رولت روسي با نفت
براساس مطالعات انجام شده توسط بانك فدرال رزرو دالاس 59 درصد از نفتكشهاي تگزاس براي تأمين اعتبار سرمايهگذاريهاي خود به بهاي هر بشكه بيش از 50 دلار نياز دارند. جنگ قيمت بين روسيه و عربستان سعودي مستقيما مشاغل و اقتصاد توليدكنندگان امريكايي را تهديد ميكند.
اما ضد حمله عامدانه عربستان سعودي همه كشورهاي توليدكننده از جمله روسيه را تحت تأثير قرار خواهد داد. برخلاف رياض، مسكو به سختي ميتواند توليد خود را به بيش از 500 هزار بشكه در روز افزايش دهد. اگرچه اقتصاد روسيه به 40 درصد از درآمدهاي نفتي بستگي دارد، ولي برخلاف رقيب سعودياش از تنوع اقتصادي و ذخاير مالي قابل توجه كه در حدود 570 ميليارد دلار تخمين زده ميشود برخوردار است. بنابراين، اگر قيمت هر بشكه نفت به پايينتر از 30 دلار كاهش يابد، عربستان سعودي بيشترين مشكل را در تأمين بودجه متعادل خود خواهد داشت (60 دلار براي هر بشكه حداقل نياز اين كشور است) . اين درحالي است كه سرمايه صندوق حكومت روسيه در حدود 150 ميليارد دلار برآورد ميشود كه براي گردش چرخ اقتصاد روسيه براي شش الي ده سال كفايت ميكند.
با اين حال، در حال حاضر اين جنگ نفتي بازارها را به اندازه كافي ترسانده و ارزش روبل بهشدت در برابر يورو سقوط كرده است (منفي 13.75 درصد بين 6 تا 10 مارس، و افت منهاي 16 درصد شاخص بورس مسكو) . علاوه بر اين، ركود رشد اقتصادي روسيه در سال 2019 به 1.3 درصد محدود شده و مهمتر از همه طبق بررسيهاي انجام شده توسط موسسه تحقيقاتي آليانس، هر افت 10 دلاري بشكه نفت توليد ناخالص داخلي روسيه را يك و نيم برابر كاهش ميدهد كه اين خود بيم ركود اقتصادي را در كوتاهمدت افزايش ميدهد.
نگراني ديگر مربوط به كاهش توليد امريكا است. طبق اظهارنظر اسكات شفيلد رييس كمپاني پايونير از عمده توليدكنندگان نفت شيل در امريكا، برآورد توليد 12.9 ميليون بشكه در روز در ابتداي سال ميتواند تا 20درصد كاهش يابد ولي اين كاهش نميتواند بيش از 2 سال ادامه يابد.
در نهايت، همهگيري جهاني ويروس كرونا به ركود ناشي از كاهش تقاضا براي چند ماه ديگر دامن ميزند. چين پس از سه ماه توقف اقتصاد كشور به سختي در حال عبور از بحران است و با مشكلات زيادي براي احياي اقتصاد كشور دست به گريبان است و در اين حال تقاضا در اروپا و ايالات متحده كه با اوج اپيدمي روبرو هستند متوقف شده است. در چنين شرايطي، چه كسي هنوز به نفت عربستان سعودي، روسيه يا امريكا نياز دارد؟
بنا بر عقيده اسكات شفيلد احتمال دارد مانور روسيه و عربستان سعودي تا سال 2022 به ورشكستگي نيمي از توليدكنندگان نفت شيل امريكا بينجامد. اما طرفين متخاصم در اين جنگ نفتي چيزي را جز ثبات اقتصاد خود به مخاطره نمياندازند. عربستان سعودي نميتواند با قيمت خيلي كم راضي بماند و در حالي كه تصور ميشود روسيه با صنايع كم بازدهتر و هزينههاي توليد هيدروكربن بيشتر آغازگر اين جنگ نفتي است، بهطور رسمي توافق اوپك پلاس را ترك نكرده و ميگويد براي گفتوگو با رياض آماده است. اين يك مانور ماهرانه است تا در صورت وخيم شدن اوضاع اقتصادي بتواند مذاكرات جديدي را آغاز كند. در حال حاضر يك چيز قطعي است: طرفي كه بيشتر ايستادگي كند برنده خواهد بود.