پس از اصلاحطلبان و اعتدالگرايان، اصولگرايان به انتقاد از تندرويهاي مجلس پرداختند
برائت از تندروها
درست 48 ساعت پيش بود كه محمدجواد ظريف در قامت وزير امور خارجه جمهوري اسلامي در شرايطي در يازدهمين پارلمان ايران حاضر شد كه به خوبي ميدانست از ديد اصولگرايان حاضر در ساختمان هرميشكل ميدان بهارستان، بهرغم تعريف و تمجيدهاي عاليترين مقام جمهوري اسلامي و برخورداري از حاميان به نسبت پرتعداد در جمع حاميان دولت و دستكم بخشي از اصلاحطلبان، برخلاف سعيد جليلي و ساير يارانش به عنوان «ديپلمات انقلابي» شناخته نميشود. تناقض و تفاوتهاي موجود در خط و مشي ظريف و نوع نگاهش به سياست خارجي با مجلس يازدهميهايي كه اگرچه در سخن از تعامل با جهان ميگويند ولي با شعارهاي تند و تيزشان عملا راه بر اين مهم ميبندند، نويد نشستي پُر تنش را ميداد؛ تنشي كه نهتنها ايجاد شد، بلكه از قرار معلوم از حد هم گذشت؛ چنانكه علاوه بر اصلاحطلبان و فعالان و تحليلگران متعلق به منتهياليه چپ نمودار سياست ايران، دستراستيها هم يكي پس از ديگري از آنچه نمايندگانشان در پارلمان كردند، انتقاد كرده و لب به اعتراض گشودند تا مبادا شريك قصورهاي طيفي شوند كه در 4 سال آينده احتمالا بارها و بارها جنجالساز خواهند شد. فرياد پشت فرياد و «دروغگو» خطاب كردن ظريف، آن هم ميانه اظهارات وزير امور خارجه حداقل در دهمين دوره مجلس شوراي اسلامي كه رياستش برعهده علي لاريجاني بود و ميانهروها و اصلاحطلبان اكثريت كرسيهايش را دراختيار داشتند، امري بعيد بود و اگر رخ ميداد، كمتكرار. ولي مجلسيازدهميها از قرار معلوم از همان ابتدا شمشيرها را از رو بستند. روزي بر سر وزير ارتباطات فرياد ميزنند و از بيتوجهي به فرهنگ و فرهنگسازي گلايه ميكنند، درحالي كه كمترين اشتياق را براي عضويت در كميسيون فرهنگي مجلس دارند، روز ديگر از اتحاد درون پارلمان ميگويند و همزمان تلاشهايي راي استيضاح رييس مجلس ترتيب ميدهند؛ روز ديگر هم در شرايطي به دنبال سوال از رييسجمهوري و حتي اگر به اصطلاح پا داد، استيضاح روحاني ميروند كه خود را ريلگذار ميدانند و از عزمشان براي ياريرساني به دولت، آنهم در دشوارترين شرايط تاريخ جمهوري اسلامي سخن به ميان ميآورند. همه اينها كنار هم، حالا سبب شده تا مجلس يازدهم نه البته ازسوي تمامي ياران روزگار انتخاباتش، بلكه دستكم ازسوي بخشي از آنان مورد انتقاد قرار بگيرد.
آداب انتقاد
سياست آدابي دارد و سياستبازي قواعدي. آداب و قواعدي كه شايد خلاصهترين توصيف آن همان باشد كه لسانالغيب گفته بود: «عيب ميجمله چو گفتي، هنرش نيز بگو / نفي حكمت مكن از بهر دل عامي چند» دولتهاي يازدهم و دوازدهم همچون تمام دولتهاي پيش و پس از جمهوري اسلامي بيعيب و نقص نبوده و كنار نقاط ضعفش، نقاط قوتي نيز داشته، همين مهم ازجمله نكاتي است كه عباس سليمينمين، تحليلگر اصولگرا در جريان يادداشت خود كه تسنيم آن را منتشر كرده، به مجلس يازدهميها گوشزد كرده است. او در بخشي از اين يادداشت خطاب به آنان كه بر سر ظريف فرياد زدند و او و دولت دوازدهم را «دروغگو» خطاب كردند، نوشته كه «هرگز پسنديده نيست كه افرادي به نام دفاع از مصالح جامعه در مقام ايجاد تقابلهاي آشتيناپذير بين قوايي كه ميبايست تكميلكننده يكديگر باشند، برآيند. اگر واقعا خود را پيروي رهبري ميدانيم از رويه شهيدي كه ممشاي او را درسآموز همگان دانستند، تبعيت كنيم.» سليمينمين همچنين تاكيد كرده كه «بايد توجه داشت مسوولاني را كه در چارچوب ساختار سياسي و با پشتيباني ملت به امر تصميمسازي مشغولند، نميتوان بيملاحظات حقوقي و قانوني به مسائلي همچون خيانت، محكوم كرد، آنهم در صحن مجلس كه ميبايست بالاترين مرجع صيانت از قانون و قانونگرايي باشد. اگر چنين رويه ناصوابي باب شود به جاي سخن گفتن با دليل و استدلال، هر كس مخالف فكري خود را با برچسبزني تخريب خواهد كرد و اين سهلطلبي! مسير فكر و انديشه را در جامعه بسيار ناهموار خواهد ساخت.»
