بالاخره در باز شد و زنان توانستند وارد ورزشگاه 100هزار نفري آزادي شوند. مطالبهاي كه از سالها پيش همواره از سوي جامعه زنان مطرح شده بود اما تا 18 مهرماه 98 و بازي ايران-كامبوج اين مطالبه بيپاسخ ماند. حالا بعد از سالها، از يكسو اصرار و استقامت جامعه زنان و ازسوي ديگر اولتيماتوم فدراسيون جهاني فوتبال به ثمر نشست و قفل درهايي كه به روي نيمي از جمعيت كشور بسته شده بودند، شكسته شد؛ اتفاقي كه ميتوان از آن به عنوان يك نقطه عطف در تاريخ جمهوري اسلامي نام برد.
واكنش به اولين آزادي
هرچند در طول اين سالها مسوولاني كه پست و جايگاهي داشتند به اين مطالبه زنان به عنوان يك اولويت دستچندمي نگاه كردند اما امروز لبخند رضايت بر لب آنها هم نشسته است. «اسحاق جهانگيري» معاون اول رييسجمهوري در واكنش به حضور زنان در ورزشگاه آزادي در حساب كاربري توييترش نوشت: «امروز يكي از خواستههاي بخش مهمي از زنان، جوانان و فعالان مدني به خوبي تحقق يافت و زنان براي تماشاي مسابقات فوتبال به ورزشگاه آزادي رفتند. آگاهي و رشد مدني زنان و مردان در ورزشگاه نشانهاي بود از احترام به حساسيتهاي بخشهاي ديگري از جامعه و رفع نگراني براي تداوم اقداماتي از اين دست.» علي ربيعي، سخنگوي دولت نيز پس از حضور در ديدار ايران و كامبوج در صفحه شخصياش در توييتر نوشت: «آرام، منظم، شاد، پرهيجان، امن و برابر و با متانت. ورزشگاه آزادي امروز با حضور دختران و زنان سرزمينمان اينگونه است! و البته با گلهاي فراوان! خوشحالم از اينكه در آزادي هستيم.» «معصومه ابتكار» معاون رييسجمهور در امور زنان كه براي تماشاي ديدار تيمهاي ملي فوتبال ايران و كامبوج در چارچوب مرحله مقدماتي انتخابي جام جهاني به ورزشگاه آزادي آمده بود به ميان خبرنگاران آمد و گفت: «تا الان همه چيز خوب پيش رفته و اميدواريم زنان ايراني بتوانند در فضاهاي ورزشي حضور يابند. اميدوارم براي بازيهاي ليگ برتر نيز اين اتفاق بيفتد و شاهد حضور زنان در ورزشگاهها باشيم.» محمدرضا عارف، نماينده مردم تهران و رييس فراكسيون اميد نيز در واكنش به حضور زنان در استاديوم آزادي توييترش نوشت: «ورزشگاه آزادي امروز شاهد حضور زنان فهيم و ورزش دوست سرزمينم بود. حضور زنان در مجامع مختلف حق طبيعي آنان است. اميدوارم با تلاش مسوولان زمينه حضور زنان در همه عرصهها و مجامع ازجمله ورزشگاهها بيشتر فراهم شود.» عارف سطر آخر پيامش را با اين جمله كه «اعتماد به زنان و جوانان هميشه نتيجهبخش بوده است.» به پايان رساند.
ورزشگاه مشكلي براي زنان به وجود نميآورد
طيبه سياوشي، نماينده مردم تهران يكي از چهرههايي بود كه بعد از آنكه توانست به مجلس راه پيدا كند، دغدغه زنان را به طور جدي پيگيري كرد و در اين ميان موضوع ورود زنان به ورزشگاهها يكي از همان مطالباتي بود كه در اين چند سال براي هموار كردن اين مسير چانهزنيهاي بسياري كرد. او درباره اولين حضور زنان به ورزشگاه آزادي به ايلنا ميگويد: «متاسفانه به عنوان هوادار و تماشاگر در اين 4 دهه با وجود اينكه منع قانوني وجود نداشته است اين فرصت برايشان وجود نداشته كه بتوانند در صحنه حضور داشته باشند. در بازي پرسپوليس و كاشيما تعدادي از زنان حضور داشتند كه بدون خريد بليت از سايت رسمي بوده است و براي اولين بار است كه براي بازي ايران و كامبوج خانمهاي ايراني با يك عقبه 40 ساله مطالبه تاريخي خودشان را وصول و بليت خريداري كنند.» او درباره اينكه ممكن است چه مسائل و دشواريهاي احتمالي هنگام حضور زنان در ورزشگاه وجود داشته باشد، گفت: «بر اساس تجربه و آن چيزي كه در بازي پرسپوليس و كاشيما ديدم، مهمترين و بزرگترين معضل كه درباره حضور زنان در استاديومها مطرح ميشود خروج آنها از استاديوم است.»
به گفته سياوشي اين نگراني وجود دارد كه زنان پس از خروج از استاديوم در يك فضاي غيرفرهنگي نسبت به ورزشگاه قرار گيرند كه مسوولان وزارت ورزش و ورزشگاه آزادي گفتهاند كه بهخوبي ميتوانند اين امر را مديريت كنند و نگراني از اين بابت وجود نخواهد داشت. سياوشي ميگويد: «مواردي را مطرح ميكنند و ميخواهند بگويند كه ورزشگاهها جاي امني براي زنان نيست اما ما بايد نشان دهيم كه ورزشگاه مانند تمامي بخشهاي عمومي جامعه مشكلي براي ما به وجود نميآورد و امن است. معتقدم كساني كه چنين مباحثي را عنوان ميكنند قصدشان زير سوال بردن نظام است.» او ادامه ميدهد: «ممكن است در هر بخش از جامعه با امنيت رفت و آمد كنيم و حتي گاهي اوقات هم مسائلي پيش ميآيد، اينجا هم ميتوانيم به راحتي و با امنيت در استاديوم رفت و آمد داشته باشيم و اميدوارم آن متن اصلي كه حضور در ورزشگاهها است، غلبه كند بر هرگونه حواشي كه ديگران ميخواهند ايجاد كنند يا ممكن است ايجاد شود.»
