روز يكشنبه مذاكره‌كنندگان به رايزني‌هاي داخلي گذشت
تعبيرهاي امريكايي – فرانسوي از توافق نهايي
گروه ديپلماسي|حضور تيم مذاكره‌كننده ايران به رياست محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه كشورمان در نيويورك وارد دومين هفته خود شده است. مذاكرات ميان ايران و 1+5 از اواخر هفته گذشته در دو سطح كارشناسي و معاونان همزمان پيگيري شده است. براساس گزارش‌هاي رسيده از نيويورك، سيدعباس عراقچي، عضو ارشد تيم مذاكره‌كننده به همراه مجيد روانچي روزانه به‌طور متوسط هفت تا هشت ساعت با هلگا اشميد، معاون مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا به نمايندگي از 1+5 روي متن پيش‌نويس توافق نهايي كار مي‌كنند. روز كاري تيم مذاكره‌كننده ايران در 24 ساعت گذشته به رايزني‌هاي داخلي گذشت. رايزني‌هايي كه نتيجه آن امروز در نشست كارشناسان و معاون‌ها در اختيار طرف مقابل قرار خواهد گرفت. ورود مذاكرات به مرحله تدوين پيش‌نويس به معناي بسته شدن درها به روي خبرنگاران و اهالي رسانه است. جزييات توافق تا روزي كه دو طرف آخرين نقطه بر متن نهايي را ثبت نكنند در اختيار رسانه‌ها قرار نخواهد گرفت و همين مساله مذاكرات بعد از نشست لوزان را به پشت پرده‌ها رانده است. در شرايطي كه اعضاي تيم مذاكره‌كننده ايران در 24 ساعت گذشته به وقت ايران اظهارنظر مشخصي در خصوص آنچه در پشت درهاي بسته مي‌گذرد نداشته‌اند اما چهره‌هاي امريكايي حاضر در مذاكرات مانند جان كري، وزير امور خارجه ايالات متحده و ارنست مونيز، وزير انرژي اين كشور موضع‌گيري‌هاي متفاوتي داشته‌اند.
بازرسي ابدي از نگاه جان كري
جان كري كه در سفر خارج از امريكا و در سريلانكا به سر مي‌برد در گفت‌وگو با كانال ۱۰ تلويزيون رژيم صهيونيستي به صهيونيست‌ها اطمينان داد كه بازرسي‌ها از تاسيسات هسته‌اي ايران محدود به ۱۰ يا ۲۵ سال نيست و تا ابد ادامه خواهد يافت. جان كري در اين مصاحبه تلويزيوني گفت: تكرار مي‌كنم، توافقي را كه راه ايران براي ساخت بمب را نبندد و به ما و كارشناسان بين‌المللي اطمينان ندهد كه مي‌توانيم از كار ايران سر در بياوريم و از ساخت بمب اتمي توسط آنها جلوگيري كنيم، امضا نمي‌كنم. جان كري از اوباما هم نقل قول كرد و گفت: پرزيدنت اوباما قاطعانه قول داده كه آنها (ايرانيان) به سلاح هسته‌اي دست پيدا نمي‌كنند؛ من معتقدم راهي كه در پيش گرفته‌ايم، در حقيقت به محافظت از اسراييل منتهي مي‌شود. در توافق احتمالي ميان ايران و 1+5، گذشته از توقف غني‌سازي ايرانيان، دو بحث جدي وجود دارد كه محل اختلاف است؛ يكي برداشته شدن تحريم‌ها وaدوم بازرسي از مراكز هسته‌اي ايران. كري در خصوص بحث دوم يعني بازرسي‌هاي سرزده هم سخن گفت و خطاب به صهيونيست‌ها افزود: بازرسان ما هر روز آنجا (ايران) خواهند بود؛ اين يك توافق 10 ساله نيست، توافق هميشگي است و حضور بازرسان ضروري است. رييس دستگاه ديپلماسي امريكا بدون اشاره به گروه يا ملت خاصي، روي عواطف شخصي مخالفان توافق هسته‌اي انگشت گذاشت و گفت: عصبيت زيادي در خصوص اين توافق به راه افتاده، مردم بايد به واقعيات و حقايق علمي پشت آنها توجه كنند. در خصوص ايران هيچ گزينه‌اي را كنار نگذاشته‌ايم، تحريم‌ها و اقدام نظامي هنوز از احتمالات ما هستند. وزير خارجه امريكا به درخواست نتانياهو در خصوص مشروط شدن توافق هسته‌اي به توقف حمايت ايران از گروه‌هاي تروريستي هم پرداخت و گفت كه اولويت مذاكرات هسته‌اي، از بين بردن توان ايران براي ساخت سلاح هسته‌اي است ولي اين تعهد امريكا را براي مقابله با ديگر تحركات ايران كاهش نمي‌دهد. كري در آخر گفت ترجيح مي‌دهد هنگامي با اين تحركات منطقه‌اي ايران مقابله كند كه ايران سلاح هسته‌اي نداشته باشد.
