بدسليقگي تشريفات ديپلماتيك
نيوشا طبيبي
حمايت از صنعت و كسب و كار داخلي و ترويج فرهنگ ايراني، فقط به زبان و روي كاغذ و در قالب طرح و لوايحي كه كمتر به اجرا مي‌رسند، فايده‌اي ندارد. عزمي ملي مي‌خواهد و حمايت و اراده‌اي كه قاعدتا دولت بايد آغازگر جنبش يا دست‌كم حامي آن باشد. مردم همه خواهان رونق و شكوفايي مملكت‌شان هستند. همين شعار ايراني، جنس ايراني بخر، يا تبليغاتي كه در آنها رابطه پيشرفت و رونق اقتصادي را با خريدن جنس ايراني توضيح مي‌دهند، تاثير خوبي بر اذهان و سليقه مردم گذاشته. كساني كه پيش از اين خريداران پر و پا قرص اجناس خارجي بوده‌اند حالا جنس ايراني را امتحان مي‌كنند و مي‌بينند كه هيچ از مشابه خارجي كم ندارد، اگرچه ممكن است توليدكننده‌هاي خودي در بسته‌بندي و عرضه مقلد و نابلد باشند، اما كيفيت بسياري از اجناس خوب و قابل قبول هستند. اما در عرصه عمل و الگوسازي متاسفانه سخت عقب مانده‌ايم.
بر همين منوال اگر زمين به آسمان برسد و فرياد قانونمداري گوش فلك را كر كند، اما مسوولان و مديران خود توجهي به ظرايف فرهنگ‌سازي قانونمداري نداشته باشند، كار لنگ مي‌ماند و هميشه بهانه‌اي هست تا متمردان و قانون‌گريزان بگويند: «فلان وزير و شهردار و رييس خود قانون را مراعات نمي‌كنند، چرا من بكنم؟». فرمود: «ماهي از سر گنده گردد ني ز دم.»
تصوير ملاقات سفير ايران در كابل را با آقاي دكتر عبدالله عبدالله رييس اجرايي دولت افغانستان را كه ديروز در سايت‌ها و كانال‌هاي خبري منتشر شده ببينيد. كتابخانه و مبلمان استفاده شده در اتاق ملاقات‌هاي رسمي و ديپلماتيك همه نشاني از صنعت و سليقه و هنر افغان دارند. همه در نهايت زيبايي و البته در شأن و اندازه ملاقات‌هاي ديپلماتيك‌اند. اين همه زيبايي و ظرافت را براي آنكه به رخ مهمانان بكشند با حسن سليقه در آنجا چيده‌اند. به مبلمان اتاق ملاقات‌هاي رييس‌جمهور سوريه آقاي بشار اسد در تصاوير نگاه كنيد؛ آنجا هم به روشني نمونه‌هايي از هنر ظريف و خاتم‌كاري شامي را مي‌توانيد ببينيد.
اما دريغ، دريغ از عدم توجه و بي‌سليقگي كه در دولت ما جريان دارد. به دكوراسيون اتاق‌هاي رسمي كه نگاه كنيد بيشتر هنر مبل‌سازي دوره لويي شانزدهم را مي‌بينيد تا كمترين نشاني از خاتم و گره چيني و منبت و ترمه و ديگر هنرهاي ايراني. پرده‌هاي سنگين و بدرنگ با چين و واچين‌هاي بسيار پنجره‌ها را پوشانده‌اند و مبل‌هاي استيل اروپايي، اتاق ملاقات‌هاي رسمي دولتي را آراسته‌اند(؟). حد نهايت اعمال سليقه مسوولان تشريفات دولت، تدارك ديدن سبدهاي عظيم و غالبا بد شكل گل‌هاي رنگارنگ و تازه است كه قطعا هزينه گزاف و بيهوده‌اي صرف آنها مي‌شود و در مجموع هيچ نشاني از فرهنگ و هنر اصيل ايراني در اتاق‌هاي ملاقات و كنفرانس دولتي ديده نمي‌شود.
از آنجا كه دولتمردان و دستگاه حاكميت جلوي چشم مردم هستند، در شكل دادن به سليقه ملي نقش بسيار مهمي دارند. در موضوع قانون‌پذيري و قانون‌گريزي همان‌طور كه عرض كردم، نحوه عمل مديران بسيار مهم است، شيخ سعدي عليه‌الرحمه فرمود: «اگر ز باغ رعيت ملك خورد سيبي/ بر آورند غلامان او درخت از بيخ - به پنج بيضه كه سلطان ستم روا دارد/ زنند لشكريانش هزار مرغ به سيخ» اين مهم كمابيش به صورتي ديگر در شيوه سلوك و زندگي مديران امروزين و نقش آنها در برقراري نظم و انضباط و صحت و سلامت و پاكدستي صدق مي‌كند. نكته‌هاي ظريفي اينجاست كه از چشم خلق پنهان نمي‌مانند. چند روز پيش آقاي وزير بهداشت كه مدام درباره قانونمداري صحبت مي‌كنند، با مجري تلويزيون در خودرويي نشسته و مصاحبه كرده ولي هر دوي آقايان، كمربندهاي ايمني خود را نبسته‌اند! در صورتي كه بستن كمربند ايمني سرنشينان عقب اجباري است و نبستن آن موجب اعمال قانون مي‌شود.
از همين نكته كوچك و ظريف تا بي‌قانوني‌هاي بزرگ و تمرد و تخلف ريشه در همين بي‌ترتيبي‌ها و بي‌ظرافتي‌ها و بي‌توجهي‌ها دارد. مديري كه دقيقا طبق قانون رفتار نمي‌كند، يا اعتقادي به آن قانون ندارد يا خود را بالاتر از قانون مي‌داند. حتي الگوي لباس پوشيدن مديران كه بعضي از آنها را بي‌نظم و ترتيب و بي‌اعتنا به آراستگي نشان مي‌دهد، نمايانگر روحيه بي‌نظم و انضباط و جدي نبودن است و حس خوبي را به ديگران و افراد عادي منتقل نمي‌كند.