راديكال كيست؟ راديكاليسم چيست؟
يادداشت سليمينمين كه مدتهاست تلاش ميكند خود را در زمره اصولگرايان معتدل قرار دهد، در بخش پاياني خود به نكته قابلتوجهي اشاره ميكند. او بدون نام بردن از محمود احمدينژاد و اعضاي جبهه پايداري حاضر در پارلمان كه به رييسجمهوري سابق ايران و يارانش در پارلمان نزديكي ويژه و البته غيرقابل انكاري دارند، اشاره كرده و نوشته است: «افرادي همچون رييس دولت دهم كه به هيچوجه توفيق اصولگرايان را برنميتابند، تمام همت خود را بر مخدوش كردن چهره اين مجلس معطوف داشتهاند. اميد آنكه مجلسيان با درك شرايط، مراقب بدخواهيهاي دروني باشند.» اينكه راديكالسازي فضا و ايجاد تشنج در رابطه «پاستور» و «بهارستان» چطور ميتواند به «قدرتطلبي» احمدينژاد و جريانش كمك كند، امري است نامشخص و البته بدون توضيح ازسوي سليمينمين ولي خبرگزاري تسنيم هم علاوه بر اين يادداشت با انتشار تصوير جواد كريميقدوسي، نماينده عضو جبهه پايداري مشهد كه او نيز نزديكيهاي غيرقابلانكاري با ياران احمدينژاد در پارلمان دارد، از اين عضو جبهه پايداري مشهد در مجلس و آنچه «راديكاليسم» خوانده، به تندي انتقاد كرده و مدعي شده كه اين قبيل رفتارها موجبات «حفظ وضع موجود» را فراهم ميآورد.
تسنيم در بخشي از گزارش خود كه از آن براي عكس يك نشريه روزانه آنلاينش استفاده كرده، بدون ذكر نويسنده، آورده است كه «عليرغم اظهارنظرهاي بعضا مثبت و درستي كه امروز توسط برخي نمايندگان صورت گرفت، اما برونداد كليت ماجرا و بازنمايي آن در بيرون، هم در «فرم» و هم در «محتوا» نشانههاي راديكاليسمي را داشت كه از جنبه اجتماعي آن به نفع حفظ وضع موجود عمل ميكند. داد و فريادهاي برخي نمايندگان مجلس هنگام سخنراني آقاي ظريف و قطع چندينباره حرفهاي او مصداقي از راديكاليسم در «فرم» و محتواي بعضي اظهارات عليه او مصداقي از راديكاليسم در «محتوا» است»
برخلاف تسنيم، «وطن امروز» اما تلاش كرده در گزارشي همچون «كيهان» اسناد «دروغگويي» ظريف در پارلمان را ارايه دهد ولي با اين حال روزنامه مهرداد بذرپاش هم نهيبي به همطيفيهايش در مجلس يازدهم زده و نوشته كه «خشم نمايندگان از خلافگوييهاي ظريف قابلدرك است اما مجلس بايد با وزانت و متانت و به دور از جنجال بانيان وضعيت اقتصادي موجود را استنطاق كند.»
نقد منصفانه
اين ميان مهدي چمران، رييس شوراي شهر سابق تهران و از فعالان سياسي اصولگراي نزديك به محمدباقر قاليباف در اظهاراتي كه خبرآنلاين آن را منتشر كرده، در حالي مدعي شده كه «لحن تهاجمي» ازسوي نمايندگان مجلس يازدهم در قبال دولت نديده كه آنچه در جلسه علني ظهر يكشنبه گذشت، از ديد اصولگرايان نيز مصداق راديكاليسم است. او البته در بخش ديگري از اظهاراتش مجلس را به منزله همراهي براي دولت و قوه قضاييه دانسته و با تاكيد بر لزوم رعايت آداب نقد، گفته كه «بنده معتقدم اگر دولت در جايي از كار خود عملكرد خوبي دارد، بايد نمايندگان از اين عملكرد حمايت كنند و اگر دولتيها با مشكل مواجه ميشوند، منتخبان مردم تلاش كنند كه در زمينه اصلاح آن مشكل به دولت ياري برسانند. گاهي دولت در برخي امور انحراف دارد كه در آن زمان نمايندگان موظف هستند، به مساله ورود كنند و اگر لازم شد نقد خود را به دولت انتقال دهند، اما همين نقد نيز بايد بر پايه «عقل»، «منطق» و «انصاف» باشد. در چنين فضايي دولت ميتواند انتظار داشته باشد كه در قبال عملكرد خوب خود، از حمايت مجلس نيز برخوردار خواهد بود. البته دولت نيز نبايد انتظار داشته باشد كه مجلس بهطور كل از اهرم نظارت و نقد بهره نگيرد.»
