عبور نقدينگي پايان شهريور از 2000 هزار ميليارد تومان؟

گروه اقتصادي

برآوردها از عملكرد اقتصاد ايران در ماه‌هاي گذشته نشان مي‌دهد كه همچنان روند رو به رشد نقدينگي ادامه دارد و اين شاخص براي نخستين‌بار در شهريور امسال از مرز 2000 هزار ميليارد تومان گذشته است.

هرچند اين آمار در حالي اعلام شده كه هنوز بانك مركزي، رقم دقيق نقدينگي در شهريور امسال را ارايه نكرده و در واقع آمارهاي رسمي از خرداد امسال به روز نشده‌اند اما برآوردهاي صورت‌گرفته حاكي از آن است كه همچنان روند رو به رشد نقدينگي در روزهاي منتهي به شهريور امسال ادامه داشته و در نهايت از مرز 2000 هزار ميليارد تومان گذشته است. نقدينگي در بيان ساده حجم پول و شبه‌پولي است كه در اقتصاد يك كشور جريان دارد. پول به معني نقدينگي در اختيار مردم است كه سپرده‌هاي كوتاه‌مدت موجود در بانك‌ها را نيز شامل مي‌شود و شبه‌پول، ‌همان پول است كه قدرت نقدشوندگي آن قدري پايين‌تر آمده و براي مثال در حساب‌هاي بلندمدت بانكي سپرده‌گذاري شده است. در شرايطي كه اقتصاد ايران در سال‌ها و ماه‌هاي گذشته، با تورم بالاي 40 درصد دست و پنجه نرم كرده، تداوم روند رو به رشد نقدينگي اين خطر را به وجود مي‌آورد كه كاهش تورم دشوار خواهد شد و همين مساله باعث شده در ماه‌هاي گذشته بسياري از كارشناسان و فعالان اقتصادي نسبت به روند رو به رشد نقدينگي در اقتصاد ايران هشدار بدهند. گزارش‌هاي جديد نشان مي‌دهد: از ابتداي مرداد ماه، يعني آغاز رياست عبدالناصر همتي بر بانك مركزي تا پايان خرداد ماه (بانك مركزي تا اين ماه آمار متغيرهاي پولي را منتشر كرده است)، روزانه 1150 ميليارد تومان به نقدينگي كشور افزوده شده و از 1602 هزار و 250 ميليارد تومان به 1979 هزار و 910 ميليارد تومان رسيده است. در صورت تداوم اين روند در تابستان امسال، اقتصاد ايران، تابستان امسال را با نقدينگي بيش از 2000 هزار ميليارد تومان پشت سر گذاشته است. آمارهاي رسمي منتشرشده از سوي بانك مركزي نشان مي‌دهد كه رقم كل نقدينگي اقتصاد ايران در تيرماه 97، ‌1600 هزار ميليارد تومان بوده كه اين عدد در پايان سال 97، به مرز 1900 هزار ميليارد تومان رسيده است. آخرين آمار منتشرشده از سوي بانك مركزي نيز به خرداد امسال باز مي‌گردد كه در آن، رقم نهايي تورم حدودا 1980 هزار ميليارد تومان برآورد شده است. در صورتي كه روند رشد روزانه بيش از 1000 ميليارد توماني تورم در تابستان امسال ادامه پيدا كند، در پايان شهريور عدد نقدينگي به مرز 2086 هزار ميليارد تومان خواهد رسيد. در كشورهايي كه وضعيت اقتصاد در آنها عادي است، دولت براساس سياست‌هاي كلان خود، حجم نقدينگي را مديريت مي‌كند. اگر كشور با رشد پايين اقتصادي مواجه باشد، دولت با اتخاذ سياست‌هاي انبساطي، ميزان پولي كه بازار تزريق مي‌شود را بالا مي‌برد و به اين ترتيب رشد و رونق اقتصادي سرعت خواهد گرفت. در كشورهايي كه تورم بالاست نيز، دولت با سياست‌هاي انقباضي، نقدينگي وارد شده به اقتصاد را كاهش مي‌دهد و از اين طريق روند افزايشي قيمت‌ها را كنترل مي‌كند. در ايران اما تصميم‌گيري در اين زمينه متفاوت است زيرا اقتصاد ايران از سويي با تورم بالاي 40 درصد مواجه است و از سوي ديگر رشد اقتصادي نيز منفي شده و نياز به بهبود دارد، از اين رو تصميم‌گيري در دوران ركود تورمي دشوار مي‌شود و به نظر مي‌رسد دليل تداوم روند رو به رشد نقدينگي در ماه‌هاي گذشته نيز، همين پيچيدگي بوده است.