انتظارات جديد اردوغان از اتحاديه اروپا و ناتو

سفر رجب طيب اردوغان رييس‌جمهور تركيه به بروكسل در حالي به پايان رسيد كه مقام‌هاي اتحاديه اروپا پس از ديداربا اردوغان اعلام كردند كه هردو طرف توافق كردند كه پس از 4 سال يك بازنگري در توافق ميان اتحاديه اروپا و تركيه صورت گيرد. چرا كه اختلافات اخير اتحاديه اروپا و تركيه بر سر مهاجران منجر به هجوم هزاران مهاجر به سمت يونان و كشورهاي اتحاديه اروپا شده است. بر اساس توافقنامه سال 2016 اتحاديه اروپا موظف بود كه 6 ميليارد يورو به تركيه براي حفظ و نگهداري بيش از 3ميليون پناهجوي سوري به اين كشور پرداخت كند. بعد از اجرايي شدن اين توافق ميزان ورود مهاجران به يونان از طريق تركيه به شكل چشم‌گيري كاهش پيدا كرد. در حال حاضر تركيه كه معتقد است هزينه‌هاي نگهداري پناهجويان به‌شدت افزايش يافته به دنبال بازنگري در توافق با اتحاديه اروپاست. حالا نيز طبق توافق صورت گرفته بناست مذاكراتي بين مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا و وزير امورخارجه تركيه و يك تيم كارشناسي براي بازنگري در توافق سال 2016 برگزار خواهد شد. به گزارش يورو نيوز اورسولا فون در لاين رييس كميسيون اروپا گفت: در طي مذاكراتي كه با اردوغان داشتيم تمركز كامل ما برروي واقعيات موجود بود. و تاكيد كرديم كه موضع دو طرف را بررسي كنيم و مشخص كرديم اتحاديه چگونه به تركيه نگاه مي‌كند. با اين حال اردوغان بلافاصله بعد از مذاكرات با مقام‌هاي اروپايي صحبت نكرد؛ با اين وجود مقام‌هاي دفتر وي مذاكرات را مولد توصيف كردند.
با اين وجود اتحاديه اروپا اردوغان را همواره به باج‌گيري متهم كرده است. اين در شرايطي است كه تركيه بيش از 3 ميليون پناهجو را درخود جاي داده و اردوغان از اروپا مي‌خواهد كه سهم بيشتري را در اين زمينه به دوش بكشد. اردوغان معتقد است كه اتحاديه اروپا به تعهدات خود طبق توافق سال 2016 به‌طور كامل عمل نكرده است. اروپا نيز معتقد است كه به تعهداتش پايبند بود و وجوه مورد توافق را پرداخت كرده است و اردوغان را متهم به باجگيري كرده است. چرا كه پس از كشته شدن ده‌ها سرباز ترك در ادلب سوريه، اردوغان بار ديگر مرزها را باز گذاشت تا پناهجويان به سمت مرزهاي يونان سرازير شوند. كشورهاي اتحاديه اروپا نيز سعي دارند كه از يونان كه عضوي از ناتو نيز محسوب مي‌شود حمايت كنند و به نوعي آن را سپر حفاظتي از مرزهاي اروپا با جهان خارج مي‌دانند. اين موضوع را نيز اروپايي‌ها در برابر تركيه روشن كردند. پليس يونان و مرزبانان سعي دارند كه در برابر موج مهاجران سرازير شده از سمت تركيه مقاومت كنند؛ از همين رو شاهد درگيري‌هاي شديد در اين منطقه بوده‌‌ايم. بسياري از مهاجران عنوان كرده‌اند كه پليس يونان با آنها بدرفتاري كرده و تركيه نيز عنوان كرده دو مهاجر بر اثر خشونت در طول مرز جان خود را از دست داده‌اند كه يونان اين اتهامات را رد كرده است. با اين حال فون درلاين تاكيد كرده است كه استفاده از نيروي بيش از حد قابل قبول نيست و اقدامات امنيتي بايد متناسب باشد ولي اروپا هيچ گونه انتقادي را تا‌كنون متوجه پليس يونان نكرده است. پيش از سرازير شدن موج جديد مهاجران به سمت يونان، اين كشور پذيراي هزاران مهاجر بوده و آنها را در اردوگاه‌هاي پر ازدحام نزديك به تركيه مستقر كرده است.

