تمام تلاش‌هاي جانسون به سنگ خورد
بازي تعيين كننده كوربين در بريتانيا
ميثم سليماني
هنگامي كه ديويد كامرون در سال 2010 به نخست‌وزيري بريتانيا رسيد بسياري اين تصور را داشتند كه فضاي سياسي در بريتانيا به حدي از ثبات رسيده كه ديگر نيازي نيست در اين كشور انتخابات زودهنگام متعدد برگزار شود تا دولت جايگاه خود را تثبيت كند يا اينكه جاي خود را به حزبي ديگر بدهد. حضور با ثبات او در يك دوره 5 ساله بدون خطر برگزاري انتخابات زودهنگام همچنين پيروزي مجدد او در انتخابات سال 2015 بسياري را اميدوار كرده بود كه صحنه سياسي بريتانيا به يك ثبات و منطق رسيده كه هر دولت مي‌تواند حداقل 5 سال بر مسند امور قرار گيرد و نيازي نباشد هر چند ماه در كشور يك انتخابات زودهنگام برگزار شود. اما رفراندوم برگزيت مانند يك بلاي آسماني بر سر بريتانيا آوار شد و تمام رشته‌اي كه سياستمداران براي ثبات سياسي ريسيده بودند، پنبه شد. برگزيت چنان لرزه‌اي بر بدنه سياسي بريتانيا انداخت كه از سال 2016 هر لحظه مي‌توان منتظر اتفاقات جديد در اين كشور بود كه انتخابات زودهنگام ساده‌ترين آن است. ركوردها و اتفاقاتي در اين 3سال ثبت شده كه شايد در تاريخ سياسي بريتانيا اگر نگوييم بي‌سابقه اما كم سابقه بوده است. حالا طي چند روز اخير جريان اتفاقات در بريتانيا به حدي با سرعت پيش مي‌رود كه انگار يك نوار در دور تند قرار گرفته است. از زماني كه بوريس جانسون به عنوان نخست‌وزير تلاش كرد تا فعاليت مجلس عوام بريتانيا را به حالت تعليق درآورد، روند جريانات به شدت سريع پيش مي‌رود چراكه همه سياستمداران بريتانيايي از هر طيفي به اين نتيجه رسيده‌اند كه بايد هر كاري را به سرعت به سرانجام برسانند. از همين رو بود كه مجلس عوام تنها طي 3 روز كاري كرد كه شايد مجموعه آن مي‌توانست در چند هفته رخ دهد. از گرفتن اختيار دولت در تصويب خروج بدون توافق گرفته تا جلوگيري از برگزاري انتخابات زودهنگام همه چيز به سمتي پيش رفت كه بازي تماما عليه بوريس جانسون شد. نخست‌وزير بريتانيا كه خود قصد داشت به نحوي مجلس بريتانيا را دور بزند و نمايندگان پارلمان را در شرايط آچمز قرار دهد حالا خود در شرايط آچمز قرار گرفته است. به نحوي كه حتي تعليق پارلمان نيز دردي از او دوا نمي‌كند. عملا شروع به كار بوريس جانسون را بايد يك شروع نااميد‌كننده ناميد كه حتي يك قدم هم نتوانست در اجراي سياست‌هاي خود در راستاي خروج از اتحاديه بردارد.
او در تلاش بود تا بتواند از تعليق پارلمان به عنوان ابزاري در برابر اتحاديه استفاده كند تا بتواند امتياز بيشتري را در مذاكرات به دست آورد. اما با توجه به شرايط موفق نشد و حالا مجبور است در اين مدت تا پايان اكتبر مجوز تمديد دوره خروج را از اتحاديه دريافت كند. جانسون قصد داشت كه روز 31 اكتبر آخرين روز حضور بريتانيا در اتحاديه چه با توافق و چه بي‌توافق باشد. اما در عمل با توجه به فضايي كه مجلس عوام به وجود آورد، بحث خروج از اختيار بوريس جانسون خارج شد.
