در نشست هم‌انديشي «آب و توسعه» توافق شد
راه‌اندازي پويش «خانواده آب»
براي مرور نقاط روشن مديريت آب ايران
گروه اجتماعي| شماري از كارشناسان حوزه مديريت و مهندسي آب ايران دوشنبه شب در خانه انديشمندان علوم انساني در نشستي چهارساعته ضمن بررسي يكي از تجربه‌هاي موفق تاريخ حكمراني آب در ايران، توافق كردند براي بررسي ساير نقاط روشن كارنامه آب ايران پويشي اجتماعي راه‌اندازي كنند كه «خانواده آب» نام دارد. در دهه 70 شمسي در ايران فصلنامه‌اي از سوي وزارت نيرو منتشر مي‌شد كه «آب و توسعه» نام داشت. اين مجله يكي از تجربه‌هاي موفق بدنه كارشناسي آب ايران است كه در روزگاري كه كمتر كسي به ابعاد مختلف مديريت و حكمراني آب توجه داشت؛ به ابعاد مختلف آن توجه داشت. اما عمر اين مجله هم مثل بسياري از نهادهاي موفق در ايران كوتاه بود و تنها 21 شماره منتشر شد. «انديشكده تدبير آب ايران» و «خانه آب ايران» با برپايي نشست آب و توسعه در واقع كوشش كردند كه با حضور اعضاي هيات تحريريه مجله و شماري ديگر از كارشناسان و علاقه‌مندان به حوزه آب تجربه انتشار آن مجله را بررسي كنند. از همين رو در قالب توجه به تاريخ شفاهي آب فيلمي هم درباره مجله توليد شده بود كه براي حاضران پخش شد. مرور اين تجربه موجب شد تا احمد آل ياسين، مديرعامل اسبق سازمان آب و برق خوزستان و كارشناس باتجربه حوزه آب با اظهار تاسف از ادامه نيافتن انتشار اين مجله بگويد: «ادامه نيافتن فعاليت‌هاي ارزشمندي مثل انتشار همين مجله، بار ديگر نظريه جامعه كوتاه‌مدت آقاي همايون كاتوزيان را به ما يادآوري مي‌كند. عمر نهادها در اين كشور كوتاه است و از اين بابت بايد تاسف خورد.» انوش اسفندياري، دبير انديشكده آب ايران درباره چرايي برپايي اين نشست به «اعتماد» گفت: «در سال‌هاي اخير هر وقت از آب و مديريت منابع سخن گفته شده بيشتر بر نقاط ضعف و اشتباهات تمركز شده است اما تاريخ معاصر حكمراني آب در ايران نقاط روشني هم دارد كه بايد مورد توجه قرار گيرند.» به گفته اسفندياري تجربه انتشار مجله آب و توسعه و زنهاري كه نويسندگان مقالات اين مجله درباره الگوي اشتباه حكمراني آب در ايران داده‌اند نشان مي‌دهد كه مسائل توسعه در ايران سال‌ها پيش مورد توجه كارشناسان بوده است و فعالان جوان اين حوزه لازم است از اين كوشش‌ها آگاهي پيدا كنند. در بخش ديگري از نشست دوشنبه شب، انديشكده آب ايران از حاضران در نشست تقاضا كرد تا به پويش خانواده آب بپيوندند؛ پويشي كه قرار است همين نقاط روشن تاريخ معاصر حكمراني آب را مورد توجه قرار دهد و از اين طريق بكوشد گسست ميان نخبگان و پيشكسوتان حوزه آب و نسل جديد فعالان اين حوزه را رفع كند. دبير انديشكده آب ايران در حاشيه اين نشست درباره هدف اين پويش گفت: «مي‌خواهيم به جاي تخطئه گذشته، همه كساني را كه در جايگاه‌هاي مختلف براي موضوع آب كار مي‌كنند كنار هم بياوريم.» اسفندياري با اشاره به اينكه در سال‌هاي اخير شرايط مديريت بخش آب كشور شرايط نامناسبي را داشته است، گفت: گروه‌ها و افراد مختلفي براي بهبود وضع موجود مي‌كوشند و از گذشته هم ظرفيت‌هايي در جامعه شكل گرفته اما اين ظرفيت‌ها به صورت هم‌افزا عمل نمي‌كنند و جدا از ديگران كار مي‌كنند. او يكي ديگر از اهداف پويش خانواده آب را ايجاد هم‌افزايي و تجميع توان ظرفيت‌هاي موجود بخش كارشناسي حكمراني آب اعلام كرد و افزود: «افراد و نهادهايي شكل گرفته‌اند كه به صورت انفرادي در زمينه آب، چه در دانشگاه‌ها و چه در بخش‌هاي دولتي و غير دولتي و بخش خصوصي فعاليت كرده‌اند و ما مي‌خواهيم همه اين ظرفيت‌ها را با هر نگاهي كه دارند كنار هم بياوريم.» اسفندياري تاكيد كرد: نگاهي كه حاكم است اين است كه هر كسي كه درباره آب صحبت مي‌كند، اساسا تمام تصميمات گذشته را به باد انتقاد مي‌گيرد در حالي كه اقدامات مهمي انجام شده و به نظر مي‌آيد تاريخ موضوع آب نياز به بازخواني دارد. به همين دليل به سراغ تاريخ رفته‌ايم تا نشان دهيم مشكلاتي كه ايجاد شده، سابقه‌دار است و در گذشته هم بوده و ريشه‌دار است اما چون به نحو درستي با آن برخورد نشده، تداوم پيدا كرده و گسترش يافته است. اين به معناي آن نيست كه اساسا فكري در مورد آن در گذشته نشده و قرار است تازه حركتي براي چاره جويي انجام شود بلكه قرار است اين مساله را با مصداق‌هاي مشخص مورد توجه قرار دهيم. نشريه آب و توسعه هم در واقع يكي از مستنداتي است كه در همين راستا مورد توجه ما است. پس از طرح ايده شكل‌گيري پويش خانواده آب افراد حاضر در اين نشست درباره اهداف و چگونگي شكل‌گيري پويش گفت‌وگو كردند و قرار شد كه براي عملي شدن اين ايده افراد علاوه بر اعلام آمادگي براي همكاري با پويش، گفت‌وگوهاي جمعي‌شان را ادامه دهند. جمعي از برجسته‌ترين مهندسان، جامعه‌شناسان و پژوهشگران حوزه‌هاي مرتبط با مديريت منابع آب در اين نشست حاضر بودند.