معماي ليست در دقيقه 90

از 24 بهمن يعني پنجشنبه همين هفته رسما زنگ آغاز انتخابات به صدا درمي‌آيد و اين درحالي است كه هنوز حرف و حديث‌ها در اردوگاه راست و چپ بر سر چگونگي حضور در اين انتخابات ادامه دارد و معماي ليست، مهم‌ترين بحثي است كه از گوشه و كنار به گوش مي‌رسد و اين ماجرا وقتي پيچيده‌تر مي‌شود كه رييس ستاد انتخابات استان تهران از تاييد صلاحيت 122 كانديداي ديگر در استان تهران خبر مي‌دهد. آن طور كه شكرالله حسن‌بيگي مي‌گويد:«با تاييد صلاحيت ۱۲۲ تن ديگر از داوطلبان انتخابات مجلس شوراي اسلامي در استان تهران در مجموع صلاحيت هزار و ۶۷۴ داوطلب در اين استان تاييد شده است» و اين جمله مي‌تواند پالسي مثبت باشد براي اصلاح‌طلبان تا نظر خود را براي عدم ارايه ليست تغيير دهند.

اصلاح‌طلبان و ليست تاييد ‌شدگان

هفته پيش بود كه شوراي عالي سياستگذاري اصلاح‌طلبان در جلسه فوق‌العاده خود به يك مصوبه مهم راي داد؛ مصوبه‌اي كه مخلص كلامش كناره‌گيري از ارايه ليست انتخاباتي در تهران بود. آنها با توجه به موج گسترده رد‌ صلاحيت‌ها اعلام كردند هيچ ليستي در استان تهران ارايه نخواهند كرد. البته از آنجا كه شوراي عالي فعاليت احزاب و معرفي ليست را به خود احزاب واگذار كرده از همان روز زمزمه‌ها براي ارايه يك ليست ائتلافي ميان احزابي كه تعدادي از كانديداهاي آنها از تيغ رد صلاحيت جان سالم به در برده بودند، شنيده شد. در اين ميان مصطفي كواكبيان، دبيركل حزب مردم‌سالاري نيز در توييتي از لزوم حضور اصلاح‌طلبان در انتخابات گفت؛ اظهارنظري كه اين گمانه را تقويت كرد. صحبت‌هاي محمدرضا عارف، رييس شوراي عالي سياست‌گذاري اصلاح‌طلبان درباره فعاليت احزاب اصلاح‌طلب براي ارايه ليست خارج از چارچوب اين شوراي عالي نيز دليل ديگري بود كه احتمال ارايه ليست اصلاح‌طلبان را استوارتر كرد. او به ايلنا مي‌گويد:«آنچه بعد از چندين جلسه شوراي‌عالي اصلاح‌طلبان به عنوان اجماع حاصل شد اين بود كه در استان‌ها شوراي‌‌عالي هر استان متناسب با وضعيت كانديداهاي اصلاح‌طلب نسبت به معرفي نامزدها و كمك به حضور مردم در انتخابات تلاش كنند و نامزدهاي معرفي شده توسط شوراهاي استاني مورد حمايت شوراي‌‌عالي خواهند بود، شخصا هم از همه اصلاح‌طلبان در استان‌‌هاي مختلف كه كانديداي اصلاح‌طلب براي معرفي دارند، درخواست مي‌‌كنم تمام تلاش خود را براي حضور موثر مردم در انتخابات و پيروزي كانديداهاي خود به كار ببندند.» او ادامه مي‌دهد: «در شهر تهران نيز شوراي‌‌عالي اصلاح‌طلبان راسا ورودي به عرصه انتخابات