افكار عمومي به شدت جريحهدار شده است
سعيد شريعتي
گزارش سردار حاجيزاده فرمانده نيروي هوافضاي سپاه پاسداران در مورد چگونگي رخ دادن حادثه وحشتناك و تاثربرانگيز شليك موشك به هواپيماي مسافربري بويينگ800-737 در نوع خود بينظير بود و اين براي نخستين بار است كه نيروي نظامي ايران به صراحت اقرار به خطا و اشتباه وحشتناك خود ميكند و مسووليت آن را ميپذيرد و از جامعه بابت اين ضايعه اسفناك عذرخواهي ميكند.
بر اين جهت در اين اقدام بايد تمجيد كرد، اما در عين حال همانطور كه در موضع وزير ارشاد آمده است به هيچ عنوان قانعكننده و رافع پرسشهاي بيشمار افكار عمومي به شدت جريحهدار شده كشور از اين حادثه نيست. در چند و چون واقعه وحشتناكي كه رخ داده است از نظر فني، نظامي، اصول هوانوردي و ناوبري هوايي و مباني عملياتي پدافند هوايي ابهامات و سوالات فراواني مطرح است.
1) از جمله اينكه سايت عامل چگونه تشخيص پرندهاي كه تنها 5 دقيقه روي رادار بوده و در ارتفاع 8000 پايي (كمتر از 3 كيلومتر) قرار داشته در عين حال شئي دورشونده و ارتفاع گيرنده بوده، به عنوان «دوست» تشخيص نداده و به آن حمله كرده است. رادارهاي پدافند هوايي ما به گفته خود مسوولان نظامي قدرت تشخيص پرندههاي دوست از دشمن، پهپاد و هواپيماي با سرنشين را دارند. چرا چنين خطاي فاحشي از طرف عامل انساني رخ داده است؟
2) فرمانده نيروي هوافضا اعلام كرده كه پيش از دستور آتش به پدافند سراسر كشور خبر داده شده است كه موشكهاي كروز دشمن در آسمان كشور وارد شدهاند؛ اما روشن نيست اين خبر فريب و دروغ از كدام منشا و با چه حدي از مسووليت و دسترسي و در چه جايگاهي از سلسله مراتب فرماندهي بوده است، اگر اين موضوع صحت داشته باشد يكي از اصليترين عوامل اين خطا و خيانت بزرگ عاملي است كه اين خبر كذب را در شبكه پدافندي نشر داده است.
3) عدم كنسل كردن پروازهاي مسافري و تجاري (سيويل) در كليه فرودگاههاي هدف و تخليه آنها از ادوات و تجهيزات و ناوگان ارزشمند يكي از مقدمات ناگزير شرايط جنگي 3 است. سردار حاجيزاده اعلام كرده كه شرايط جنگي 3 در ساعات اتفاق برقرار بوده است، چرا اين مقدمات مهم رعايت نشده است؟
پاسخ اين سوالات روشن خواهد كرد كه چه ميزان اين خطاي وحشتناك و مصيبتآفرين خطاي يك افسر پدافند و چه ميزان اين خطا ناشي از ضعف فرماندهي، ضعف سازماندهي و مشكلات ناشي از ادوات و تجهيزات بوده است. اما آنچه بيش از روند عملياتي فاجعهآميز نظامي افكار عمومي را جريحهدار و هزينههاي سرسامآور و غيرقابل جبران به اعتماد، امنيت و رابطه حكومت با مردم، اعتبار بينالمللي مسوولان آن زده است؛ نحوه پنهانكاري، تبليغات و گزارشهاي خلاف واقع به مسوولان عالي و ملت از سوي آگاهان به ابعاد واقعي ماجراست:
1) به چه علت 48 ساعت فرماندهي كل قوا از اصل واقع بياطلاع بوده است و از آن مهمتر چرا ستاد كل نيروهاي مسلح و دفتر فرماندهي كل با وجود موج خبري موجود يگانهاي عملياتي را مورد تحقيق سريع قرار نداده است.
2) به چه علت رييسجمهور و رييس شوراي عالي امنيت ملي بيش از دو روز از اصل واقعه بياطلاع بودهاند و متاسفانه ايشان و اعتبار بينالملليشان در پرترافيكترين روزگاري كه با نخستوزيران و روساي جمهور چندين كشور بزرگ جهان درباره اين حادثه تماس و گفتوگو داشتهاند و عليالقاعده بر اساس اظهارات اوليه كارشناسان سازمان هواپيمايي كشوري نقص فني را علت سانحه اعلام كردهاند چنين دستمايه و هزينه پنهانكاري توسط برخي فرماندهي نظامي كشور قرار گرفته است.
3) تناقض ميان اطلاعيه ستاد مشترك نيروهاي مسلح در مورد انحراف هواپيما از مسير و خروج از كريدور امن و شناسايي به عنوان پرنده متخاصم و اظهارات سردار حاجيزاده كه اين موضوع را به صراحت رد كرده و اعلام ميكند كه هيچ قصوري متوجه سازمان هواپيمايي كشور و خلبان هواپيما نيست، ناشي از چيست؟
به هر حال سوالات بيشماري در ذهن مردم است كه لازم است به صراحت و شفافيت به آنها پاسخ داده شود، عوامل متخلف در همه زمينههاي پيش گفته به مردم معرفي و متعاقب آن با تخلفات با آنان مواجه شوند. هر چند همه اينها التيامبخش دلهاي سوزناك خانوادهها و بازماندگان 174 انسان عزيز و شريفي كه در اين حادثه پرپر شدند، نخواهد بود.