مايك پمپئو پس از مدت‌ها مقاومت
امروز پاسخگوي نمايندگان كنگره خواهد بود
روز حساب «آقاي سيا»
محمدحسين لطف‌الهي
دموكرات‌هاي سنا روز سه‌شنبه در گزارشي پيرامون وزراي امور خارجه ايالات‌متحده در سال‌هاي 2016 تا 2019 با اشاره به مناصب متعدد بدون متصدي و استعفاي تعدادي از مقامات ارشد در وزارت خارجه كه دليل آن وجود «ارعاب» و «رفتارهاي انتقام‌جويانه» در درون اين نهاد عنوان شده، وضعيت ديپلماسي امريكا را «بحراني» توصيف كردند. اين گزارش در حالي منتشر شده است كه پمپئو بايد امروز پنجشنبه براي ارايه گزارش عملكرد خود در ساختمان كپيتال هيل حاضر شده و به نمايندگان كنگره درباره بودجه پيشنهادي دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا براي وزارت خارجه توضيح دهد. اين گزارش كه از سوي نمايندگان دموكرات كميته روابط خارجي سنا با عنوان «بحران ديپلماسي، تخريب وزارت خارجه در دولت ترامپ» منتشر شده، بيش از 40 صفحه بوده و تركيبي از نظرسنجي‌ها، مصاحبه‌ها، مقالات خبري و ساير داده‌هاي مربوط به ديپلماسي امريكا است. به گزارش واشنگتن‌پست، براساس يافته‌هاي اين گزارش در سال‌هاي 2016 تا 2019 ترساندن و ارعاب كارمندان به دليل گزارش مواردي كه ممكن است نقض قانون بوده باشد افزايش يافته و در مقابل اعتماد به نفس ديپلمات‌هاي ارشد اين وزارتخانه براي تصميم‌گيري كاهش يافته است. همچنين بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه 11 پست ارشد در وزارت خارجه در سطح دستيار وزير يا برخي معاونت‌ها بدون مسوول باقي مانده يا با سرپرست اداره مي‌شوند كه به روند اداري ضربه زده و مانع از پيشبرد امور شده است. برخي ديپلمات‌ها نيز مي‌گويند «احساس بي‌احترامي و ناديده گرفته شدن» كه در سال‌هاي اخير وجود دارد باعث شده تعدادي از كاركنان متخصص استعفا بدهند كه اين امر به فاصله گرفتن وزارت خارجه از تخصص‌گرايي كمك كرده و باعث شده اين وزارتخانه در تصميم‌سازي‌ها نقش منفي داشته باشد. به نوشته واشنگتن پست، اين گزارش از سوي جمهوري‌خواهان كميته روابط خارجي سنا تاييد نشده اما برخي مقامات سابق كه تجربه كار در دولت ترامپ را دارند و اخيرا بازنشست شده‌اند مي‌گويند گزارش منتشر شده از سوي دموكرات‌ها «بسيار دقيق» بوده و توانسته به درستي وخامت اوضاع در وزارت خارجه مايك پمپئو را به تصوير بكشد. توماس شانن، سرپرست وزارت امور خارجه پيش از انتصاب ركس تيلرسون و معاون سياسي اين وزارتخانه تا سال 2018 در اين باره معتقد است كه اين گزارش كيفرخواستي قدرتمند درباره رفتارهايي است كه وزارت خارجه ايالات‌متحده را تضعيف كرده است. او مي‌گويد: «هدر دادن بودجه دولتي، ناديده گرفتن متخصصان و كارشناسان سياست خارجي و ساكت كردن منتقدان در وزارتخانه از جمله رفتارهايي است كه سياست خارجي امريكا را به وضعيت كنوني دچار كرده و در اين گزارش نيز به آنها اشاره شده است.» در اين گزارش اطلاعاتي وجود دارد كه نشان مي‌دهد 53درصد كاركنان وزارت امور خارجه معتقدند در اين وزارتخانه نوعي «تحميل و اجبار سياسي» وجود داشته و احساس آزادي وجود ندارد. اين در حالي است كه بررسي مشابه در سال 2016 اين رقم را 24درصد عنوان مي‌كند. از ديگر موارد موجود در گزارش دموكرات‌هاي سنا، باور 34درصدي كارمندان وزارت خارجه امريكا به عدم صداقت مسوولان ارشد اين وزارتخانه است كه اين رقم در بررسي مشابه سال 2016 برابر با صفر درصد بوده است. در اين گزارش آمده است: «سهل‌انگاري دولت ترامپ و حملات برخي دولتمردان به هيات‌هاي ديپلماتيك امريكا كه در حال حاضر در خط مقدم مقابله با يك پاندمي جهاني خدمت مي‌كنند، باعث شده ديپلمات‌ها به رهبري وزارت خارجه و دولت بي‌اعتماد شوند.» سناتور باب منندز، عضو ارشد كميته روابط خارجي سنا تاكيد دارد كه كنگره امريكا بايد خيلي دقيق به اين گزارش رسيدگي كند، چراكه رييس‌جمهور و وزير خارجه، وزارت امور خارجه امريكا را «تخريب و تحقير» كرده‌اند. به گفته اين سناتور دموكرات نمي‌توان وضعيت موجود در وزارت امور خارجه را مشكلي بروكراتيك و داخلي ناميد، زيرا تداوم اين وضعيت، عواقبي جدي براي ايالات‌متحده و مردم اين كشور به دنبال خواهد داشت.
