عزم پنج ساله ايراني
علي آزاد
آزادراه تهران- شمال، چه از نظر اهداف و برنامهها، چه از نظر وسعت و پيچيدگي و چه از نظر منابع مالي هزينه شده، يك طرح زيرساختي خاص و منحصربهفرد است. اين آزادراه، از سويي مسير ميان تهران و استانهاي شمالي را كاهش ميدهد، از سويي در هزينهها صرفهجويي ميكند و از سوي ديگر ايمني سفر در اين راه را بالا ميبرد. از اين رو از سالها پيش اين طرح در دستور كار دولتها قرار داشته و اجراي آن كليد خورده است اما با وجود برنامهريزي، پيمانكار چيني فعال در آزادراه براي دوراني طولاني هيچ پيشرفت قابل توجهي را رقم نزد. از ماههاي ابتدايي دولت دكتر روحاني و همزمان با ورود مهندس سعيديكيا به بنياد مستضعفان، وضعيت پيگيري اين طرح به شكل جدي تغيير كرد. سعيدي كيا تقريبا تمامي آخرهفتهها را در محل طرح گذراند و وزراي دولت نيز پيگيري جدي براي به سرانجام رساندن طرح داشتند. آنچه در اين بين بيشترين اهميت را دارد از يك عزم جدي دولت و بنياد و از سوي ديگر نقش غيرقابل انكار پيمانكاران ايراني است. از زمان كنار رفتن چينيها تا امروز، چند پيمانكار بخش خصوصي ايراني كار روي قطعه يك را آغاز كردند و در مدت 5 سال، بيش از 80 درصد از كار را تكميل كرده و تحويل دادند. هرچند كشور در سالهاي گذشته با محدوديتهاي مالي مواجه بوده و منابع در بسياري از طرحها در زمان مدنظر تحويل نشده اما به نظر ميرسد اين عزم ملي كار را پيش برده است. در قطعات باقي مانده نيز بايد همين نگاه و برنامه را پيگيري كرد. در تمامي تفكرات نوين امروز، راهها و زيرساختهاي راهي به عنوان مقدمه و نقطه شروع توسعه در نظر گرفته ميشوند. اگر كشور را مانند يك بدن در نظر بگيريم، زيرساخت راه مانند رگهاي اين بدن است. اگر جايي دسترسي وجود نداشته باشد، نه تنها سلامت از بين ميرود كه حتي امكان بيماري نيز وجود دارد. جايي كه راه نباشد نيز كشور در توسعه جا خواهد ماند. ما در ايران ثروت هزاران ميليارد توماني راهها را داريم كه در كنار ساخت طرحهاي جديد، بايد آنها را نيز حفظ كنيم. در كنار آن حمايت از سرمايهگذاران اين بخش اهميت فراواني دارد.
هرچند در آزادراه تهران- شمال، دولت و بنياد توافق كردند كه در نرخ عوارض تخفيف دهند اما بايد در نظر داشت كه سرمايهگذاري بخش خصوصي كه پول خود را براي ماههاي طولاني در يك طرح زيرساختي هزينه كرده، نياز به حمايت دارد و اگر مقدمات اين حمايت فراهم نشود، سرمايهگذاران ديگر نسبت به ورود به يك طرح اقبالي نشان نميدهند. فارغ از تمام مسائل، آزادراه تهران – شمال يك طرح ملي و بزرگ است كه براي مردم استفاده از آن مزيتهاي فراواني دارد. هرچند نحوه مديريت ترافيك اين آزادراه نيز مهم است و دولت بايد براي آن فكرهاي جدي داشته باشد اما در آستانه نوروز، افتتاح اين قطعه، خبري خوش براي صنعت حمل و نقل كشور به شمار ميرود.