كرونا قلب را به بازي مي‌گيرد؟

گروه اجتماعي

«آن روز كه از توماس آكسلي خواسته شد فورا به بيمارستان مونت سايناي منهتن مراجعه كند، شيفتش نبود. اما تعداد دكترهايي كه بايد به بيماران سكته‌اي اورژانسي مي‌رسيدند، كفايت نمي‌كرد و لازم بود كه او به اتاق عمل برود. پرونده بيمار در نگاه اول هيچ نكته مهمي نداشت. هيچ دارويي مصرف نمي‌كرد و هيچ سابقه بيماري قبلي هم نداشت. حالش خوب بوده و مثل همه كشور در زمان قرنطينه براي خودش در خانه بوده كه ناگهان در صحبت كردن دچار اشكال شده و همين‌طور در حركت دادن سمت راست بدنش. عكسي كه از او گرفتند لكه انسدادي در سمت چپ مغزش را نشان مي‌داد. آكسلي وقتي وضعيت سن و تست كوويد19 بيمار را دريافت كرد، نفسش بند آمد: 44 ساله، (پاسخ تست) مثبت.» اين بخشي از آغاز گزارش مفصلي است كه روزنامه واشنگتن‌پست در مورد سكته در بيماران 30 و 40 ساله مبتلا به كرونا چاپ كرده. به نوشته اين روزنامه مردي كه در ابتدا سخنش رفت، يكي از چندين بيمار از رده سني 30 و 40 ساله‌ها بود كه به دليل سكته بستري شدند، اما نتيجه تست كروناي آنها مثبت اعلام شده است. اينكه كوويد 19 بيشتر از هر بخشي خودش را در ريه و دستگاه تنفسي نشان مي‌دهد جاي ترديد ندارد، اما حالا پزشكان و متخصصان علوم پزشكي به ويژه در امريكا مشغول مطالعه رابطه كرونا و احتمال بروز آن به شكل مشكلات قلبي هستند.  داستان با آكسلي شروع شد، متخصص مغز و اعصابي كه داشت براي نخستين بار با يكي از عوارض به نظر او تازه كوويد 19 روبه‌رو مي‌شد، اما ترسناك‌ترين بخش داستاني كه او روايت كرده است مربوط مي‌شود به آنچه در اتاق عمل و به هنگام تلاش براي رفع انسداد مغزي بيمار بر او گذشت، چيزي كه تا آن روز در زندگي حرفه‌اي‌اش نديده بود: «شكل مغز روي مانيتورها معمولا به صورت يك توده‌ در هم‌گوريده سياه نمايش داده مي‌شود، يا آن‌طور كه او مي‌گويد: «مثل يك مشت اسپاگتي» كه تصوير نقشه رگ‌هاي خوني را در اختيار قرار مي‌دهد. همان‌طور كه او با ابزار شكل سوزنش سعي داشت لكه انسداد را بيرون بكشد، ديد كه لكه‌هاي جديد همانجا مقابل چشمش دوباره در اطراف همان محل شكل مي‌گيرند. او به ياد دارد كه همان لحظه به رييسش گفت: باورنكردني است!»