وزارت خارجه دموكرات‌ها را متهم مي‌كند
انتشار اين گزارش از سوي كميته روابط خارجي با واكنش فوري وزارت خارجه امريكا مواجه شد و يك عضو ارشد اين وزارتخانه كوشيد تا در پاسخ به نيويورك تايمز، با متهم كردن دموكرات‌ها، عدم تاييد به‌موقع كانديداهاي مناسب براي تصدي مسووليت‌ها را اصلي‌ترين دليل خالي ماندن برخي مناصب حساس عنوان كند؛ ادعايي كه دموكرات‌ها آن را نمي‌پذيرند. اين عضو ارشد وزارت خارجه همچنين اعلام كرده است كه رهبري اين وزارتخانه مورد حمايت كامل كارمندان بوده و مشكلي در اين زمينه وجود ندارد. باب منندز، سناتور دموكرات در اين باره توضيح داد: «تاكنون كميته روابط خارجي سنا بيش از 160 كانديدا را تاييد كرده است اما ما مجبور شديم از سرعت خود در بررسي‌ها بكاهيم چون باقي كانديداهاي معرفي شده و باقي كانديداها صلاحيت كافي نداشتند.» او به نيويورك تايمز گفت: «هنگامي كه يك نامزد اظهارات ناعادلانه‌اي عليه سناتورها مطرح كرده يا درگير طرح‌هاي نژادپرستانه است ما چگونه مي‌توانيم او را تاييد كنيم؟» منندز براي نمونه گفت كانديدايي كه ترامپ براي سفارت در نروژ معرفي كرده بود، شخصي است كه دادگاه عليه او به جرم اقدام به فعاليت‌هاي نژادپرستانه عليه سياستمداران آفريقايي-امريكايي حكم داده است. منندز همچنين اعلام كرد كه برخي كانديداها كه ازسوي كميته تاييد شده‌اند سوالات زيادي پيرامون عملكردشان وجود دارد. او با اشاره به گزارش‌هايي كه درخصوص وودي جانسون، سفير امريكا در انگلستان وجود دارد گفت كه او از ديپلمات‌هاي انگليسي خواسته تا مسابقات گلف آزاد بريتانيا در زميني متعلق به دونالد ترامپ برگزار شود. خبرگزاري سي‌ان‌ان درباره اين مساله مي‌نويسد: گزارش‌هايي وجود دارد كه بازرس داخلي وزارت خارجه كه در ماه مه 2020 از سوي مايك پمپئو اخراج شد، در حال بررسي پرونده‌اي درباره اقدامات خلاف قانون وودي جانسون و اظهارات نژادپرستانه و غيراخلاقي او خطاب به كارمندان سفارت امريكا در انگلستان بوده است. اين بازرس همچنين در حال رسيدگي به مواردي درباره سوءاستفاده پمپئو و همسرش سوزان از امكانات دولتي و برخي رفتارهاي خلاف قانون او در موضوع فروش سلاح به عربستان‌سعودي بوده كه اخراج شده است. مايك پمپئو مدعي است كه اخراج استيو لينيك، بازرس مذكور به دليل عدم همسويي او با اهداف عالي‌مرتبه وزارت خارجه بوده و ارتباطي با موارد بازرسي او ندارد.
روز سخت در انتظار پمپئو
اگرچه بسياري از يافته‌هاي اين گزارش غافلگير‌كننده نيستند و آشفتگي‌هاي وزارت خارجه امريكا در زمان مديريت مايك پمپئو با چشم غيرمسلح نيز مشهود بود اما انتشار آن حاكي از آن است كه پمپئو در جلسه امروز پنجشنبه، مورد هجوم سوالات سختي قرار خواهد گرفت. به نوشته سي‌ان‌ان، برخي اعضاي كنگره مي‌گويند كه پمپئو تاكنون تلاش زيادي داشته تا از حضور در اين جلسه شانه خالي كند اما سرانجام اصرار سناتورها باعث شده كه او مجبور شود بپذيرد كه در روز پنجشنبه به كنگره برود و در اين جلسه استماع در مورد بودجه درخواستي وزارت خارجه امريكا كه از جانب دولت ترامپ براي سال ٢٠٢١ پيشنهاد شده، پاسخگوي سوالات نمايندگان باشد. پمپئو علاوه بر مسائل مربوط به اخراج بازرس خود احتمالا با سوالاتي درباره مسائل مختلف ديگر از جمله سياست‌هاي تند امريكا در قبال چين و نقش او در امور اوكراين كه موجب شد ترامپ استيضاح شود روبه‌رو خواهد بود.