اهداف ايران و روسيه و چين
سعيد عابدپور
برگزاري مانور مشترك نظامي ايران، روسيه و چين در درياي عمان بيانگر واقعيت ژئوپولتيكي نوين در منطقه است. اين واقعيت هر چند براي سياستمداران امريكايي وحشتناك و غيرقابل قبول است، براي سه كشور ايران، روسيه و چين بيانگر پيشرفت در همكاري نظامي و افول قدرت امريكا در منطقه است. تلاشهاي واشنگتن براي انزواي ايران، از جمله برگزاري نشست ورشو و اقدامات تحريمي و تنبيهي، نتوانسته مانع از حضورقدرتمند ايران در مرزهاي آبي و خاكي شود . عملكرد ترامپ در ارايه تصويري تهديدگرايانه از ايران به منظور فروش بيشتر سلاح به كشورهاي عربي، عليرغم واقعيتهايي چون قدرت و نقش ايران در ايجاد امنيت و ثبات، بازگشت دوباره روسيه به خاورميانه و نفوذ اقتصادي و نظامي چين در اين منطقه، صورت ميگيرد. اشتباهات و تصميمات نابخردانه امريكا موجب آن شده حتي متحديني چون عربستان با روسيه و چين روابط استراتژيكي ايجاد كنند. برگزاري مانور نظامي ايران، روسيه و چين، اعلام پيروزي ژئوپولتيك هر سه كشورشركتكننده است. ايران ميتواند ادعاي قدرت منطقهاي داشته باشد، روسيه نقش خود را به عنوان يك بازيگر كليدي در خاورميانه نشان ميدهد و چين ثابت ميكند كه يك نيروي دريايي جهاني است. پيام استراتژيك اين رزمايش نظامي سهجانبه اين است كه اين سه كشور در حال شكل دادن حوادث در منطقه خاورميانه هستند و نفوذ امريكا در اين منطقه در حال كاهش است. روسيه تأكيد ميكند كه رزمايشهاي مشترك نظامي امري قانوني و متمركز بر تضمين ثبات منطقهاي است. چين ميگويد اين تمرينها با هدف تعميق همكاري نيروي دريايي سه كشور و نمايش حسننيت انجام ميشود. امريكا براي حضور قدرتمند در منطقه خليج فارس و درياي عمان نياز به بهانه مقابله با تروريسم و همچنين ادعايي مبني بر تهديد نظامي ايران دارد.
نيازي نيست تا نقش امريكا در حمايت از تروريستهاي ضد حكومت قانوني دمشق از جمله جبهه النصره، القاعده و دهها گروه تروريستي ديگر را يادآور شويم كه بهطور گستردهاي به افزايش خطر تروريسم و آواره شدن ميليونها نفر انجاميده است. از سوي ديگر ايران به كشورهاي متحد امريكا ميگويد نيازي نيست تا ميلياردها دلار صرف تجهيزات گرانبها و افزايش تنش با همسايه قديمي و قدرتمند خود بكنيد، بياييد تا امنيت منطقهاي را خودمان ايجاد كنيم. روسيه وچين عليرغم تحريمها و تنشهاي وارده از سوي حكومت ترامپ، از ضعفها و خطاهاي استراتژيكي آن بيشترين سود را ميبرند. چين با حضور در اين مانور مشترك، موقعيت امريكا رادر منطقه اوراسيا تضعيف ميكند. مسكو و پكن با توسعه روابط خود با ايران، تركيه و كشورهاي عربي تا مصر، فضاي ژئوپولتيكي امريكا را در خاورميانه تنگتر ميكنند. روسيه با شركت در اين مانور به تقويت حضور خود در خاورميانه ميپردازد. امريكا نميتواند در هر منطقه و نقطهاي از جهان يك نيروي كليدي باشد و تجربه سوريه نشان داد قدرتي مانند ايران يا روسيه كه از نظر قدرت فاصله قابل توجهي با امريكا دارد، موثرتر و بهتر در مقابله با تروريسم عمل ميكنند. واقعيتها مهمتر از تهديدات عمل ميكنند. وقتي عربستان سعودي پنج ميليارد دلار در طرح دوم سيبري سرمايهگذاري ميكند يا امارات و عربستان مهمترين شريك تجاري چين هستند و نزديك به 200 هزار چيني در امارات زندگي ميكنند، نشان ميدهد متحدان سنتي امريكا چندان هم به امريكا به عنوان قدرت اول فكر نميكنند. موقعيت ژئوپولتيكي ايران در خليج فارس و درياي عمان و همكاريهاي نظامي با روسيه و چين براي هر سه كشور چنين پيامهايي دارد. ايران موقعيت خود را به عنوان قدرت مستقل درمنطقه تثبيت ميكند و قدرت چانهزني سياسياش را بالا ميبرد. ايران ميتواند حمايت روسيه و چين را جذب كند و نقش خود را به عنوان يكي از بازيگران كليدي منطقهاي نشان دهد. در مقابل نيز چين و روسيه قدرت هژموني امريكا را زير سوال ميبرند.