جانسون در اولين روز نخست‌وزيري خود قول داد كه توافق جديد جسورانه‌اي در بحث برگزيت داشته باشد. برخي بر اين عقيده بودند جانسون بسيار خوشبين بود كه مي‌تواند به تنهايي مسير خروج را طي كند و با هر گونه ناسازگاري بر سر اين مسير مقابله كند. هر چند اقدامات اوليه او در زمينه برگزيت به حدي با انرژي پيش مي‌رفت كه بسياري را اميدوار كرد كه مي‌تواند روند برگزيت را به پايان برساند و اين تصور به وجود آمد كه شايد او كاري را انجام دهد كه ترزا مي در طول 3 سال نتوانست انجام دهد. اما شرايط نشان داد كه موانع و فضاي سياسي بريتانيا بسيار پيچيده‌تر از آن است كه يك نفر به تنهايي همه چيز را به پايان برساند و همه در اشتباه بودند. جانسون در اولين راي‌گيري حساس در پارلمان، اكثريت خود را رسما از دست داد و 21 نفر از اعضاي حزب محافظه‌كار عليه او راي دادند و حزب از اكثريت خارج شد. او سپس تلاش كرد تا يك انتخابات عمومي زودهنگام با هدف جايگزيني نمايندگان اخراج‌شده، برگزار كند اما شايد خود جانسون انتظار نداشت كه جرمي كوربين، رهبر حزب كارگر كه خود بارها خواهان برگزاري انتخابات زودهنگام بود با اين موضوع مخالفت كند. اين اقدام كوربين را مي‌توان در پاسخ به اقدام جانسون براي تعليق پارلمان دانست. چراكه او اكنون تا پايان دوره تعليق پارلمان در دفتر نخست‌وزير عملا در دام مي‌افتد و جرمي كوربين دست بالا را در اين ميان براي خود حفظ مي‌كند. دولت قصد دارد روز دوشنبه نيز مجددا پيشنهاد انتخابات جديد را ارايه دهد اما جرمي كوربين به عنوان رهبر مخالفان عنوان كرده كه حزب كارگر زماني با برگزاري انتخابات زودهنگام موافق خواهد بود كه اطمينان پيدا كند، جلوي برگزيت بدون توافق به هر نحو ممكن گرفته شود.
پروفسور توني تراورس از دانشكده اقتصاد لندن به سي‌ان‌ان گفت: قطعا بزرگ‌ترين اشتباه تاكتيكي بوريس جانسون اين بود كه درك نكرد به طور موثري يك قدرت وتو براي برگزار كردن يا نكردن انتخابات عمومي در اختيار كوربين به عنوان رهبر مخالفان قرار داده است.
ترزا مي در طول 3سال گذشته با وجود اينكه بارها از او درخواست شد تا انتخابات زودهنگام برگزار كند تنها يك بار دست به اين اقدام زد آن هم دوره‌اي بود كه خودش آن را خواست كه تبديل به بزرگ‌ترين اشتباه او هم شد ولي هيچگاه اجازه نداد، تصميم در خصوص برگزاري انتخابات زودهنگام در اختيار حزب كارگر قرار گيرد. اما اكنون اين اتفاق رخ داده چراكه بوريس جانسون بيش از هر زمان ديگري نيازمند انتخابات است زيرا نه اكنون اكثريت دارد و نه اعضاي حزب چندان به شكل تمام قد پشت او قرار دارند.
هنوز كسي نمي‌داند كه تصميم جانسون در خصوص تعليق پارلمان چقدر درست بوده شايد زماني كه اين تصميم از سوي جانسون اتخاذ شد بهترين گزينه براي او بود اما حالا تبديل به بزرگ‌ترين اشتباه شده است چراكه عملا همه اختيارات دولت در بحث برگزيت از او سلب شد. ولي جانسون، پارلمان بريتانيا را وارد طولاني‌ترين دوره تعليق اين كشور از زمان جنگ جهاني دوم كرد و باعث شد در اين زمينه بين هم‌حزبي‌ها و حتي خانواده جانسون اختلاف ايجاد شود. هر چند اكنون ديوان عالي بريتانيا تصميم جانسون را تاييد كرده و تعليق پارلمان قانوني است اما اين اقدام يك ضربه جدي به بدنه حزب محافظه‌كار وارد كرد. حتي برادر بوريس جانسون كه همواره پشت سر او بود و از او حمايت مي‌كرد نيز از سمت خود استعفا كرد و در توييتر خود نوشت بايد بين منافع ملي و وفاداري به خانواده يكي را انتخاب مي‌كردم و او به نظر مي‌رسد براي جلوگيري از اختلاف بيشتر با برادرش از سمت خود كناره‌گيري كرد تا به نحوي وجهه خود را كماكان حفظ كند و موقعيت خود را به خاطر اشتباهات برادرش از بين نبرد. اما در نهايت نبايد فراموش كرد كه بوريس جانسون براي حفظ جايگاه خود سعي كرد از گزينه‌هاي موجود در اطراف خود بهترين بهره را ببرد اما شرايط نشان داد كه نمي‌توان به راحتي از بازي سياسي در بريتانيا جان سالم به در برد.