد ميشود و حتي مخالفان هم نميتوانند مانور زيادي روي اقدامات او دهند. حتي اگر مجلس بتواند راي عدم اعتماد به بوريس جانسون دهد يك فرصت دو هفتهاي براي تشكيل دولت جديد يا انتخابات عمومي وجود دارد و در اين شرايط شمارش معكوس براي خروج آغاز ميشود.
مخالفان بهشدت نگران دستكاريهاي جانسون در قانون اساسي هستند و حتي به دنبال آن هستند به شكل نمايشي هفته آينده مجلس را برگزار كنند. اما بوريس جانسون از روند كاملا راضي است و معتقد است كه امور نظم كامل دارد.
با اين وجود جرمي كوربين رهبر حزب كارگر اعلام كرد در نامهاي كه به ملكه نوشته اعتراض خود را نسبت به تعليق پارلمان اعلام كرده است. او گفت من به قويترين شكل ممكن به نمايندگي از حزبم نسبت به اين موضوع اعتراض كردم و معتقدم بايد ساير احزاب نيز يكصدا اعلام كنند كه تعليق مجلس قابل قبول نيست. كوربين همچنين در بيانيهاي گفت كه من از بيپروايي جانسون بهشدت نگران هستم. او قصد دارد با تعليق پارلمان اجازه بررسي برنامههاي بيپروايانه خود را در پارلمان ندهد و اين يك تهديد براي دموكراسي است. اگر جانسون به برنامههاي خود اطمينان داشته باشد بايد آنها را در يك انتخابات به آراي عمومي بگذارد. اكنون باتوجه به شرايط نمايندگان پارلمان طبق برنامه بايد روز سوم سپتامبر به پارلمان بازگردند و تا دهم سپتامبر در مجلس حضور دارند كه البته در اين بين 3 روز نيز مجلس تعطيل است، سپس مجلس تعطيل ميشود تا روز 14 اكتبر. حال بايد ديد در فرآيندهاي كوتاهمدت اپوزيسيون ميتواند اقدامي عليه بوريس جانسون انجام دهد يا خير.
حمايت ترامپ از جانسون
دونالد ترامپ رييسجمهور ايالاتمتحده در توييتر خود در حمايت از اقدام بوريس جانسون در راستاي تعليق فعاليت پارلمان بريتانيا نوشت، بوريس جانسون دقيقا همان چيزي است كه بريتانيا به دنبال آن بود.