تعريف گريز هسته‌اي
بر اساس محاسبات امريكا
«ارنست مونيز» وزير انرژي امريكا هفته گذشته در نشستي در واشنگتن به ميزباني روزنامه امريكايي «كريستين‌ساينس مانيتور» حضور پيدا كرد و در بخش‌هايي از آن به بحث مذاكرات هسته‌اي با ايران اشاره كرد. به گزارش فارس، وي به بحث دسترسي به تمامي تاسيسات هسته‌اي ايران اشاره كرد و گفت: «من مي‌توانم به شما تضمين دهم كه وقتي در خصوص پروتكل الحاقي بحث‌هايي صورت مي‌گيرد، در خصوص دسترسي به تاسيسات در هركجاي ايران نيز بحث مي‌شود. وقتي دلايل كافي براي مظنون شدن به فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران وجود داشته باشد، همان‌طور كه قبلا به آن اشاره كرديم فرآيندي وجود خواهد داشت تا دلايلي براي لزوم دسترسي به تاسيسات خاص مطرح شود و به‌طور قطع ديگر يك كشور يا دو كشور نمي‌تواند اين فرآيند را متوقف كند. وقتي دليل روشني براي شك و ترديد به يك تاسيسات وجود داشته باشد، بايد يك نظام راستي‌آزمايي روشن براي دسترسي به هر تاسيساتي در هركجاي ايران وجود داشته باشد.»مونيز همچنين ادامه داد: «ايران همچنين بايد در خصوص ابعاد احتمالي نظامي برنامه هسته‌اي خود در گذشته براي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي شفاف‌سازي كند و اين مساله بايد بخشي از توافق نهايي هسته‌اي ايران و 1+5 (امريكا، انگليس، فرانسه، روسيه، چين به علاوه آلمان) باشد.»مونيز در خصوص سايت فردو تاكيد كرد كه در توافق هسته‌اي، «سايت فردو ديگر به عنوان يك سايت غني‌سازي به فعاليت خود ادامه نمي‌دهد و دوسوم سانتريفيوژهاي اين سايت حذف شده است و نظارت بر اين سايت همچنان ادامه خواهد داشت.»به گفته وي در اين مركز تبديل اورانيوم به ايزوتوپ‌هاي پزشكي وجود خواهد داشت و فردو به يك سايت تحقيقات فيزيكي تبديل مي‌شود كه با جامعه بين‌الملل همكاري خواهد داشت. طبق توافق نهايي، اطمينان كامل وجود خواهد داشت كه تاسيسات فردو بعد نظامي نخواهد داشت. وي درباره فرآيند بازرسي و راستي‌آزمايي درباره فردو گفت، «بازرسان آژانس در هر زمان به تاسيسات فردو و ديگر تاسيسات ايران دسترسي خواهند داشت. به عنوان مثال به رآكتور اراك دسترسي خواهند داشت؛ قبلا هم به اين سايت دسترسي داشتند، بازهم به اين تاسيسات دسترسي خواهند داشت. توافق شده كه آژانس بين‌المللي انرژي اتمي از تمامي فناوري پيشرفته خود در اين زمينه استفاده كند به همين منظور اگر نقض توافق صورت گيرد، به سادگي قابل تشخيص است.»مونيز تصريح كرد كه «بازه زماني گريز هسته‌اي حداقل يك سال بر اساس محاسبات ما و نه محاسبات آنها (ايران) بوده است. ما درباره اينكه چطور اين محاسبات صورت گرفته است با آنها صحبت كرديم اما محاسبات را با آنها انجام نداديم و اين محاسباتي بوده كه از جانب ما صورت گرفته است. محاسبات درباره بازه گريز هسته‌اي به صورت سنجيده بوده و از تعريف سنتي بازه گريز هسته‌اي استفاده نشده است. اين تعريف سنتي در واقع زمان رسيدن به سلاح است و بازه زماني كه از آن استفاده شده، در واقع زمان جمع‌آوري مواد لازم براي ساخت سلاح هسته‌اي است. مونيز تصريح كرد كه در نشست‌هايي كه با نمايندگان كنگره داشته است، به اين نتيجه رسيده است كه برخي از آنها در خصوص توافق با ايران ترديد دارند اما برخي از آنها آمادگي دارند كه توافق با ايران را مورد ارزيابي قرار دهند. وي تاكيد كرد كه «با مشخص شدن ابعاد فني و همچنين مسدود شدن چهار مسير اصلي به سوي بمب، نه تنها نمايندگان كنگره بلكه بسياري ديگر از افراد درباره مقدار و صراحت پارامترهايي كه ما تعيين كرديم، شگفت‌زده شدند.»