مرز ناتو با روسيه

با اين حال نمي‌توان اين موضوع را ناديده گرفت كه تركيه بسيار علاقه‌مند است اتحاديه اروپا و مجموعه ناتو را در بحران سوريه با خود همراه كند. اردوغان در بروكسل گفت: ما مي‌خواهيم روابط اروپا و تركيه را تقويت كنيم. او در يك كنفرانس مطبوعاتي در كنار ينس استولتنبرگ دبيركل ناتو گفت: مرز تركيه با سوريه مرز جنوبي ناتو است و از ناتو خواست تا حمايت خود از تركيه در سوريه را نشان دهد. استولتنبرگ نيز گفت: ناتو به پشتيباني از تركيه ادامه خواهد داد و شرايط موجود در مرز بين تركيه و يونان را نگران كننده خواند. به گزارش الجزيره، تحليلگران معتقدند كه اردوغان به دنبال از دست دادن توافق نامه سال 2016 با اتحاديه اروپا نيست و چندان هم در اين ميان بحث مالي مطرح نيست چرا كه اردوغان مي‌خواهد كه اتحاديه اروپا اقداماتي بيش از كمك‌هاي مالي انجام دهد. به گفته منابع ديپلماتيك، اردوغان پيش از اين يك ليستي از درخواست‌هاي خود را به اروپا ارايه داده است كه از جمله آن پشتيباني بيشتر هوايي در مرز تركيه و سوريه بوده است و همچنين درخواست كرده در امر شناسايي هوايي و همچنين ارايه هواپيماهاي بدون سرنشين براي نظارت بيشتر كمك ارايه دهند. گفته مي‌شود اردوغان همچنين خواسته تا ناتو كشتي‌هايي را نيز در شرق مديترانه مستقر كند. با اين حال استولتنبرگ در ديدار خود با اردوغان سعي كرد تا به نحوي از تركيه حمايت كند. او گفت كه ما به حمايت خودمان از تركيه ادامه مي‌دهيم و تاكيد كرد تركيه خط مقدم جبهه ناتو محسوب مي‌شود و هيچ يك از متحدان بيش از تركيه متحمل حملات تروريستي نشده و هيچ متحد ديگري پناهنده بيشتري نيز ندارد. وي تاكيد كرد كه موضوع مهاجرت و جريان پناهندگان يك چالش مشترك است كه نياز به راه‌حل‌هاي مشترك دارد. با اين حال آنگونه كه فون درلاين اعلام كرده هيچ پيشنهاد جديدي از سمت اروپا براي تامين مالي جديد براي احياي توافق با تركيه در راستاي نجات پناهندگان سوري وجود ندارد. او تاكيد كرد كه احتمالا بحث‌هاي جدي و قابل توجهي در روزها و هفته‌هاي آينده وجود خواهد داشت كه انتظار مي‌رود دو طرف به يك توافق جديد دست پيدا كنند. گفتني است اكنون اروپا با بدترين بحران پناهندگي پس از جنگ جهاني دوم مواجه است. چرا كه در سال 2015 پذيراي بيش از يك ميليون پناهجو از قاره‌هاي مختلف شد و هزينه‌هاي سنگيني را نيز متحمل شد و درنهايت با اوج‌گيري هر چه بيشتر مهاجران مجبور به توافق با تركيه براي بستن مرزها به سوي مهاجران شد. گزارش‌ها حاكي از آن است به شكل موقت اوضاع در مرز زميني يونان و تركيه آرام بوده است و احتمالا اين انتظار وجود دارد تركيه تا به نتيجه رسيدن مذاكرات با اروپا عبور پناهجويان از مرز تركيه را محدود كند. با اين حال گفته مي‌شود اردوغان بناست هفته آينده نيز با رهبران آلمان و فرانسه در خصوص موضوع مهاجران ديدار و گفت‌وگو كند.