نخواهد داشت و اين امر به احزاب عضو واگذار شده است. احزاب عضو مي‌‌توانند به معرفي كانديداهاي مورد نظر خود بپردازند كه اين اقدام آنها مورد احترام قرار خواهد گرفت و به معناي تخطي از مصوبه شوراي‌‌عالي اصلاح‌طلبان قلمداد نمي‌شود و شخصا نيز از احزابي كه كانديداهاي آنان تاكنون تاييد صلاحيت شدند يا ديگر احزاب اصلاح‌طلب درخواست مي‌‌كنم در زمينه معرفي كانديداهاي مورد نظر خود با هماهنگي ديگر احزاب تلاش كنند.» ماجراي ارايه ليست ائتلافي احزاب اصلاح‌طلب تنها به چند اظهارنظر ختم نشد و ليست‌هايي نيز با اسامي كانديداهاي اصلاح‌طلب در فضاي مجازي دست به دست مي‌شد؛ هر چند صحت اين ليست‌ها هيچگاه تاييد نشد اما اصل موضوع واقعيتي بود كه احمد مازني و محمدحسن مقيمي از كانديداهاي اصلاح‌طلب آن را تاييد كردند. محسن هاشمي‌رفسنجاني نيز در حاشيه جلسه شوراي شهر به اين موضوع اشاره كرده و مي‌گويد: «ما ديروز در حزب كارگزاران سازندگي جلسه داشتيم تا بتوانيم ليست ارايه كنيم ولي نتوانستيم نام ۳۰ نفر را درآوريم و در نهايت به ۱۵ يا ۱۷ نفر نامزد مورد تاييد رسيديم. امروز هم جلسه داريم تا بتوانيم ليست ۳۰ نفره را تكميل كنيم.» او در ادامه با بيان اينكه احزابي كه توانسته‌اند به ليست ۳۰ نفره نامزدهاي مورد نظر خود برسند، مي‌توانند با همديگر ائتلاف كنند، مي‌گويد: «ممكن است مثلا كارگزاران نتواند به ليست كامل ۳۰ نفره برسد ولي مي‌تواند با ساير احزاب ائتلاف كند.» هاشمي به مصوبه شوراي‌عالي نيز اشاره مي‌كند و مي‌گويد:«در اطلاعيه‌اي كه ديروز شوراي‌عالي اصلاحات منتشر كرد، عنوان شده است، شوراي‌عالي اصلاحات از ليستي حمايت نمي‌كند. يعني ليستي را اعلام نمي‌كنند ولي استان‌ها و احزاب جداگانه مي‌توانند، ليست انتخاباتي بدهند و توصيه هم شده است، ليست بدهند. لذا احزاب اصلاح‌طلب مشغولند ببينند، مي‌توانند از كانديداهاي اعلام شده ليست تهيه كنند يا نه.» با تقويت گمانه‌زني‌ها درباره ليست احتمالي اصلاح‌طلبان موضوع واكنش چهره‌هاي اصلاح‌طلب به‌وي‍ژه محمد خاتمي در رداي رهبر اصلاحات از اهميت وي‍ژه‌اي برخوردار بود موضوعي كه موسوي لاري گفته است: آقاي خاتمي و روحاني از وضعيت موجود گله‌مند هستند از چند ماه پيش آقاي خاتمي گفتند با توجه به فضايي كه مي‌بينم ديگر كسي تكرار من را گوش نمي‌كند و من نظر نمي‌دهم قطعا اين ليست‌هاي ساختگي جناح رقيب است و ربطي به آقاي خاتمي ندارد.

او همچنين با بيان اينكه در 160 حوزه انتخابيه امكان رقابت فراهم نيست، گفت: ائتلاف با اصولگرايان خودكشي سياسي است».

