تاثير بازي بر روش‌هاي تدريس دانش‌آموزان دوره ابتدايي
مريم صفريان گليردي٭/ عجب جمله تامل‌انگيزي! چه چيزي براي اين دانش‌آموزان تا اين حد رنج‌آور است كه آرزوي تعطيلي مدرسه را مي‌كنند؟ چرا بايد چنين باشد؟ درواقع دانش‌آموزان ما از بودن در مدرسه لذت نمي‌برند ولي اگر در كوچه و خيابان يا در خانه باشند، احساس آرامش و لذت مي‌كنند. با دوستان خود بازي مي‌كنند و خلاصه اينكه هر كاري را كه دوست داشته باشند انجام مي‌دهند و كسي به آنها زور نمي‌گويد! آموزش لذت بخش رويكردي است كه در آن دانش‌آموزان و كودكان بازي مي‌كنند و آموزش با فعاليت‌هاي لذت بخش صورت مي‌گيرد. اصل اين بذر، قرن‌ها پيش پاشيده شده است. اما افسوس كه از آن خوب باغباني نكرديم و آن‌گونه كه بايد آن را پرورش نداديم.
كودكان تحرك و فعاليت را دوست دارند اما در بسياري از كلاس‌هاي درس فعاليت و تحرك كودكان براي معلم كمتر قابل تحمل است. تحقيقاتي كه در طول 40 سال گذشته انجام شده است، نشان مي‌دهد كه بي‌تحركي ممكن است به يادگيري هوشمندانه و مطلوب منجرنشود. اسلام با توجه به اين نياز طبيعي دستور مي‌دهد كه كودكان را تا هفت سالگي آزاد بگذاريد تا بازي كنند. امام صادق(ع) فرموده‌اند: بگذار فرزندت تا هفت سال به بازي بپردازد، در هفت سال دوم به تاديب او همت بگمار و در هفت سال سوم مراقب او باش.
براي نيل به اين اهداف، ابن سينا نيزتوصيه‌هايي ارايه داده است كه بعضي از آنها به بازي ارتباط دارد، از جمله: محروم نكردن دايمي كودك از آنچه مورد تمايل اوست، ايجاد رقابت سالم بين فرزندان، تشويق فرزند براساس تحقيق جديدي كه توسط محققان دانشگاه نيويورك به انجام رسيده، مشخص شده است بازي‌هاي رقابتي يا مشاركتي ميزان يادگيري، عملكرد و انگيزه دانش‌آموزان را افزايش مي‌دهد. هدف نگارنده از نوشتن اين مقاله اثر بازي‌هاي آموزشي بر يادگيري مفاهيم برنامه درسي دانش‌آموزان در دوره ابتدايي است.
در واقع مي‌خواهم بگويم بازي باعث به وجود آمدن انگيزه در دانش‌آموز مي‌شود ضمن اينكه شادابي را براي وي به‌همراه خواهد داشت. به‌طور كلي هر كاري كه موجب سرگرمي باشد و رفتار كودكانه و غير جدي را به همراه داشته باشد بازي نام دارد.
ترجمه و معني بازي در فرهنگ لغت فارسي، عربي رياضه، لعبه، مرح، مسرحيه است. به تجربه ثابت شده كه بازي براي كودكان به خصوص دانش‌آموزان بسيار جذاب است و باعث به وجود آمدن انگيزه و شكوفايي خلاقيت در آنها مي‌شود.
نگارنده اين مقاله معتقد است بازي موجب فعال‌تر شدن و درگير شدن دانش‌آموز در يادگيري مي‌شود و جذابيت خاص خودش را دارد. علاوه برهمه نكات قيدشده بازي در دانش‌آموزان موجب زنده نگه داشتن كودك درون دانش‌آموز مي‌شود هرچند دانش‌آموز خودش هنوز كودك است ولي براي دانش‌آموز گذشته بسيار دور است و دوران خوشي را برايش تداعي مي‌كند.
«براي آموزش كودكان زور به كار مبر. بگذار آموختن براي آنان به شكل بازي درآيد. بدين سان، توانايي‌هاي‌شان را بسي بهتر خواهي شناخت»
كومنيوس كوشش داشت با به‌كار بستن اصولي كه به آن معتقد بود تا آنجا كه مي‌تواند كار دشوار مدرسه را آسان كند و جريان آموزش را به صورت خوشايند و حتي بازي و سرگرمي در آورد.
اعتقاد دارم بايد نمايش‌هايي برگزار كرد تا انگيزه شور‌وشوق را در دانش‌آموزان به وجودآوريم زيرا به تجربه دريافته‌ام كه براي از ميان بردن سستي و برانگيختن هوش، وسيله‌اي بهتر از نمايش يافت نمي‌شود. همين سرگرمي‌هاست كه به هدف‌هاي جدي مي‌انجامد.
منابع و مآخذ: 1-به‍من، مه‍ناز، علي‌اكب‍ر دهخ‍دا، ته‍ران: موسس‍ه فرهن‍گي مدرسه برهان، ۱۳۸۲.
2- مرادي كوچي، شه‍ناز، مع‍رفي و شناخت دهخ‍دا، ته‍ران: قطره، ۱۳۸۱.
3-سايت المعاني(بازي)
4-ديكشنري آنلاين(آباديس)
5-سايت مدرسه نيوز
6- http: //kafrashi. blogfa. com/post/
7- سايت دانستني‌هايي براي معلم
8- روش‌هاو فنون تدريس(حسن شعباني)
9-كاربردروانشناسي در تدريس(محمدپارسا)
10-سايت يورو نيوز
11-احمد شوشتري- مجله رشد تكنولوژي آموزشي
٭آموزگار شاغل در شهرستان ساري