تركيه لايحه استقرار نيروهاي ارتش
در ليبي را به پارلمان ميفرستد
اتهامزني متقابل آنكارا و اتحاديه عرب
شهاب شهسواري| يك روز بعد از بيانيه اتحاديه عرب در محكوم كردن دخالت خارجي در ليبي، دولت تركيه بار ديگر بر آمادگياش براي اعزام نيروهاي نظامي به خاك ليبي براي حمايت از دولت وفاق ملي در طرابلس تاكيد كرد. آنكارا و دولت وفاق ملي ليبي به رهبري فائز سراج، يك ماه پيش توافقي امنيتي امضا كردند كه بر اساس آن تركيه متعهد به حمايت از دولت حاكم در پايتخت ليبي در برابر گروههاي مسلح شده بود اما اتحاديه عرب روز سهشنبه به درخواست مصر جلسهاي اضطراري تشكيل داد و بدون اشاره به نام تركيه خواستار عدم دخالت خارجي در مسائل ليبي شد. اين بيانيه در شرايطي صادر ميشود كه تعدادي از كشورهاي عربي از جمله مصر، سودان و امارات متحده عربي متهم به حمايت مالي، نظامي و سياسي از خليفه حفتر، فرمانده گروه مسلح موسوم به ارتش ملي ليبي در شرق اين كشور هستند.
صدور بيانيه اتحاديه عرب در محكوميت تلويحي تلاش دولت تركيه براي حفاظت از دولت به رسميت شناخته شده بينالمللي كمتر از يك روز بعد از درخواست مصر براي برگزاري اين جلسه انجام شد. در برابر دولت وفاق ملي ليبي كه خودش عضو اتحاديه است نسبت به بيتفاوتي 9 ماهه اتحاديه در مقابل درخواست اين دولت براي برگزاري يك جلسه و موضعگيري در مورد تهاجم گروه وابسته به خليفه حفتر اعتراض كرده است. تركيه هم اتحاديه عرب را به سكوت در مورد مسائل ليبي و ناتواني از موضعگيري قاطع در مقابل تهاجم نظامي به دولت مشروع طرابلس متهم كرده است. در برابر گروهي از تحليلگران عربي هم تركيه را به تلاش براي توسعهطلبي و زير سلطه كشيدن ليبي تفسير ميكنند. العربي الجديد در گزارشي اختصاصي نوشته است كه تركيه تلاش ميكند تا پيش از جلسه هفته آينده وزراي خارجه فرانسه، ايتاليا و آلمان در طرابلس براي بررسي شرايط ليبي جاي پاي خود را در اين كشور محكمتر كند. رويارويي كنوني ميان آنكار و اتحاديه عرب در پرونده ليبي از سوي ناظران بخشي از خصومت باقيمانده از دوران جنبشهاي بهار عربي تفسير ميشود كه بر اثر آن تركيه و قطر به دليل حمايت از اخوانالمسلمين از سوي پايتختهاي عربي حامي نظامهاي ديكتاتوري در كشورهاي شمال آفريقا طرد شدند. عربستان، امارات و مصر، آنكارا را به تلاش براي سلطه بر كشورهاي عربي با پشتيباني از اخوانالمسلمين متهم ميكنند.
خليفه حفتر، ارتشي كودتاگر كهنهكار ليبي، كه روزگاري در ركاب معمر قذافي، ديكتاتور پيشين اين كشور و روزگاري در خدمت آژانس مركزي اطلاعات امريكا(CIA) و كاخ اليزه در حال توطئهچيني براي سرنگون حكومتها در اين كشور بود از سال 2011 و سرنگوني معمر قذافي، اميدوار است كه بعد از نيم قرن روياي قدرت با حمايت حكومتهاي منطقه از جمله مصر، امارات متحده عربي و قدرتهاي خارجي همچون فرانسه، روسيه و امريكا، حاكميت ليبي را در اختيار بگيرد. اين در حالي است كه از سال 2016 بر اساس فرآيند سياسي تحت نظارت سازمان ملل متحد، دولت وفاق ملي در طرابلس به رياست فائز سراج تشكيل شده كه به لحاظ حقوقي دولت مشروع ليبي تلقي ميشود. اما در طول يك سال گذشته خليفه حفتر با جلب حمايت بخشي از افراد مسلح در شرق ليبي موفق شده است، تعداد زيادي از گروههاي مسلح رقيب در شرق اين كشور را با حمايت مالي و نظامي دولتهاي مصر و امارات متحده عربي شكست دهد و تلاش ميكند تا با شكستن مقاومت مردمي در پايتخت ليبي با تصرف اين شهر حاكميت كل كشور را بر عهده بگيرد.
