كوچك با آرزوهاي بزرگ!
محمود فاضلي
طبق اخبار منتشره در روزنامه انگليسيزبان امارات، قرار است تا سال 2022 نخستين كنيسه رسمي يهوديان در ابوظبي ساخته شود. طراحي احداث اين كنيسه كه مجتمع ديني «خانه اديان ابراهيمي» نام گرفته است را معمار مشهور انگليسي «David Adjaye» كه طراح اماكن بزرگ جهاني است، برعهده دارد. ساخت اين كنيسه قطعا گام جديد ديگري در عاديسازي و گسترش روابط ميان كشورهاي عربي به خصوص امارات با رژيم صهيونيستي است و امارات تلاش دارد خود را به عنوان يك مركز آشتي اديان در جهان و مدافع آزادي مذهبي و تنوع فرهنگي معرفي كند. در اين مجتمع به غير از اين كنيسه، يك مسجد و يك كليسا نيز پيشبيني شده است. به ادعاي مسوولان اين طرح، گسترش فرهنگ احترام و گفتوگو ميان همه مليتها با هر عقيده و پيشينهاي، تقويت گفتوگوي بين ديني و ترويج ارزشهايي همچون همزيستي مسالمتآميز از جمله اهداف ساخت اين بنا در ابوظبي عنوان شده است. اين ابتكار زماني مطرح شد كه پاپ فرانسيس رهبر كاتوليكهاي جهان در فوريه گذشته به امارات سفر كرد تا با احمد الطيب بالاترين مرجع ديني اهل سنت، سند برادري انساني را امضا كند.
اين سند كه تلاشي براي از بين بردن فضاي منفي موجود ميان مسيحيان و مسلمانان نام گرفته البته موجب انتقاداتي در درون كليسا و حتي در جهان اسلام شده است. از آنجايي كه اين مسير بين اديان، از ابوظبي آغاز شده است، به نظر ميرسد تلاش براي ايجاد شكاف در ميان مسلمانان جهان باشد. اخيرا نيز در واتيكان كميته عالي اجراي مفاد اخوت انساني تاسيس شد كه از جمله اعضاي آن، خاخام بروس لوستيگ از جامعه يهوديان واشنگتن است كه قرار است در كنار احمد الطيب از الازهر و شخصيتهاي ديگري از امارات قرار گيرد. اقدام امارات به عنوان يكي از كشورهاي كوچك منطقه كه چندي پيش حضور اقليت يهودي در اين كشور را به رسميت شناخت با استقبال اسراييليها روبرو شده است. امارات سياست نزديكي با اسراييل در راستاي برنامه موسوم به «سال تسامح» اجرا و توجيه كرده است. عبدالله بن زايد آل نهيان وزير خارجه امارات در روزهاي اخير در راستاي سياست نزديكي گام به گام با اسراييل سال جديد عبري را تبريك گفته است كه برخي آن را گامي براي «عاديسازي روابط» و گروهي ديگر «روحيه سازش» تلقي كردهاند.امارات سال گذشته از «مارك شناير» كه يكي از 50 خاخام برجسته در امريكاست و كنيسه همپتون در نيويورك را مديريت ميكند و موسس مركز تفاهم ديني يهوديت و اسلام است براي سفر به اين كشور دعوت به عمل آورده بود. اين خاخام روابط بسيار نزديكي با سران عرب حاشيه خليج فارس دارد و از وي به عنوان پيشقراول عاديسازي روابط با اسراييل با كشورهاي عربي ياد ميكنند. اين خاخام مدافع جدي عاديسازي روابط ميان اسراييل و كشورهاي شوراي همكاري خليج فارس است و به عنوان مشاور پادشاهان و شاهزادگان منطقه در امور اديان فعال است و رياست انجمن تفاهم ميان يهوديت و اسلام در امريكا را برعهده دارد.وي در سفر خود به دبي با اقليت يهودي ديدار و مدعي شده بود شما يهوديان در شرايط كنوني در روزهاي شنبه در يك ويلاي سري براي برگزاري مراسمهاي ديني جمع ميشويد، اما اين وضعيت تغيير خواهد كرد. اعتراف رسمي امارات به وجود اقليت يهودي، راه را براي ساخت يك كنيسه و رستوران ويژه يهوديان كه غذاي مخصوص آنها را تهيه كند، فراهم كرده است. البته ما در شرايط فعلي نميدانيم كه شمار دقيق جمعيت يهودي در امارات چقدر است اما شنيدهام كه در اين كشور 150 خانواده يهودي كه تعداد آنها به 2000 نفر ميرسد، زندگي ميكنند. وي پيشبيني كرده است حضور يهوديان در امارات با توجه به سياست تسامح ديني رونق خواهد يافت.رسانههاي اسراييلي چندي پيش از چاپ كتابي درباره تسامح در امارات به مناسبت سفر تاريخي پاپ فرانسيس، رهبر كاتوليكهاي جهان به اين كشور خبر دادند كه رسما حضور يهوديان در اين كشور را به رسميت ميشناسد. مقدمه اين كتاب كه به پيروان تمامي اديان از مسلمانان گرفته تا ارمنيها، بوداييها، قبطيها، هندوها و يهوديان ميپردازد را نهيان بن مبارك آل نهيان، وزير تسامح امارات نوشته است. گروهي نوشتن اين مقدمه را به منزله به رسميت شناختن يهوديان در اين كشور ميدانند. وي سفر پاپ به امارات را در بهبود وضعيت يهوديان در كشورهاي اسلامي تاثيرگذار ميداند.