يك ليست و 3 سرليست

هر چه اصلاح‌طلبان به دليل رد صلاحيت‌ها با كمبود كانديدا مواجه هستند، اصولگرايان آنچنان با وفور نعمت مواجه شده‌اند كه نمي‌توانند از اين حجم حضور افراد به يك ليست 30 نفره دست پيدا كنند؛ بماند اختلافاتشان اين روزها به دليل همين كثرت حضور به اوج خود رسيده است و زمزمه‌هاي چند ليستي بيشتر از گذشته به گوش مي‌رسد اما ماجراي ليست و سرليستي به مجهولي ديگر در معادلات انتخاباتي جناح راست تبديل شده است. از يك ‌سو محمدباقر قاليباف كه به ‌واسطه كناره‌گيري‌اش در انتخابات سال 96 به نفع سيدابراهيم رييسي، جريان اصولگرا احساس ديني دارند و موضوع سرليستي او براي انتخابات از همان ابتدا با اين نگاه مطرح شده بود اما از سوي ديگر مصطفي ميرسليم، رييس شوراي مركزي حزب موتلفه و رضا تقوي به عنوان مهم‌ترين نامزد انتخابات از جامعه روحانيت مساله ديگري است كه قطعا ناديده گرفتن آنها مي‌تواند به نقطه‌ اختلافي تبديل شود. در چنين شرايطي است كه موضوع يك ليست و 3 سرليست مطرح مي‌شود؛ موضوعي كه ابوالقاسم رئوفيان از فعالان سياسي اصولگرا نيز به آن اشاره مي‌كند و به ايلنا مي‌گويد: «به ‌نظر مي‌رسد هر 3 نفر از اين آقايان يعني آقاي تقوي به ‌همراه آقاي ميرسليم و آقاي قاليباف به صورت مشترك به عنوان سرليست اصولگرايان معرفي شوند.»

البته اختلاف بر سر سرليستي هم كه حل شود، ماجراي پايداري و ليست‌ها جداگانه همچنان به قوت خود باقي است؛ تا آنجا كه بار ديگر مرتضي آقاتهراني براي ارايه ليست مشترك با شوراي ائتلاف به ايلنا مي‌گويد:«زور مي‌زنيم ديگر. ما مي‌خواهيم يك ليست با ساير اصولگرايان داده شود، مشاركت‌ها بيشتر شود و وجه اشتراكمان بيشتر باشد.» اين اختلافات وقتي عيان‌تر مي‌شود كه غلامعلي حدادعادل در نامه‌اي به مرتضي آقاتهراني از گله‌ها براي بستن ليست و شركت نكردن پايداري در اين جلسات مي‌نويسد. او در قسمتي از اين نامه مي‌نويسد: متاسفانه جبهه پايداري هيچ‌گاه در جلسات اوليه شورا و جلسات شوراي ائتلاف حضور پيدا نكرد و تا امروز نيز توفيق ديدار شما در جلسات شورا حاصل نشده است» او در بخش ديگري از اين نامه با توضيحاتي درباره نحوه بستن ليست مي‌نويسد: «شورا حتي تصويب كرد بعضي از افراد مناسب مجلس را كه احتمالا نام آنها در ليست پايداري نيز خواهد آمد با راي شوراي ائتلاف در ليست خود بگنجاند. اميد است با اين توضيح بر مردم شريف ايران معلوم شده باشد كه قبول پيشنهاد جبهه پايداري نه تنها به حصول وحدت نمي‌انجاميد بلكه خود عامل تفرقه و از بين رفتن شوراي ائتلاف مي‌بود زيرا اختيار تعيين 24 نفر از 30 نفر تنها به يك حزب واگذار مي‌شد.»

