اظهارات يك كارگردان تئاتر و پرسشي از وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي
احيانا زمان گفتوگو با جامعه هنري فرانرسيده؟
بابك احمدي
مديران سالنهاي خصوصي و بعضي هنرمندان تئاتر در روزهاي اخير پيرامون تعويق برنامه زمانبندي اجراي گروههاي نمايشي و زيان ناشي از آن هشدار دادهاند. در اين ميان اما يك نكته مهم ديگر نيز خودنمايي ميكند كه خبرگزاري مهر در گفتوگو با حميدرضا نعيمي، نمايشنامهنويس و كارگردان بر آن انگشت تاكيد گذاشته است. اينكه با فرض تعيين زمان جايگزين يا پرداخت مبالغ حمايتيِ دولتي به عنوان جبران خسارت (كه نعيمي آن را «شوخي» مينامد) آيا اساسا تضميني براي بازگشت دوباره خانوادهها و تماشاگران تئاتر به سالنهاي نمايشي در كوتاهمدت وجود دارد؟
نعيمي در اينباره گفته است: «نبض و زبان جامعه بيمار و نگران است. حتي اگر گفته شود كه خطر ويروس كرونا به صفر رسيده آيا جامعه ميتواند در اين بازه زماني روحيه خود را بازيابد؟» او همچنين بر لزوم وجود نگاه كلانِ كارشناسي براي جذب و بازگشت دوباره مخاطبان به سالنهاي سينما و تئاتر تاكيد ميكند: «من نمايش «فردريك» را براي اجرا به سالن اصلي مجموعه تئاتر شهر پيشنهاد دادم و تنها زمان اجرا در نظر گرفته شد. هيچ كمكي براي تأمين هزينههاي نمايش كه پروژهاي بزرگ است نشد و سرمايهگذار و تهيهكننده هم ندارم. تنها اميدمان براي تأمين دستمزدها اين است كه گيشه موفقي داشته باشيم. با توجه به كسر ماليات و ماليات بر ارزش افزوده از گيشه فروش كه تازه بابت آن بر سرمان منت هم ميگذارند، اگر فروش خوب نداشته باشيم، شرايط بسيار سخت خواهد شد.»
نعيمي سپس در خصوص نقش مديريت كلان جامعه در اين شرايط پرسشي مطرح ميكند: «از رييسجمهور گرفته تا وزير ارشاد، معاون هنري وزير و مديركل هنرهاي نمايشي چه راهكار و برنامهاي براي شرايط بحراني در نظر دارند؟ آيا آقاي وزير ارشاد به عنوان كسي كه تمام برنامهريزيهاي بخش فرهنگ و هنر توسط ايشان انجام ميشود، نشستي براي تعامل با هنرمندان داشته و آيا مشخص است در اين شرايط چه برنامهها و حمايتي از هنرمندان دارند؟ آيا تنها اقدامي كه انجام ميدهند اين است كه اعلام كنند چه زماني اجرا برويم يا نرويم؟ آيا دوستان وزارت ارشاد خسارتهاي وارده به گروههاي نمايشي را در نظر دارند يا قرار است با يك شوخي كمك هزينهاي پاسخ ضرر گروهها را بدهند؟»
اظهارات اين كارگردان شايد بيشاز آنكه ناظر بر دريافت خسارت و ادعاي مالي و غيره باشد، به يك نكته مهم اشاره دارد. نكتهاي كه شايد ظرف سالهاي اخير ذهن اكثر هنرمندان نمايشي را به خود مشغول كرده؛ چه كسي قرار است به ما ميزاني قوت قلب دهد؟ در لحظات بحراني كدام مسوول پيامي صادر ميكند و ميگويد كه ميداند اوضاع از چه قرار است؟ خطمشياي كه وزير بهداشت در شرايط خطير برعهده گرفت و با جامعه گفتوگو كرد، وضعيتي كه وقتي تصميم يكي از طرفها سرنوشت معاهدهاي بينالمللي در سطح برجام را به محاق برد، وزير امور خارجه را به ميدان گفتوگو با جامعه فراخواند. پرسش نعيمي اينطور معنا ميدهد كه آيا وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در اين شرايط هم از خود خلع يد كرده است؟