يك طرح و چند تعارض
اين پيشنهادها بر مبناي كدام نيازسنجي صورت گرفته است. توضيحات ارايه شده در مورد اين مسائل هم به هيچ عنوان براي كميتههاي تخصصي قانعكننده نبود. اين طرح در قلب پايتخت، نگاهي به حفظ يكپارچگي بافت شهري ندارد، طبق طرح، جز تك بناهاي تاريخي، كل بافت پيرامون دانشگاه تهران بايد پاك و جايگزين آنها ساختمانهاي ديگري ساخته شود. در حالي كه نميتوان براي مركز فرهنگي يك پايتخت همان طرحي را ارايه كرد كه در شهر تازه تاسيس و زمين باير ارايه ميشود. موضوع ديگر اينكه ديگر زمان و دوره پروژههاي كلان مقياس شهري كه دخالتهاي كلان مقياس در شهر ميكند، گذشته است. ديگر زمان آن گذشته است كه طرحي را مصوب كنيم بدون آنكه بدانيم چگونه، چطور و با چه مشاركتي قرار است ساخته شود. ساليان سال از اين طرح ميگذرد و هنوز براي اعضاي كميتههاي تخصصي و حتي كميته فني ماده پنج مشخص نيست، فازبندي اين پروژه چگونه خواهد بود. دانشگاه ادعا دارد 80 درصد اراضي را خريداري كرده و تملك آنها با دانشگاه است، اما چه تزريق عملكرد دانشبنيان و علمي در اين اراضي صورت گرفته است كه لزوما باقي اراضي هم خريداري شوند؟ از اينها مهمتر، شعار شهرسازي مشاركتي در دانشگاهها و دانشكدههاي شهرسازي كشور داده ميشود، به اين معنا كه اگر در شهرسازي مشاركت مردم مورد غفلت واقع شود، آن شهر به قهقرا ميرود. حال سوال اينجاست كه در اين طرح، چگونه با افراد ساكن در پيرامون دانشگاه برخورد شده است. شوراي عالي معماري و شهرسازي حدود يكسال است كه رويكردي را پيش گرفته كه طبق آن، مشاركت واقعي مردم ملاك عمل در پروژههاي شهري است و اين تصميمها فقط در مورد دانشگاه تهران اعمال نشده است. در شهر اراك هم طرح معبر 55 متري داشتيم، اما چون در طرح مصوب مردم ديده نشده بودند، طرح را لغو كرديم و خواستيم طرح ديگري ارايه شود. زمان آن رسيده كه به آگاهي مردم از مطالبات خود واقف باشيم و بدانيم كه ميتوانيم از مشاركت مردم در جهت پيشبرد طرحهاي خود بهره بگيريم. اين اتفاقي است كه ميتواند به ساماندهي دانشگاه تهران با مشاركت مردم منجر شود و مصوبه شوراي عالي معماري و شهرسازي نيز همين را ميگويد، اينكه دانشگاه تهران ميتواند با مشاركت مردم ساكن در پيرامون طرح يا مناطق ديگر، طرح خود را با زمان كوتاهتر و نتيجه بهتري به پايان برساند. ديگر نميتوان آن رويكردي را دنبال كرد كه بودجههاي دولتي هم براي تملك، هم تخريب و هم ساخت صرف شود، زمان آن رسيده است كه تغيير رويكرد جدي نسبت به مسائل شهري داشته باشيم و به معناي واقع كلمه، مردم را هم در شهر ببينيم.
٭ معاون شهرسازي و معماري وزارت راه و شهرسازي