دهلوي ستاره درخشان موسيقي ايران
لوريس چكناواريان
حسين دهلوي از شخصيتهاي بزرگ در موسيقي ايران است كه خدمت زيادي به اين هنر كرد و به عنوان چهره ماندگار نيز شناخته شد. دهلوي در هنرستان عالي موسيقي درس خواند و با درگذشت استاد صبا به رهبري اركستر شماره يك اداره هنرهاي زيبا رسيد. از سال 1337 به بعد اين اركستر هفتگي در تلويزيون برنامه داشت كه همين برنامهها نقش مهمي در آموزش سواد موسيقايي داشتند. البته او در سال 1332 نخستين اركستر خود يعني «سبكبال» را ساخته بود و از آثار ديگرش در اين دهه ميتوان به «گفتوگوي دل در شور» در سال 1336 اشاره كرد.
اين استاد موسيقي نزديك به 10 سال بين دهه 40 تا 50 رياست هنرستان موسيقي را بر عهده داشت و علاوه بر آن برخي دروس را هم تدريس ميكرد كه از جمله آنها ميتوان فرم موسيقي ايران و تئوري موسيقي ايران را برشمرد. در ابتداي دهه 70 اين هنرمند اركستر مضرابي را شكل داد كه شامل سازهايي مانند تار، سنتور، قانون، تارباس و عود ميشد.
از دستاوردهاي درخشان حسين دهلوي در حوزه آهنگسازي ميتوان به اركستر «بيژن و منيژه» و «سبكبال» اشاره كرد كه بيژن و منيژه همانطور كه از اسمش برميآيد بر اساس داستاني به همين نام از شاهنامه ابوالقاسم فردوسي است. «سبكبال» نيز بر اساس موتيفي از قطعه قاسم آبادي ساخته ابوالحسن صبا است. از ديگر آثار شنيداري و تاليفي اين استاد ميتوان به «سرباز براي آواز گروهي و اركستر»، «نغمه ترك»، «دوئو سنتور در سهگاه» و«به ياد صبا» برگرفته از قطعه «به ياد گذشته» اشاره كرد.
علاوه بر آن، دهلوي در حوزه موسيقي فيلم هم فعاليت كرد كه از جمله آنها فيلمهاي «يك آتش»، «گنجينههاي هنر» و «موج و مرجان و خارا» هستند.
او همچنين نوآوريهايي در موسيقي ايران داشت و در اين زمينه تلاش زيادي كرد كه بعدها ساير استادان اين عرصه آنها را ادامه دادند. از آثار نوشتاري مهم استاد دهلوي كتاب «پيوند شعر و موسيقي آوازي» است. او در اين اثر، تجربههاي 40 ساله خود در تلفيق موسيقي با شعر ايراني و فرآيند آن را شرح داده است، اين كتاب موفق شد جايزه كتاب سال را هم به دست آورد. حسين دهلوي تنها يك هنرمند و شخصيت بزرگ در موسيقي ايران نبود، او دوستي گرانقدر براي ما بود كه فقدانش را هميشه حس خواهيم كرد. متاسفم كه او را از دست دادهايم و يادش گرامي باد.