تحليلگران و ناظران غربي عمليات موشكي ايران عليه پايگاه‌هاي امريكايي را ارزيابي كردند
عمليات مقتدرانه و حساب شده
شهاب شهسواري
عمليات موشكي نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران در واكنش به اقدام تروريستي دولت امريكا در به شهادت رساندن سردار قاسم سليماني و همراهانش با واكنش‌هاي گسترده‌اي از سوي تحليلگران و ناظران مواجه شد. رسانه‌هاي جهان از بامداد چهارشنبه به پوشش زنده و مستقيم واكنش‌ها به اين عمليات پرداختند و بسياري از تحليلگران واكنش خود را به اين اقدام در شبكه‌هاي اجتماعي و رسانه‌ها منتشر كردند. بسياري از تحليلگران متفق‌القول بودند كه اقدام ايران در هدف قرار دادن پايگاه‌هاي امريكايي بدون گزارشي از تلفات، يك پيام صريح از سوي ايران در مورد توانايي‌اش براي مقابله به مثل هرگونه تعرض از سوي امريكا و يك پيام در مورد تمايلش براي كاهش تنش و جلوگيري از تشديد تنش‌ها در منطقه است. بسياري از ناظران، اقدام ايران را «حساب‌شده» و «دقيق» ارزيابي كرده‌اند. بسياري از اين كارشناسان با بازنشر اظهارات محمد جوادظريف وزير امورخارجه كشورمان در مورد «پايان يافتن» عمليات، اين اظهارات را به معناي آمادگي ايران براي پايان دادن به چرخه انتقام برداشت كردند.
كريستين امانپور، خبرنگار كهنه‌كار سي‌ان‌ان تاكيد كرد كه با اين اقدام ايران «اكنون توپ در زمين واشنگتن قرار گرفته است.»
مايكل صفي، خبرنگار گاردين در بيروت، در واكنش به توييت بامدادي ترامپ با محتواي «همه‌چيز خوب است ... تا حالا خبرها خوب بود» نوشته است: «اگر اين ارزيابي ترامپ، روز بعد از واقعه هم باز مورد استناد قرار گيرد، مي‌توان گفت كه اين رويداد فرصتي براي دو طرف ايجاد كرده است كه بدون از دست رفتن حيثيت‌شان، براي كاهش تنش تلاش كنند.» باربارا اسلاوين، كارشناس مسائل ايران در انديشكده شوراي آتلانتيك مي‌نويسد: «اگر چيزي از موشك‌هاي ايراني در ماه‌هاي اخير آموخته باشيم، اين را متوجه مي‌شويم كه آنها خيلي دقيق هستند، اينكه به نظر مي‌رسد ايراني‌ها تصميم گرفته‌اند هيچ نيروي نظامي امريكايي را نكشند، از يك سو پيامي از سوي ايران است و از سوي ديگر فرصتي در اختيار دونالد ترامپ قرار مي‌دهد تا براي كاهش تنش تلاش كند، اگر حاضر باشد كه از اين فرصت استفاده كند.»
كريس مورفي، سناتور دموكرات امريكايي كه جمعه هفته گذشته هم به‌شدت از اقدام دولت ترامپ در ترور شهيد سليماني انتقاد كرده‌بود، با انتشار پيامي در واكنش به عمليات موشكي بامداد چهارشنبه ايران در پايگاه عين‌الاسد عراق با تكرار ادعاي كذب و واهي در مورد برنامه هسته‌اي صلح‌آميز ايران تاكيد كرد: «ترامپ بايد بفهمد كه سياستش شكست خورده است، بد هم شكست خورده است. استراتژي تشديد تنش‌هاي ايران نه تنها باعث بازدارندگي مقابل ايران نشده بلكه باعث شد ايران برنامه ساخت تسليحات هسته‌اي خود را از سر بگيرد و باعث تعطيلي عمليات ما براي مبارزه با داعش شد و عراقي‌ها را از ما بيزار كرد. ترامپ بايد امنيت ما را نسبت به غرور خود اولويت دهد و مسيرش را عوض كند.» سناتورهاي ديگر امريكايي نيز در واكنش به رويدادهاي بامداد چهارشنبه و عمليات تلافي‌جويانه ايران عليه امريكا نسبت به هرگونه تصميم امريكا در مورد وارد شدن به يك جنگ با ايران هشدار دادند. باب منندز، سناتور ارشد دموكرات با صدور بيانيه‌اي تاكيد كرد كه در اين مورد با مايك پمپئو وزير خارجه گفت‌وگو كرده و از او خواسته است به نقش نظارتي كنگره و جايگاه پارلمان امريكا در تصميم‌گيري در مورد هر اقدام جنگي احترام بگذارد.