گزارش‌هاي مربوط به سكته در جوانان يا ميانسالان نه فقط از بيمارستان مونت سايناي كه از بيمارستان‌هايي در ساير مناطقي كه شيوع كرونا در آنها بسيار گسترده بوده هم رسيده است. آن ابتدا يك گزارش از ووهان چين رسيد كه نشان از بستري شدن بيماراني با تجربه سكته داشت كه يا به‌ شدت بيمار شده يا جان‌شان را از دست داده بودند، به نظر مي‌رسيد كه اين ارتباط بين سكته و كرونا ارتباط بسيار ظريفي است كه چند نفر از پزشكان خيلي زبده توانسته‌اند آن را در قالب حدس و گمان بيان كنند، اما حالا موضوع آنقدر جدي به نظر مي‌رسد كه به گزارش واشنگتن‌پست سه مركز بيمارستاني بزرگ در امريكا دارند روي انتشار داده‌هاي‌شان در مورد پديده سكته كار مي‌كنند. اين پديده البته چندان گسترده نيست و در هر يك از اين بيمارستان‌ها تنها فقط چند ده نفر با اين علايم وجود دارند اما مطالعات مي‌تواند واضح‌تر نشان دهد كه كرونا با بدن انسان چه مي‌كند. 
به نظر مي‌رسد كه اين دغدغه در نيويورك پررنگ‌تر بوده است، شهري كه حالا به يكي از پايگاه‌هاي اصلي شيوع ويروس و به دنبال آن بيماري و مرگ هزاران نفر تبديل شده است. در اين شهر هم مانند ساير نقاط امريكا، آتش‌نشاني وظيفه انتقال اجساد از درون خانه‌ها را بر عهده دارد و در گزارش آمده است: «در دوران پيك بيماري، تعداد جسدهايي كه بخش آتش‌نشاني شهر نيويورك از خانه‌ها خارج مي‌كرد، چهار برابر شرايط عادي شده بود و براي همين بسياري از پزشكان ابراز نگراني كرده‌اند كه ممكن است برخي از اين افراد به خاطر سكته ناگهاني جان خود را از دست داده باشند. اما از آنجايي كه در آن زمان تنها روي چند نفر نمونه‌برداري انجام شده بود شايد هرگز واقعيت را ندانيم.» حالا يكي از سوالاتي كه دانشمندان به دنبال آن هستند، اين است كه آيا اين سكته‌ها نتيجه حمله مستقيم ويروس به رگ‌هاي خوني است يا نتيجه تلاش سيستم دفاعي بدن براي دفع ويروس. 
ردپاي مشكلات قلبي در ميلان و ووهان
اين سوالي است كه چندي پيش يكي از پزشكان بيمارستان نيگواردا در ميلان به آن پاسخ داده و احتمال مشكل قلبي به دليل عملكرد سيستم دفاعي بدن را به ميان آورده بود. اين را هم ماه گذشته نشريه نيويورك‌تايمز منتشر كرده بود كه در گزارشي ديگر به موضوع سكته در بيماران كرونا پرداخت. در اين گزارش به پرونده يك بيمار ايتاليايي اشاره شده است كه نشانه‌هايش مشابه با بيمار ديگري در بروكلين بود. بر اساس مطالعه‌اي كه به رهبري دكتر ژيبينگ لو در بيمارستان ژونگنان دانشگاه ووهان انجام شده، 20 درصد از بيماران مبتلا به كوويد 19 بستري شده در بيمارستان آثاري از آسيب قلبي هم نشان داده بودند. بسياري از اين بيماران حتي سابقه‌ شناخته‌شده‌اي از مشكلات قلبي زمينه‌اي هم نداشتند اما اغلب آنها نوار قلب‌هاي غيرعادي داشتند و به علاوه سطح تروپونين (مجموعه‌اي از پروتئين‌هايي كه اغلب در برخي بافت‌هاي ماهيچه‌اي وجود دارند) آنها آنقدر بالا بود كه در برخي موارد تنها در بيماران با حمله قلبي مي‌توان يافت. مطالعه ووهان نشان داد كه خطر مرگ در اين دسته از بيماران، چهار برابر بيشتر از بيماران كرونايي بدون درگيري‌هاي قلبي است. نيويورك‌تايمز نوشته است: «اين مجله همچنين گزارشي را كه پزشكان ايتاليايي در وصف يك زن 53 ساله سابقا سالم نوشته‌اند به چاپ رسانده، زني كه دچار اختلالات ميوكارديت (التهاب عضلات قلب) شد. نوار قلب او هم غيرعادي بود، سطح تروپونين خونش بالا بود و تنها به خاطر شيوع بالاي كرونا در ايتاليا پزشكان به اين فكر افتادند كه از او تست بگيرند و دريافتند كه او هم آلوده به ويروس است.» دكتر انريكو آميراتي، متخصص ميوكاردي بيمارستان نيگواردا در ميلان كه در پرونده اين زن بيمار به عنوان مشاور حضور داشت، گفته است كه مشكلات قلبي بيمار به احتمال زياد در نتيجه واكنش سيستم دفاعي بدن او به ويروس پديد آمده‌اند.  بيماري كه در ابتداي گزارش واشنگتن‌پست آغازگر اين داستان بود، پس از يك ماه از بستري شدن اوليه‌اش همچنان در بيمارستان است. آكسلي از پزشكان درمانگر او گفته است: «مهم‌ترين چيزي كه مردم بايد بدانند، اين است كه سكته‌هاي جدي كاملا قابل درمان هستند. پزشكان اغلب قادرند با بيرون كشيدن لكه انسداد يا كار گذاشتن استنت اين گرفتگي‌ رگ‌ها را برطرف كنند. اما اين كار بايد به سرعت انجام شود، به صورت ايده‌آل ظرف 6 ساعت و اين زمان نبايد بيش از 24 ساعت شود. پيامي كه سعي مي‌كنيم به گوش همه برسانيم، اين است كه اگر علايم سكته داريد، بايد بلافاصله با اورژانس تماس بگيريد.»