تنها راه باقيمانده
نيوشا طبيبي
پلتفرمهاي پخش فيلم سالهاست كه در جهان پا گرفته و رشد كردهاند. بعد از بلاي كرونا و اجبار به خانهنشيني، كار آنها بيشتر از پيش رونق گرفت و نتفليكس تبديل به غول چندين ميليارد دلاري شد كه در بخش بزرگي از جهان مشغول به كسبوكار و سرگرمي است.
اين پلتفرمها با قابليتهايي كه در اختيار مخاطبان قرار ميدهند، گوي سبقت را از تلويزيون و سينما ربودهاند و پيشبيني ميشود كه در آيندهاي نه چندان دور، اين دو رسانه نسبتا قديمي را به كلي از گردونه خارج كنند. چنانكه همين امروز هم تلويزيونها رونق گذشته را ندارند و كمتر كسي پاي آنها مينشيند. كمترين ارجحيت پلتفرمهاي سابقالذكر يا همان وي او دي اين است كه بيننده ميتواند هر برنامهاي را كه دوست دارد و هر زماني كه امكانش فراهم است، انتخاب كند. ديگر اختيار دست رسانه نيست. مجبور نيست بليت بخرد و راس ساعت در سينما بنشيند. اگر چه براي بسياري سينما رفتن همچنان لذت ديگري دارد و از اين حيث سينما بخت بيشتري نسبت به تلويزيون براي زنده ماندن دارد. واقعيت اين است كه عمر تلويزيونها به سر آمده و هر چه تلاش كنند، فقط ممكن است پايان دوره خود را اندكي به تاخير اندازند. مخاطب امروز ديگر بايدها و نبايدهاي تلويزيونها را بر نميتابد. خود را با زمان پخش و سليقه مديران تلويزيون هماهنگ نميكند و در جاي ديگر و با استفاده از هزاران وسيله و بستر ديگري كه فراهم است نيازهاي خبري، سرگرمي، فرهنگي و هنري خود را پاسخ ميگويد.
در اين شرايط، زمزمه واگذاري مديريت VODها به صدا و سيما، خبر بسيار ناخوشايندي است. تلويزيون كه با اعمال سليقهاي خاص تماشاگرانش را به كل نااميد كرده، حالا قرار است اين عرصه را هم مديريت كند. فيلمها و برنامههايي كه در VODها به نمايش در ميآيند همه با مجوزهاي صادرشده از سوي مراجع قانوني ساخته شده و به نمايش در آمدهاند و اعمال دوباره نظارت و حذف و جرح و تعديل فقط عرصه را بر توليدات خارج از صدا و سيما تنگ ميكند. شايد تلويزيون به اميد بازگرداندن مخاطبان خود پاي برنامهها، قصد دارد چنان اين پلتفرمها را از رونق بيندازد كه ديگر كسي رغبتي به پرداخت اشتراك براي فيلم ديدن نداشته باشد! اما اين تلاشها به نتيجه نخواهد رسيد. عمر تلويزيونها در سراسر جهان به سر آمده. اين تمهيدات به جز دلسرد كردن مردم عادي كه دلخوش به ديدن فيلم و تئاتر خارج از چارچوب سليقه سيما بودند، نتيجهاي نخواهد داشت. از سوي ديگر عرصه را بر توليدكنندگان آثار نيز تنگ خواهد كرد و يكي از معدود راههاي كسب درآمد آنها مسدود خواهد شد.
واگذاري نظارت به تلويزيون ظاهرا عملي شده است. از اولين نتايج مديريت و شكل نظارت جديد، حذف و جرح بخشهايي از فيلم مسخرهباز است كه پيش از اين با گذر كردن از تمامي مراحل قانوني و اخذ مجوزهاي گوناگون به اكران رسيده بود و اكنون با اعمال سليقه مديران ناظر بايد مورد بازبيني و اصلاح مجدد قرار گيرد تا مردم بيش از پيش احساس كنند كه مديران محترم آنها را عقلرس و بالغ نميدانند و به جاي آنها تصميم ميگيرند كه چه ببينند و چه نبينند و چه بشنوند و چه نشنوند.