بازار خودرو در هفته‌اي كه گذشت
افزايش شديد قيمت خودرو در نقطه صفر معاملات
ندا جعفري| قيمت خودرو به‌شدت افزايش يافته است، اما علت اين افزايش چيست و آينده بازار خودرو چگونه ارزيابي مي‌شود؟ برخي كارشناسان و تحليلگران كاهش توليد خودرو و افزايش نرخ ارز را از دلايل افزايش قيمت اين روزها عنوان مي‌كنند. قيمت خودرو طي چند ماه گذشته به صورت نجومي افزايش يافته است كه اين گراني باعث نارضايتي بسياري از مردم شده است.
مردم اين روزها از كيفيت، قيمت، شيوه عرضه و خدمات پس از فروش خودرو رضايتي ندارند و در سوي ديگر نيز توليد‌كننده هم ناراضي است و مي‌گويد قيمتي كه شوراي رقابت تعيين مي‌كند قيمت مناسبي براي كارخانه نيست و به زيان آنها تمام مي‌شود و در كنار خودروساز قطعه‌ساز هم از اين اوضاع رضايتي ندارد و مي‌گويد: هزينه مواد اوليه و دستمزد به روز پرداخت مي‌شود، اين در حالي است كه آنها مبالغ خود را از خودروساز به صورت زمان‌دار دريافت مي‌كنند.
در اين گراني‌ها معاملات خودرو در بازار به صفر رسيده و كمتر خريدار و فروشنده‌اي حاضر به معامله هستند و كارشناسان تنها تامين تقاضاي موجود در بازار را راه‌حلي براي كنترل قيمت‌ها در اين بازار مي‌دانند. آنها بر اين عقيده‌اند كه در حال حاضر اقدامي در جهت تامين تقاضاي مصرف‌كننده در بازار صورت نمي‌گيرد و خودروسازان در حال تحويل معوقات خود هستند چراكه در شرايط فعلي مصرف‌كننده نمي‌تواند خودروي مورد نظر خود را با قيمت كارخانه خريداري كند. در بازار 15 مرداد 1399 هر دستگاه سايپا 131 به 82 ميليون تومان، سايپا 111 به قيمت 94 ميليون تومان، تيبا صندوق‌دار به قيمت 96 ميليون تومان، ساينا 108 ميليون تومان، پژو 405 به قيمت 142 ميليون تومان، پژو 206 تيپ 5 در بازار 200 ميليون تومان، قيمت پژو 206 صندوق‌دار نيز به 195 ميليون تومان و پژو 206 تيپ دو 164 ميليون تومان رسيده است. همچنين قيمت دنا به 212 ميليون تومان و دنا پلاس با قيمت 262 ميليون تومان عرضه مي‌شود. پژو 2008، 740 ميليون تومان و مزدا3 با رقم 820 ميليون تومان قيمت‌گذاري شده است. سراتو نيز در حال حاضر رقم 530 ميليون تومان و استپ وي 385 ميليون توماني را ثبت كرده است. قيمت‌ها در بازار خودرو با نوسانات زيادي روبرو است و اين‌گونه متصور مي‌شود كه اين تغييرات قيمتي ناشي از افزايش قيمت دلار است.
چرا قيمت خودرو همچنان صعودي است؟
محمدرضا نجفي‌منش، رييس انجمن صنايع همگن قطعه‌سازي در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادي اعتماد در مورد كمبود عرضه خودرو و قيمت‌هاي نجومي خودرو در بازار مي‌گويد: تا زماني كه توليدات داخلي افزايش پيدا نكند افزايش قيمت خودرو در بازار ادامه خواهد داشت.