ايران در لوزان اصل نظارت را
مقابل رفع تدريجي تحريم‌ها پذيرفت
وزير خارجه فرانسه با بيان اينكه ايران حق دارد از انرژي اتمي براي موارد صلح‌آميز استفاده كند، گفت: تهران در لوزان اصل نظارت بر برنامه هسته‌اي را مقابل رفع تدريجي تحريم‌ها پذيرفته اما راهي دشوار باقي مانده است. «لوران فابيوس» وزير خارجه فرانسه در گفت‌وگويي با وبگاه روزنامه «الشرق» قطر علاوه بر موضوعات منطقه‌اي و قرارداد تسليحاتي دوحه-پاريس، به برنامه هسته‌اي ايران نيز پرداخت و اعلام كرد «هدف ما امضاي قرارداد محكم، هميشگي و قابل اجرا با ايران است.» فابيوس در پاسخ به اين سوال كه «كشورهاي عربي از نبود يك توافق واضح و هميشگي به نحوي كه امنيت منطقه در خطر قرار بگيرد، مي‌ترسند؛ پيش‌بيني‌هاي شما در اين خصوص چيست؟»، گفت: در اوايل آوريل در شهر لوزان گامي برداشته شد و آن اين است كه تهران اصل نظارت بر فعاليت اتمي خود مقابل رفع تدريجي تحريم‌ها را پذيرفت اما راه طولاني و سختي پيش‌رو داريم. مسائل متعددي مي‌ماند كه بايد بحث شود. براي همين، بايد در پي مذاكرات هوشيار باشيم و تلاش كنيم تا 30 ژوئن توافق را امضا كنيم؛ توافقي كه ضمانت‌هاي دقيقي از اهداف صرفا صلح‌آميز برنامه هسته‌اي ايران بدهد. فرانسه قبول نمي‌كند كه اين توافق، كه هدفش ضمانت صلح است، عامل اضافي در توسعه (سلاح) اتمي و بي‌ثباتي در منطقه باشد. حتي فراتر از اين، طبيعتا ما مراقب تحول صحنه منطقه‌اي و نقشي كه ايران در اين راستا به دست خواهد آورد، هستيم. فرانسه قدرتي براي (تحقق) امنيت و صلح است. فابيوس در پاسخ به اين سوال كه «ايران نقشي موثر در منطقه دارد و اعلام كرده كه حق استفاده از انرژي اتمي در حوزه‌هاي صلح‌آميز را دارد»، گفت: ما درباره مساله هسته‌اي با ايران گفت‌وگوهايي كرده‌ايم و شكي نيست كه تهران حق دارد براي اهداف غيرنظامي از انرژي هسته‌اي استفاده كند. اما دو مساله متفاوت وجود دارد؛ اينكه اجازه دادن به ايران براي ساخت سلاح اتمي باب توسعه سلاح‌هاي اتمي در منطقه را باز مي‌كند كه اين خطري بسيار بزرگ است و از طرفي ديگر، ايران عملا طرفي موثر و فوق‌العاده مهم است چه در لبنان با حزب‌الله، چه در سوريه كه كمك‌هاي نظامي مي‌كند چه در عراق و امروز در يمن. ما تمايل داريم كه اين كشور بزرگ، قدرتي براي صلح باشد.