حواشي پررنگتر از متن
اعضاي فراكسيون زنان بهويژه طيبه سياوشي و پروانه سلحشوري از افرادي بودند كه از دغدغه ورود زنان به ورزشگاه تا مساله كودكهمسري و تا بيمه زنان سرپرست خانوار را دنبال ميكردند اما وقتي پاي صحبت آنها مينشينيم دل پردردي از حواشي دارند كه باعث ميشود كارها به كندي پيش برود. يكي از اين حواشي انتقاداتي است كه متوجهشان ميشود و ميگويند آنها فقط به دنبال ورود زنان به استاديوم هستند. سياوشي در پاسخ به اين انتقادات به «اعتماد» ميگويد: «ما همواره از همان ابتداي ورودمان مسائل زنان را به عنوان يكي از اولويتهاي خود در مجلس دنبال ميكرديم به طور مثال يكي از اين مواردي كه اتفاقا نقدهاي جدي هم در اين رابطه نسبت به ما مطرح ميشود بحث زنان سرپرست خانوار بود كه بر همين اساس بحث «بيمه زنان سرپرست خانوار» و همچنين موضوع توانمندسازي آنها مطرح شد كه هر سال بودجهاي براي آنها در نظر گرفته شود.»
سياوشي ميگويد: «از يك سو ما در مورد زنان شاغل در مجلس دهم ماده واحدهاي را تصويب كرديم كه ساعت كاري زنان شاغل با وضعيت خاص از 48 ساعت در هفته به 36 ساعت كاهش پيدا كند و از سوي ديگر مساله حق اشتغال زنان را نيز مدنظر قرار داديم. از اين بابت كه در قانون مرد اين حق را دارد كه مانع از اشتغال همسرش شود كه تلاش كرديم اين موضوع اصلاح شود به اين صورت كه چنانچه زن قبل از ازدواج مشغول به كار است مرد نميتواند او را از اين حق ممنوع كند.»
سياوشي ميگويد: «يكي از انتقاداتي كه به فراكسيون زنان و ما ميشود اين است كه عمده پيگيريهاي ما در حوزه ازدواج كودكان بوده است كه تلاش كرديم افزايش ميانگين حداقل سن ازدواج يعني زير 13 سال را براي دختران و زير 15 سال را براي پسران به طور كلي ممنوع كنيم البته در مجلس رد شد اما زمينهاي براي يك فرهنگسازي شد تا جايي كه دستگاه قضا هم نسبت به اين موضوع حساس شد و در برخي موارد واكنش نشان داد و مانع از اين ازدواجها شد.»
او ميگويد: «ما لايحه حمايت از كودكان و نوجوانان را هم كه داشت خاك ميخورد دوباره پررنگ كرديم و آن را با اصلاحاتي به صحن آورديم كه تصويب شد. اخيرا ايرادهاي جزيي شوراي نگهبان به آن وارد كرد كه ميتواند مرتفع و به قانون تبديل شود.»
مساله لايحه انتقال تابعيت از مادر به فرزند از ديگر مواردي بود كه فراكسيون زنان آن را دنبال كرد و خوشبختانه به ثمر رسيد. مواردي هم بود كه از بعد نظارتي وارد شديم كه جلسات بسياري را برگزار كرديم. سياوشي گفت: «در حوزه ورزش نيز فعاليت ما بسيار زياد بود. ما در گام اول تلاش كرديم با مساعدت دولت كه توانستيم 27/0 درصد از 9درصد ارزش افزوده را به ورزش همگاني اختصاص دهيم. يكي ديگر از موضوعاتي كه تلاش كرديم آن را به عنوان يك دغدغه به آن نگاه كنيم موضوع ولايت قهري در زمينه مالي است كه اين ولايت را براي پدر و جد پدري قانون در نظر گرفته است اما براي مادر اين موضوع لحاظ نشده است كه تلاش كرديم تا اين مشكل نيز مرتفع شود.»
سياوشي همچنين ميگويد: «يك موضوعي كه بابت آن دائما مورد نقد قرار ميگيريم مساله ورزشگاه و ورود زنان به ورزشگاه است در حالي كه ما در حوزه ورزش هر دو موضوع ورزشكاران زن و هواداران زن را مدنظر قرار داديم و دغدغه آنها را پيگيري كرديم. به عبارت ديگر ما در موضوع ورزش حرفهاي زنان يكي از اين موارد مساله خروج زنان بود كه در مورد يكي از زنان ورزشكار اتفاق افتاد و چون حق خروج را حتما بايد مرد صادر ميكرد، تلاش كرديم براي زنان نخبه از ورزشكار تا زنان نخبه علمي و... اگر اين اجازه به هر دليلي از سوي مرد صادر نشد دادستان يا دستگاه ذيربط بتواند وارد عمل شود و اين حق خروج را براي او بگيرد.» بنابراين فعاليت زنان نماينده فقط به ورزشگاه ختم نشد.