علياكبر گرجي، حقوقدان در گفت و گو با «اعتماد»:
مدعيالعموم ميتواند در ماجراي بررسي پرونده فيلترينگ تلگرام ورود كند
رييس جمهوري هيچ مداخلهاي در پرونده حسين فريدون نداشت
سخنگوي دستگاه قضا روز گذشته از بازداشت دو قاضي خبر داد كه يكي از آنها، بازپرس دادسراي فرهنگ و رسانه نيز بوده است. كسي كه علاوه بر صدور حكم فيلترينگ تلگرام در چندين پرونده حساس ديگر ازجمله پروندههاي حميد بقايي، سوشا مكاني، اميرحسين مقصودلو (تتلو) و هنگامه شهيدي مسووليت داشته است. به همين منظور به سراغ علياكبر گرجي، معاون ارتباطات و پيگيري اجراي قانون اساسي رياستجمهوري رفته و نظر اين حقوقدان را درباره بازداشت بازپرس دادسراي فرهنگ و رسانه و تاثير اين بازداشت بر احكام صادره جويا شديم.
امروز خبري مبني بر بازداشت بازپرس دادسراي فرهنگ و رسانه منتشر شد. اين فرد در پروندههاي جنجالي مختلفي نقش داشته همچنين صادركننده حكم فيلتر تلگرام بوده است. آيا بازداشت اين فرد، فارغ از اينكه عنوان اتهامياش چه بوده، ميتواند تاثيري در احكام صادره توسط او داشته باشد؟
كسي بايد در اين مورد اظهارنظر كند كه با زير و بم اتهامات اين فرد آشنا باشد و بداند كه ايشان به چه اتهامي بازداشت شده و آيا اتهامهايشان مربوط به فساد در مراحل تحقيق و بازپرسي بوده است يا نه. اگر واقعا چنين اتهاماتي به ايشان منتسب شده باشد طبيعتا عدالت حكم ميكند، احيانا اگر سوءجرياني در روند تحقيقات مقدماتي و بازپرسي وجود داشته و بر اساس همان سوء جريان احكام محكوميتي عليه شهروندان صادر شده است، رسيدگيها بازنگري شوند و احيانا دادستان كل يا رييس قوه قضاييه وارد موضوع شده و احقاق حق كنند. اما از آنجا كه من اطلاعات خاصي در اين زمينه ندارم، نميتوانم داوري خيلي روشني را انجام دهم و فقط ميتوانم بگويم كه اگر چنين اتفاقي بيفتد، چهره عدالت در كشور خيلي روشنتر خواهد شد؛ ولي من تقريبا بعيد ميدانم كه اتهامات ايشان ارتباطي با ماجراي رسيدگيها داشته باشد، ممكن است اتهامات ايشان مالي باشد.
اگر ايشان حكمي براي فردي صادر كرده باشد با توجه به اتفاقي كه افتاده، آيا آن فرد ميتواند درخواست بازنگري در حكم صادره داشته باشد؟
اگر اتهاماتي كه به آن متهم وارد شده مرتبط با پرونده مورد بحث اين قاضي باشد يعني در واقع مرتبط با فسادي در جريان رسيدگي و پرونده باشد قطعا خود دادستان، مدعيالعموم و رييس دادگستري يا رييس قوه قضاييه اين صلاحيت را دارند كه در چارچوب آيين دادرسي و قواعد حاكم بر آن درخواست اعاده و رسيدگي دوباره به پرونده را صادر كند. اما همان طور كه عرض كردم اين موضوع بسيار دور از ذهن است.
