• ۱۴۰۳ يکشنبه ۴ آذر
روزنامه در یک نگاه
امکانات
روزنامه در یک نگاه دریافت همه صفحات
تبلیغات
بانک ملی صفحه ویژه

30 شماره آخر

  • شماره 4527 -
  • ۱۳۹۸ چهارشنبه ۱۳ آذر

مولوي و باجناق من هم‌عقيده‌اند

اسمعيل اميني

فضاي مجازي پر شده است از انتساب جعلي شعرها و نوشته‌ها به مشاهير. اين جعليات از كجا مي‌آيند و به كجا مي‌روند؟

يعني چه كساني جعليات را مي‌سازند و مخاطبان و دوستداران اين جعليات چه كساني هستند؟ جعليات را دو گروه عمده مي‌سازند؛ نخست ويرانگران و سپس جويندگان شهرت.

ويرانگران، گروهي از فعالان فضاي مجازي‌اند كه به شكل سازماندهي شده، كارشان مخدوش كردن چهره بزرگان قلم و انديشه و مشاهير محبوب است.

گاهي با استهزا و نسبت دادن جملات سخيف و گاهي با منسوب كردن سروده‌ها و نوشته‌هاي سست و سطحي به آنان.

ويرانگران مي‌خواهند بگويند كه شاعران بزرگ نيز ذهنيت عوامانه دارند و همان حرف‌هاي سطحي رايج در دورهمي‌هاي كارمندي و خانوادگي و كافه‌اي را در شعرشان بازگو كرده‌اند. مثلا اين بيت را ببينيد:

ديگرانديشان هم آخر آدمند/ دين چرا گويد كه مهدورالدمند؟

اين را به مولوي نسبت داده‌اند. كلمات، اصطلاحات، نحو و نوع نگرش در اين بيت كاملا نشانگر آن است كه چنين بيتي بر ساخته همين ساليان اخير است.

ويرانگران در نهايت مي‌خواهند مرز ميان ژرف‌انديشي و سطحي‌نگري مخدوش شود. مرز ميان هنر و ابتذال به هم بريزد و از همه مهم‌تر فرق دوغ و دوشاب و دروغ و راست از ميان برود.

حاصل اين آشفتگي البته بسيار مطلوب اقتدارگرايان و سلطه‌جويان است، زيرا اهالي وادي سطحي‌نگري، ساده‌لوحي و ذهنيت عوامانه در برابر فضاي دروغين تبليغاتي و خبرهاي مجعول و تحليل‌هاي فريبنده، مقاومت نمي‌كنند و به ‌سادگي تسليم مي‌شوند.

مشتريان اين جعليات، يعني اهالي وادي سطحي‌نگري و ساده‌لوحي، جعليات را مي‌خوانند و با اشتياق بازنشر مي‌كنند، زيرا آنها را مطابق ذوق و پسند خويش مي‌انگارند و پشتوانه ذهنيات و توهمات‌شان. همچنين بسيار خرسند مي‌شوند هنگامي كه حس مي‌كنند بزرگان شعر و انديشه نيز، چون آنان و دوستان‌شان مي‌انديشند. انگار احساس مي‌كنند مولوي همان حرف‌هاي باجناق بزرگ‌شان را در مثنوي معنوي آورده است يا مثلا سيمين بهبهاني درست مثل عمه سالخورده آريايي و كورش‌باز و عرب‌ستيزشان حرف مي‌زند.

و اما جويندگان شهرت كه به صورت فردي، جعليات توليد مي‌كنند، كساني‌اند كه شوق ديده شدن و لايك و بازديد‌كننده دارند. آنها سروده‌هاي نازل و سطحي خود را كه به تقليد مشاهير و گاهي با استفاده از سطرها و كلمات آنان نوشته‌اند، به نام شاعران نامدار منتشر مي‌كنند و پس از آنكه سروده جعلي‌شان در فضاي مجازي پخش شد، به صحنه مي‌آيند و خود را به عنوان صاحب اصلي اثر معرفي مي‌كنند.

مشتري اين جماعت نيز كساني‌اند كه خيلي دوست دارند خودشان را به عنوان دوستدار كتاب و مطالعه و علاقه‌مند شعر معرفي كنند. از مجريان صداو سيما گرفته تا بازيگران و خوانندگان مقيم فرش قرمز و مشتاق عكس گرفتن با دكور كتابخانه، از سياسيون خالي‌بند مدعي فرهيختگي تا سخنرانان و مشاوران روان‌شناسي زرد و البته مشتريان و طرفداران و علاقه‌مندان اين گروه‌هاي متظاهر و دل خوش داشته به رنگ و نيرنگ عكس‌ها و پوسترها و نقاب‌ها.

تا اينجاي ماجرا، گسترش جعليات چندان نگران‌كننده نيست، زيرا سازندگان و مشتريان جعليات، چندان اعتبار و مرجعيتي ندارند كه موجب مخدوش شدن چهره ادبيات شوند.

اما نگراني از آنجا آغاز مي‌شود كه جعليات، به كتاب‌هاي درسي و كمك درسي راه
مي‌يابد. در مراسم بزرگداشت شاعران برجسته به عنوان آثار ايشان عرضه مي‌شود و
از همه عجيب‌تر و نگران‌كننده‌تر اينكه در مجامع و مقالات دانشگاهي و گروه‌هاي مجازي معلمان و مدرسان و استادان ادبيات بازنشر مي‌شود.

جعليات، شاخه‌اي است از درخت ناپاك (شجره خبيثه) دروغ و دروغ دست‌افزار و تكيه‌گاه سلطه‌جويي و استبداد است.

بنابراين جعليات، اهل قدرت را اعم از چپ و راست و دوست و دشمن، هرگز نگران نخواهد كرد كه هيچ، حتي ممكن است بسيار مقبول خاطر و ملايم طبع‌شان باشد كه به هر حال آشفتگي مرزهاي راست و دروغ و فرهيختگي و ابتذال، زمينه‌ساز تداوم فريب و نيرنگ و سلطه‌گري است.

ارسال دیدگاه شما

ورود به حساب کاربری
ایجاد حساب کاربری
عنوان صفحه‌ها
کارتون
کارتون