سناتورهاي ديگر همچون ايمي كلوبوچار و رندپال اظهارنظرهاي مشابهي را بيان كرده‌اند. نانسي پلوسي، رييس مجلس نمايندگان امريكا هم در واكنش به رويدادهاي بامداد چهارشنبه گفته است: «بايد از ايمني نظاميان‌مان اطمينان حاصل كنيم و از جمله اقدامات تحريك‌آميز غيرضرور از سوي دولت را پايان داده و بخواهيم كه ايران به خشونتش پايان دهد. امريكا و دنيا تاب جنگي ديگر ندارند.» ليندسي گراهام، سناتور افراطي جمهوري‌خواه هم در توييتي نوشت: «به گمان من در حال حاضر گرفتن انتقام به صرف انتقام ضروري نيست. آنچه ضروري است ايجاد يك استراتژي مشخص در مورد ايران با اهداف روشن و قاطع است.»
كريستين امانپور، خبرنگار ارشد سي‌ان‌ان، ساعاتي پيش از سخنراني ديروز ترامپ نوشت: «بار ديگر ما بر لبه باريك چاقو قرار گرفته‌ايم، بايد منتظر بمانيم كه ببينيم دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا چه تصميمي مي‌گيرد، هر چند كه توييت ابتدايي او نشان مي‌داد كه قاعدتا بايد منتظر واكنشي نرم از سوي او باشيم.» جيك تپر، مجري سي‌ان‌ان در گزارشي نوشته كه گروهي از كارشناسان وزارت دفاع امريكا به او گفته‌اند كه ارزيابي پنتاگون اين است كه «ايران به‌‌رغم توانايي‌اش در كشتن نيروهاي امريكايي، عامدانه تصميم گرفته است عملياتي بدون تلفات را اجرايي كند.»
نيك رابريتسون، خبرنگار سي‌ان‌ان در رياض، در گزارشي از رويدادهاي بامداد چهارشنبه مي‌نويسد: «گزينه‌اي كه ايران براي هدف قرار دادن انتخاب كرد بسيار اهميت داشت. اگر ايران قصد داشت كه تعداد زيادي سرباز امريكايي را بكشد، پايگاه‌هاي آسان‌تري براي حمله وجود داشت. من شخصا از پايگاه الاسد بازديد كرده‌ام، اين پايگاه بسيار وسيع و دور افتاده است. زمين‌هاي وسيع بسياري دارد كه مي‌توانند به آن حمله كرد كه از پناهگاه‌هاي سربازان فاصله داشته‌باشد و در عين حال به دليل دور افتاده‌بودن احتمال تلفات جانبي غيرنظامي هم كم مي‌شود.» اين خبرنگار منطقه‌اي مي‌نويسد: «فارغ از آنچه ايراني‌ها يا كاخ سفيد فكر مي‌كنند، صرف وقوع اين رويداد، باعث شكافي روي در شده است كه ديپلماسي مي‌تواند از لاي آن درون اتاق نفوذ كند.»
نيكولاس برنز، ديپلمات ارشد پيشين امريكا و استاد دانشگاه هاروارد، پيش از هرگونه اظهارنظر رسمي از سوي مقام‌هاي امريكايي به آنها توصيه كرد تا از فرصت پيش رو براي كاهش تنش با ايران استفاده كنند. اين ديپلمات ارشد پيشين در حساب كاربري توييتر خود نوشت: «ترامپ امروز بايد بگويد: 1) حمله ديشب ايران را محكوم مي‌كند؛ 2) در مورد حملات بعدي هشدار بدهد3) بگويد هيچ برنامه‌اي براي حمله ندارد ولي اگر ضروري بشود در آينده واكنش نشان خواهد داد؛ 4) ايران را متهم به خشونت در منطقه كند؛ 5) اعلام كند كه امريكا آماده گفت‌وگو است.»
كرگ موراي، ديپلمات پيشين بريتانيايي و فعال صلح‌طلب در مقاله‌اي كه در وبلاگ شخصي‌اش منتشر كرده است، مي‌نويسد: «همه شواهد نشان مي‌دهد كه فقدان تلفات امريكايي، يك اقدام عامدانه از سوي ايران بود. من معتقدم كه اقدام ايران يك اقدام متناسب بود و بر خلاف اقدام امريكادر ترور سليماني در چارچوب قوانين بين‌المللي بود. همه جهان بايد از ايران به دليل رويارويي عاقلانه‌اش با ترور غيرقانوني ژنرال اين كشور كه در جريان يك ماموريت صلح به عنوان يك غيرنظامي با پرواز تجاري سفر مي‌كرد، متشكر باشد.»