تركيه آماده اعزام نيرو
خلوصي آكار، وزير دفاع تركيه تاكيد كرده است كه كشورش حاضر نميشود در تحولات جاري ليبي به حاشيه رانده شود. اين مقام ارشد تركيه تاكيد كرده كه آنكارا براي اعزام نيرو به ليبي آماده ميشود. به نوشته خبرگزاري آناتولي، وزير دفاع تركيه گفت:«نميتوانيم وقتي به برادرانمان در ليبي آسيب وارد ميشود، بيتفاوت باشيم.» به گفته اين مقام ارشد دولت تركيه لايحه اعزام نيرو به ليبي آماده شده است و بلافاصله بعد از تصويب پارلمان تركيه اجراي آن آغاز ميشود. فواد اكتاي، معاون رييسجمهور تركيه هم در سخنراني خود به مناسبت اولين روز سال ميلادي به رسانهها گفته است كه لايحه دولت براي اعزام نيروها به ليبي اعتبار يك ساله خواهد داشت و به مدت يك سال بعد از تصويب آن در پارلمان هر گاه دولت تصميم بگيرد، ميتواند نيروهايش را به ليبي اعزام كند.
اعتراضات به بيانيه اتحاديه عرب
صالح الشماخي، نماينده دولت ليبي در اتحاديه عرب به شدت به استاندارد دوگانه كشورهاي عربي در برخورد با مسائل ليبي انتقاد كرده است. اين ديپلمات ليبي در جلسه سهشنبه شب اتحاديه عرب، خطاب به نمايندگان ديگر كشورهاي عربي گفت:«چگونه است كه اتحاديه عرب درست در همان روزي كه مصر درخواست جلسه اضطراري ميكند، تشكيل جلسه ميدهد اما 9 ماه در برابر درخواستهاي دولت ليبي براي محكوم كردن تهاجم وحشيانه به طرابلس بيتوجهي ميكند؟ اتحاديه عرب زماني كه مزدوران روس و مردان مسلح سوداني گروه جنجاويد از سوي مهاجمان به پايتخت استخدام شدند، كجا بودند؟ همه ميدانند حمايتها و كمكها براي حفتر از كجا ميآيد، منبع همه اين كمكها مشخص است.» اين مقام دولت وفاق ملي ليبي تاكيد كرد:«خيلي در مورد محكوم كردن دخالت خارجي حرف زده ميشود به نظر ما اين حرف درستي است اما وقتي به جزييات نگاه ميكنيم، ميبينيم حمايت كشورهايي كه از مهاجمان به طرابلس پشتيباني ميكنند اصلا مورد اشاره قرار نگرفته است.»
حامي آكسوي، سخنگوي وزارت خارجه ليبي هم در واكنش به قطعنامه سهشنبه شب اتحاديه عرب گفت:«بهرغم توافق سياسي در ليبي و قطعنامه 2259 شوراي امنيت سازمان ملل متحد، اتحاديه عرب همچنان از نشان دادن واكنش قاطع در مقابل تهاجم گروه موسوم به ارتش ملي ليبي به پايتخت، طرابلس ناتوان مانده و همچنان با سكوت نسبت به تاييد مشروعيت بينالمللي در مقابل تهاجم غيرمشروع تحت حمايت خارجي تعلل كرده است.»