هميشه بعد از انتشار چنين خبرهايي، شايعههايي مطرح ميشود. پس از خبر بازداشت بازپرس فيلتركننده تلگرام، برخي گمانهزني كردند كه ممكن است پشتپرده فيلترينگ تلگرام نيز مطرح شده است. اما اگر بر فرض ثابت شود كه در موضوع فيلترينگ تلگرام هم تخلفي وجود داشته، آيا ميتواند منجر به بازنگري يا لغو حكم فيلترينگ تلگرام شود؟
بله. هر چيزي ممكن است. از آنجا كه در نظام حقوقي و سياسي ايران بسياري از مناسبات روشن نيست و حاكميت قانون به معناي تمام و كمال وجود ندارد و شفافيت در بسياري از عرصهها غايب است هر اتفاقي ممكن است، بيفتد. در حقيقت تا سخنگوي قوه قضاييه و خود مقامات ذيصلاح در اين زمينه براي افكار عمومي اظهارنظر و شفافسازي نكنند واقعا سخن گفتن در اين زمينه دشوار است. كمااينكه من هر گونه سوءجرياني را رد نميكنم. صرف بازداشت ايشان نشانگر آن است كه به هر حال ساختارهاي نظارتي قوه قضاييه مواردي را در عملكرد اين فرد ملاحظه كردهاند كه در نتيجه آن، اين بازداشت صورت گرفته است.
گمانهزني ديگري كه وجود دارد اين است كه بازداشت ايشان مربوط به پرونده اكبر طبري است؛ احيانا شما اطلاعي از اين موضوع نداريد؟
بله احتمال دارد، چون سخنگوي قوه قضاييه هم در نشست خبرياش اشاره ميكند كه در پرونده اين فرد 2 قاضي هم بازداشت شدهاند. ما آرزو ميكنيم كه قوه قضاييه در اين زمينه خط قرمزي را نشناسد. من بدون اينكه درباره ارتباط اين پرونده با پروندههاي ديگر اظهارنظر كنم فقط اين نكته را برجسته ميكنم كه ورود قوه قضاييه به اين عرصهها را بايد به فال نيك گرفت. اميدوارم قوه قضاييه هيچگونه ملاحظهاي در برخورد با فسادي كه درونش اتفاق افتاده، نداشته باشد. اگر قوه قضاييه مبارزه با فساد را از خودش آغاز كند، مطمئن باشيد كه در برخورد با فساد در ديگر قوا و ديگر نهادها ترديدي به خودش راه نخواهد داد. به نظرم اين طليعهاي كه حضور آقاي رييسي ايجاد كرده، اميدواركننده است و آرزو ميكنم كه اين روند همچنان ادامه داشته باشد و در رسيدگي به اتهامات و فسادهايي كه گفته ميشود در صداوسيما يا فلان نهادها يا بنيادها يا قوا وجود دارد نيز هيچ خط قرمزي نباشد و با كسي تعارفي نداشته باشند. همچنان كه قوه قضاييه در رسيدگي و صدور حكم براي برادر رييسجمهوري تعارفي با كسي نداشت و با كمال افتخار رييسجمهوري هم هيچ مداخلهاي در اين حوزه نكرد. اميدوارم قوه قضاييه در رسيدگي به تمام عواملي كه با پرونده آقاي طبري مرتبط بودند، تعارف را كنار گذاشته و اين رسيدگي را انجام دهد. مطمئنا اين رسيدگي نظام را با پالايش و پاكيزگي خوبي روبهرو خواهد كرد. قوه قضاييه به جاي اينكه اهتمام خودش را صرف برخورد با آزادانديشان و كنشگران سياسي، فعالان محيطزيستي، اصحاب رسانه و كارگران و معلمان كند بايد بيشترين نيروي خود را صرف مبارزه با زالوصفتهايي كند كه در خود قوه و اركان حكومت نفوذ كرده و خون مردم را در شيشه كردهاند. اگر اين اتفاق بيفتد، من مطمئنم كه به تدريج خزان فصل نااميدي خواهد رسيد. مردم به تدريج اميدوار خواهند شد اما اگر مردم ببينند كه مبارزه با فساد سليقهاي و گزينشي است يا حد و خط قرمز دارد، مردم اين اميدي كه به قوه قضاييه پيدا كردهاند كمكم از دست خواهند داد.