مدير كل محيط زيست شهرداري تهران:
اطلس آلودگي خاك
در تهران تهيه مي‌شود
شينا انصاري، مديركل محيط زيست و توسعه پايدار شهرداري تهران ضمن تاكيد بر اينكه آلودگي خاك مي‌تواند خيلي خطرناك‌تر از آلودگي هوا باشد از تهيه اطلس آلودگي خاك در مناطق ۲۲ گانه شهر تهران براي نخستين‌بار خبر داد.انصاري در گفت‌وگو با ايسنا، با اشاره به ۱۴ آذرماه روز جهاني خاك اظهار كرد: امروز در كلانشهرهاي كشور به‌ويژه تهران آلودگي هوا به دليل اينكه ملموس‌تر است بيشتر مورد توجه قرار مي‌گيرد درحالي كه واقعيت اين است كه آلودگي آب و خاك به‌ويژه خاك هميشه مورد غفلت قرار مي‌گيرد اما مشكلات بسياري را مي‌تواند در طولاني‌مدت به وجود بياورد چرا كه پايداري برخي آلاينده‌هاي موجود در خاك مي‌تواند سال‌ها وجود داشته باشد و وارد زنجيره غذايي شود و خطراتي را براي ما و ساير موجودات زنده ايجاد كند.
او در اين باره افزود: متاسفانه به نوعي آلودگي خاك در قياس با ساير آلودگي‌ها مظلوم واقع شده است. امسال شعار روز جهاني خاك «توقف فرسايش خاك، حفظ آينده ما» تعيين شده يعني به‌طور خاص بر فرسايش خاك متمركز شده است. بي‌ترديد بحث فرسايش و تخريب خاك ارتباط نزديكي با امنيت غذايي دارد ولي ما در كلانشهرها بحث آلودگي خاك را بيشتر مورد توجه قرار داده‌ايم. در همين راستا در اداره كل محيط زيست و توسعه پايدار شهرداري تهران نيز بيشتر موضوع آلودگي خاك را پيگيري مي‌كنيم و فرسايش بيشتر توسط وزارت جهاد كشاورزي و سازمان جنگل‌ها پيگيري مي‌شود.
انصاري ادامه داد: براي تشكيل و احياي يك سانتيمتر خاك به زماني طولاني حداقل ۷۰۰ تا هزار سال زمان نياز است بنابراين اگر خاكي با آلودگي نفتي، سموم يا با فاضلاب خام يا فلزات سنگين آلوده شود پاكسازي آن فرآيندي پيچيده و طولاني دارد. در حقيقت راهكارهايي براي پاكسازي خاك وجود دارد اما فرآيندهاي آن بسيار طولاني، پيچيده و پرهزينه خواهد بود البته پاكسازي برخي آلاينده‌ها نيز تقريبا غيرممكن است.اين مقام محيط زيستي شهرداري تهران همچنين توضيح داد: خوشبختانه امسال قانون حفاظت از خاك در ۲۲ خردادماه به دستگاه‌ها ابلاغ شد و براي نخستين‌بار كشور ما داراي قانوني بالادستي براي حفاظت از خاك شد كه در آن موضوع جرايم آلودگي‌ها و تخلفات آلوده‌كننده‌هاي خاك ديده شده است همچنين پايش خاك انجام مي‌شود كه در آن شاخص‌هاي آلاينده خاك به‌صورت دوره‌اي اندازه‌گيري و با استانداردهاي كيفيت خاك مقايسه خواهد شد.مدير كل محيط زيست و توسعه پايدار شهرداري تهران با تاكيد بر اينكه در حوزه فرسايش خاك مسووليت با سازمان جنگل‌ها و وزارت جهاد كشاورزي است و در حوزه آلودگي نيز متولي سازمان حفاظت محيط زيست است، گفت: محيط زيست شهرداري تهران نيز اين موضوع را در حوزه مديريت شهري پيگيري مي‌كند. شهرداري تكليف قانوني ندارد ولي به لحاظ مسووليتي كه در مديريت شهري برعهده داريم تهيه اطلس آلودگي خاك را در دستور كار قرار داديم كه در آن هم آلاينده‌هاي فيزيكي و شيميايي خاك و هم پارامترهاي فلزات سنگين كه خطرناك هستند در سطح مناطق ۲۲ گانه تهران اندازه‌گيري خواهند شد.
