«اعتماد»به نظرخواهي گذاشت
خارجي‌ها كدام بخش اقتصاد ايران را دوست دارند؟
گروه اقتصادي| هرچند فضاي بين‌المللي، بعد از انتخابات يازدهمين دوره رياست‌جمهوري، نسبت به ايران مثبت شد اما از ابتداي فروردين سال جاري تا امروز، فضاي شكل مثبت‌تري به‌خود گرفته است. اين تغيير فضا عمدتا نشات گرفته از مذاكراتي است كه بين 29 اسفند سال گذشته تا 13 فروردين امسال صورت گرفت و سبب شد بسياري از دست‌اندركاران اقتصاد و سياست به ايران پساتحريم فكر كنند.
حالا اشتياق خارجي‌ها آن قدر بالاست كه مقامات امريكايي بايد به آنها گوشزد كنند كه بيانيه مطبوعاتي صادر شده در روز سيزدهم فروردين ضمانت اجرايي ندارد و بايد منتظر آينده بمانند اما هيچ كدام از اين توضيحات نتوانسته است از اشتياق اروپايي‌ها براي سفر به ايران بكاهد. گواه اين مدعا ورود هيات‌هاي مختلف تجاري و اقتصادي از يك كشور به ايران است. به عنوان مثال آلمان در اين دوره چندين هيات به ايران اعزام كرده است و كم‌كم كار از فضاسنجي فراتر رفته است و مصداقي برخي از خارجي‌ها وارد مذاكره شده‌اند. يكي درباره خودروسازي مي‌پرسد و ديگري از نفت و گاز سوال مي‌كند. در حالي كه توجه اروپايي‌ها به صنعت نفت و گاز ايران معطوف است و بسياري از آنها ترجيح مي‌دهند فعاليت در اين حوزه را بسنجند، اما مسوولان ايراني درباره موقعيت فوق‌العاده ديگر بخش‌ها نيز سخن مي‌گويند. برخي از كشاورزي ايران حرف مي‌زنند و ديگري صنعت غذايي ايران را براي سرمايه‌گذاري بي‌نظير مي‌خواند. حالا همان‌طور كه جان كري، وزير امور خارجه امريكا، مي‌گويد «هيچ‌وقت به اندازه امروز به توافق نزديك نبوده‌ايم»، فعالان اقتصادي ايراني نيز مي‌گويند هيچ‌وقت به اين اندازه به ورود سرمايه‌گذار خارجي نزديك نبوديم و نيستيم. آيا اين‌بار مراودات اقتصادي ايران و غرب از مسير سرمايه‌گذاري و انتقال تكنولوژي عبور خواهد كرد؟ آيا صنعت ايران تغييراتي تازه را در دوران جديد شاهد خواهد بود؟ تمايل غربي‌ها براي ورود به ايران از يك سو و استقبال ايران از فضاي ايجادشده از سوي ديگر سبب شده است هيچ كدام از طرفين منتظر تيرماه و توافق نهايي نمانند. كار آغاز شده است. مذاكرات صورت مي‌گيرد. مي‌گويند قراردادها بماند براي بعد از توافق. اما بيش از آنچه بايد، سيگنال‌ها از سوي دو طرف مثبت ارزيابي مي‌شود. بر اساس اين گزارش در هفته‌هاي گذشته تعداد زيادي از هيات‌هاي تجار كشورهاي مختلف به ايران سفر كرده‌اند. ديروز آلمان‌ها به عسلويه رفتند تا وضعيت پتروشيمي را ارزيابي كنند، امروز هيات لهستاني در اتاق ايران با فعالان اقتصادي ديدار مي‌كند و در ديگرسوي، فعالان اقتصادي ايران و روسيه گرد هم آمده‌اند.
سوالي كه در اين ميان مطرح است اينكه آيا اين‌بار ورود خارجي‌ها به افزايش قدرت اقتصادي ايران منجر خواهد شد. بسياري معتقدند در شرايط كنوني ايران ضروري است مشكلات اقتصادي و ساختاري خود را رفع كند تا بتواند از فرصت ايجاد شده براي برداشتن خيزي بلند بهره گيرد. اگر ايران نتواند شرايط تازه را به نفع خود تغيير دهد و مشكلاتي كه پيش از اين بر سر راه سرمايه‌گذاران داخلي و خارجي قرار داشت را رفع كند، ممكن است در آينده‌اي نزديك با شرايطي ديگر روبه‌رو شود. آيا تب خارجي‌ها به سردي خواهد نشست يا ايران برنامه‌اي براي سرمايه‌گذاراني كه در راه ايران هستند در نظر گرفته است. مقصد چمدان‌هاي اروپايي كجاست؟ كدامين بخش اقتصادي ايران براي خارجي‌ها جذابيت بيشتري دارد. اين سوالات را كارشناسان در گفت‌وگو با «اعتماد» پاسخ دادند.