دفاعيات سخنگو

«رد صلاحيت‌ها مي‌تواند موجب ريزش راي‌دهندگان و ميزان مشاركت شود» اين را هم اصلاح‌طلبان بارها گوشزد كرده‌اند و هم اعترافي است كه بارها از زبان اصولگرايان شنيده شده است اما شوراي نگهبان همچنان بر رويكرد خود اصرار دارد و معتقد است اين رويه هيچ تاثيري بر مشاركت سياسي ندارد. اين روزها با پررنگ‌تر شدن انتقادها، عباسعلي كدخدايي كه علاوه بر سخنگويي رداي مدافع شماره يك شوراي نگهبان را هم به تن دارد علاوه بر اظهارنظرهاي توييتري و مصاحبه‌هاي تلويزيوني در قالب يادداشت و مصاحبه با رسانه‌هاي اصولگرا سعي مي‌كند از اين تصميم شوراي نگهبان دفاع كند. كدخدايي ديروز در مصاحبه‌اي با فارس درباره شائبه مهندسي انتخابات از سوي شوراي نگهبان گفته است:«باور ما اين است كه انتخابات متعلق به ملت است و مردم سهامدار انتخابات هستند. انتخابات رقابتي با انتخابات سهميه‌اي متفاوت است و توصيه به سهميه‌بندي جناحي داوطلبان، توصيه به مهندسي انتخابات و دخالت در رأي مردم است كه هيچگاه شوراي نگهبان درگير آن نبوده است.» او ادامه مي‌دهد:«شوراي نگهبان در بررسي صلاحيت‌ها تنها به مُر قانون توجه دارد و سهميه‌بندي براي جناح‌هاي سياسي را فاقد مشروعيت حقوقي و قانوني مي‌داند. شوراي نگهبان به ملت ايران اطمينان مي‌دهد شرايط قانوني نمايندگي مجلس بر اساس مدارك و مستندات معتبر مراجع قانوني و بدون توجه به گرايش‌ها و سلايق سياسي با داوطلبان انطباق داده شده است.» عباسعلي كدخدايي به موضوع دلالي براي تاييد صلاحيت كه محمود صادقي آن را مطرح كرده بود و در ادامه با تاييد دادستان تهران و سخنگوي قوه قضاييه نيز مواجه شد، اشاره مي‌كند و با «بيمار» خواندن افرادي كه چنين موضوعي را عنوان كرده‌اند، مي‌گويد:«به هر حال از جهت رسيدگي، روند رسيدگي هيات اجرايي و هيات‌هاي استاني و مركزي شوراي نگهبان اول و شوراي نگهبان دوم همه اينها مراحلي است كه در مرحله دوم تجديدنظر مي‌كنند و طبيعتا اسناد و مداركي ممكن است به دست ما رسيده و اطلاعات جديدي ارايه شود كه نظر شوراي نگهبان را در مرحله بعد تغيير دهد.» او ادامه مي‌دهد: «خوشبختانه سخنگوي قوه قضاييه هم پاسخ داده و شايعاتي كه در اين خصوص مطرح بود را تكذيب كرد كه هيچ‌كدام از حرف افرادي كه بيمار هستند و اخباري كه در رابطه با شوراي نگهبان منعكس مي‌كنند، صحت ندارد.»

يك تكذيبيه انتخاباتي؛ اعلا و وكيلي در تهران مي‌مانند

طي روزهاي گذشته شنيده‌ مي‌شد برخي كانديداهاي اصلاح‌طلب كه توانسته‌اند از رد شدن از سوي شوراي نگهبان جان سالم به در ببرند، حوزه‌هاي انتخابيه خود را از تهران به شهرستان تغيير داده‌اند در اين ميان «افشين اعلا» و «محمدعلي وكيلي» از جمله افرادي بودند كه گفته مي‌شد براي انتخابات به ترتيب از حوزه‌هاي نور و شيراز وارد رقابت‌هاي انتخاباتي خواهند شد؛ موضوعي كه اتفاقا روزنامه «اعتماد» نيز در گزارشي به اين موارد اشاره كرد اما ديروز افشين اعلا در گفت‌وگو با روزنامه اعتماد اين موضوع را تكذيب كرد و گفت در انتخابات پيش‌ رو همچنان از حوزه تهران حضور پيدا خواهد كرد. وكيلي نيز در صفحه‌ اينستاگرام خود نوشت كه حوزه انتخابيه‌اش را تغيير نداده است.