او با تاكيد بر اينكه اندازه‌گيري و پايش اين آلاينده‌ها بسيار اهميت دارد، گفت: درحال حاضر نمي‌توانيم اطلاعات در مورد اينكه كدام مناطق تهران آلودگي بيشتري در خاك دارند را بدهيم اما قطعا با تجميع گزارش‌ها اين اطلاعات منتشر خواهد شد. درحقيقت اقدامات تهيه اطلس درحال اجراست و وقتي نتايج حاصل شود مي‌توان آلودگي‌هاي نقطه‌اي را در قالب نقشه ارايه كرد.
مدير كل محيط زيست و توسعه پايدار شهرداري تهران ادامه داد: وقتي مشخص شود كدام مناطق آلودگي بيشتري در خاك دارند مي‌توان حتي آن را در سامانه‌اي بارگذاري كرد تا بر اساس اين اطلاعات تصميم‌گيري‌هاي مديريتي متناسب انجام شود. اطلس يكپارچه آلودگي خاك كلانشهر تهران با استناد به پايش مناطق ٢٢ گانه شهرداري براي اولين بار تهيه مي‌شود و در حوزه پيشگيري و كنترل آلايندگي مي‌تواند بسيار تاثيرگذار باشد.انصاري تاكيد كرد: برخي منابع آلاينده خاك مانند فاضلاب و پسماند ويژه واحدهاي صنعتي و فاضلاب‌هاي خانگي تصفيه نشده با ورود به خاك موجب آلودگي آن مي‌شوند كه به وسيله اين اطلس امكان تعيين محل اين آلودگي‌ها به وجود مي‌آيد تا برابر قانون حفاظت از خاك ابتدا تخلفات آلوده‌كننده پيگيري و جرايم مشخص سپس واحد آلاينده ملزم به اجراي تمهيدات لازم براي رفع آلودگي مي‌شود؛ لذا به اين ترتيب بحث پيشگيري و كنترل محقق مي‌شود.او افزود: به اين ترتيب با داشتن اين اطلس مي‌توان تشخيص داد كه در محدوده‌ها و پهنه‌هاي مختلف آلودگي‌هاي خاك چه ميزان است تا براي تعيين فعاليت‌ها و تعريف كاربري‌هاي اين محدوده‌ها در حوزه مديريت شهري به درستي تصميم‌گيري كرد.
مدير كل محيط زيست و توسعه پايدار شهرداري تهران در پاسخ به سوالي درباره اينكه در گذشته اين پايش‌ها روي خاك انجام شده است يا خير، گفت: پايش‌هاي خاك را داشته‌ايم ولي به صورت پراكنده و موردي بوده است اما تهيه اين اطلس به صورت منسجم نمونه‌برداري از خاك را با فواصل و بازه‌هاي زماني مشخص محقق مي‌كند و به اين ترتيب مناطقي كه آلودگي بيشتري دارند روي نقشه مشخص مي‌شود.او افزود: عمدتا اين پايش‌ها توسط سازمان حفاظت محيط زيست انجام مي‌شود. به عنوان مثال مي‌توان به اندازه‌گيري آلودگي‌هاي نفتي خاك در استان‌هاي جنوبي كشور يا پايش سموم آلي در استان‌هاي شمالي اشاره كرد.انصاري با اشاره به اينكه تهيه اطلس كاري سخت و پيچيده است، گفت: تهيه اين اطلس در حال انجام است و پس از تجميع گزارش‌ها و اطلاعات نتايج منتشر خواهد شد. بي‌ترديد آلودگي خاك بسيار اهميت دارد چرا كه بسياري از بيماري‌ها با افزايش آلودگي‌هاي خاك مانند نيترات، فسفات، فلزات سنگين و سموم تشديد مي‌شود. بيماري‌هايي كه در برخي مناطق شيوع پيدا مي‌كند مي‌تواند ارتباط معناداري با آلودگي خاك داشته باشد لذا آلودگي خاك مي‌تواند از اين منظر خيلي خطرناك‌تر از آلودگي هوا باشد.