يك نهيب و يك درس
با تمام اين موارد، خبرگزاري فارس كه كنار تسنيم يكي از اصليترين رسانههاي اين جريان سياسي محسوب ميشود، تلاش كرده توجه خود را به جاي گذشته، به آينده معطوف كند و بايدها و نبايدهايي براي نمايندگان در جريان سوالشان از حسن روحاني در قامت رييسجمهوري تعيين كند. نويسنده اين گزارش از قرار معلوم حضور روحاني براي پاسخ به سوال نمايندگان در صحن علني را قطعي دانسته - كه باتوجه به نوع كنش و واكنشهاي اخير ميان قواي مقننه و مجريه، چندان دور از ذهن هم نيست- از اينرو درسهايي از سوال نمايندگان در مجلس دهم براي مجلس يازدهميها آماده كرده تا آنان «بدهكار» نشوند. اين خبرگزاري در جريان گزارش خود عدم ارسال سوالات طرح شده از روحاني در مجلس دهم به قوه قضاييه را ماحصل «استدلال لاريجاني» دانسته، حال آنكه هيچيك از نمايندگان سوالكننده نتوانسته بودند در جريان سوالات خود «استنكاف رييس قوه مجريه از اجراي قانون» را اثبات كنند؛ از اينرو عملا ارسال پرسش و پاسخها به قوه قضاييه براي پيگيري ماجرا موضوعيت نداشت. در همين راستا اين خبرگزاري خطاب به مجلس يازدهميها نوشته كه «اگر سوالكنندگان بخواهند با استدلال پيشين كه باعث شد تا نعل وارونه به سوال زده شود، مواجه نشوند، قاعدتا بايد در طرح سوال خود، استنكاف از وظايف قانوني را درنظر بگيرند؛ چراكه رييس مجلس قبل پايهگذار استدلالي بود كه مانع از پاسخگو كردن رييسجمهوري ميشد.» اين ميان كه فارس حضور روحاني در مجلس براي پاسخدهي به سوالات نمايندگان را قطعي دانسته، روزنامه ايران به عنوان ارگان رسمي دولت به احمد توكلي، عضو اصولگراي مجمع تشخيص مصلحت نظام كه اين روزها مواضع تند و تيز و بعضا متناقضي درقبال دولتيها اتخاذ ميكند، تاخته و با انتقاد از اظهارات اخير او براي «استيضاح رييسجمهوري»، نوشته كه «به هر حال از چند نماينده شايد فاقد تجربيات سياسي و دورانديشيها و حتي مطلع از ساز و كارهاي استيضاح و تاثيرات بيروني بر آن چندان انتظاري نيست؛ آنها تصور ميكنند در برابر شعارها و وعدههايي كه در ايام انتخابات دادهاند يا براي آنكه مورد توجه بيشتر رسانهها قرار گيرند، حالا بايد متهمي پيدا كنند و رگهاي گردن را كلفتتر و اقدامات پر سر و صداتر را انتخاب كنند... اما همين مهم را نميتوان به چهرههايي مثل احمد توكلي هم تعميم داد. اتفاقا از امثال ايشان انتظار ميرود كه اين قبيل موارد و بهخصوص تبعات چنين ماجراجوييهاي پرهزينه را به جوانترها گوشزد كنند. اين انتظار در حقيقت معطوف به مسووليت اجتماعي و سياسي آقاي توكلي است كه شرايط موجود كشور را نه از زاويه رقابتهاي جناحي و انتخاباتي كه از منظر مصلحت نظام و مردم ارزيابي كنند.» حالا بجز اصولگرايان و ميانهروها البته اصلاحطلباني همچون مسعود پزشكيان، نايب رييس مجلس دهم و نماينده فعلي مجلس كه ازجمله وزاري خاتمي بوده، به اصولگرايان امروز پارلمان توصيه كرد كه رفتاري معقول پيش گيرند و جالبتر آنكه ساعتي پس از نشست علني عجيب يكشنبه عطاالله مهاجراني ديگر وزير كابينه اصلاحات با اشاره به جلسه استيضاح خود در سالهاي دور، در توييتي نوشت: « مجلس پنجم كه استيضاح شدم. جناب آقاي ناطق رئيس مجلس بودند و مهندس باهنر، كارگردان استيضاح. يك روز تمام گفتگو و مجادله احسن استيضاح بود.» كنايهاي به بزرگان اين روزهاي پارلمان كه درقبال آنچه يكشنبه گذشت، مسئولند. مهاجراني همچنين نوشت: « اكثريت مجلس با اصولگرايان بود. سخنان بسيار تندي موافقان استيضاح مطرح كردند. اما مجلس از وقار و طمانينه خارج نشد. جلسه امروز مجلس؟ چيز ديگري بود!»