او با تاكيد بر اينكه قيمت خودرو بايد واقعي شود ادامه مي‌دهد: فاصله قيمت كارخانه تا بازار آزاد باعث شده دست واسطه‌ها و دلالان در اين بازار باز باشد و امروز شاهد آن باشيم كه قيمت پژو 2008 كه در كارخانه به قيمت 100 ميليون تومان فاكتور شده در بازار آزاد به 740 ميليون برسد و هر چقدر تعلل در تصميم‌گيري مسوولان بيشتر باشد اين بازار ملتهب‌تر خواهد شد.
اين كارشناس بازار خودرو ادامه مي‌دهد: در اين خصوص پيشنهاداتي را به وزارت صمت ارايه داده‌ايم و در انتظار تصويب آن از سوي اين وزارتخانه پس از معرفي وزير جديد هستيم. نجفي منش با اشاره به پيشنهادات انجمن صنايع همگن مي‌گويد: مهم‌ترين مورد در اين بخش واقعي كردن نرخ‌هاست همان كاري كه در دهه 70 هم انجام شد و جواب گرفتيم چرا بايد مابه‌التفاوت كارخانه تا بازار آزاد اين رقم‌هاي بالا باشد و در كارخانه خودرو 60 ميليون تومان معامله شود و در بازار 164 ميليون قيمت آن باشد؟او ادامه مي‌دهد: متاسفانه در قرعه‌كشي اخير براي 25 هزار خودرو 7 ميليون نفر ثبت‌نام كردند و اين نشان از عرضه محدود خودرو و ارزان بودن آن در كارخانه و فاصله قيمت‌هاست. اين كارشناس خودرو مي‌گويد: در حال حاضر خودروهاي لوكس هم در داخل كشور توليد مي‌شوند و برخي افراد كه خواستار اين قبيل از خودروها هستند مي‌توانند با قيمت‌هاي بهتري آنها را تهيه كنند. روز گذشته در بازديدي كه نمايندگان مجلس و اعضاي كميسيون صنايع و معادن از شركت ايران خودرو داشتند يكي از محصولات جديد اين شركت كه به زودي وارد بازار مي‌شود معرفي شد كه كليه قطعات و طراحي آن داخلي‌سازي شده و قيمت آن هم در محدوده 200 تا 300 ميليون تومان خواهد بود و اين اقدامات نشان مي‌دهد كه اين خودروها هم مي‌توانند پاسخگوي نياز مردم باشند. نجفي‌منش با بيان اينكه سال گذشته زيان خودروسازان به 50 هزار ميليارد تومان رسيد، مي‌گويد: در صورتي كه قيمت‌ها منطقي شوند خودروسازان هم خواهند توانست دستمزد قطعه‌سازان را به موقع پرداخت كنند اين در حالي است كه در شرايط كنوني برخي معوقات تا 8 ماه هم طول مي‌كشد. اين كارشناس خودرو با اشاره به ظرفيت توليد 2 ميليوني خودرو مي‌گويد: پيش‌بيني‌ها براي توليد امسال حدود 1 ميليون و 200 هزار خودرو است اما توان توليد بسيار بيشتري در كشور وجود دارد، ما در سال 1390 به روزهاي طلايي رسيده بوديم و توليدات به حدي زياد شده بود كه هيچ كمبود عرضه‌اي در كشور نبود. او مي‌گويد: متاسفانه با كاهش فروش نفت و محدوديت‌هاي ارزي در كشور فشار روي دوش صادركنندگان افتاده تا ارز را برگردانند اما در اين شرايط هم مي‌توان با داخلي‌سازي قطعات و بهره‌گيري از تكنولوژي داخلي، 3 ميليارد دلار ارز براي واردات قطعات خودرو را به 1 ميليارد دلار تقليل داد.
نجفي‌منش در مورد تاثير كرونا بر توليدات هم مي‌گويد: تنها فروردين‌ماه افت زيادي داشتيم اما در حال حاضر توليدات بهتر شده و با افزايش توليد هم نياز مردم برطرف مي‌شود و هم وضعيت اشتغال بهبود پيدا مي‌كند. مسلما زماني كه ميزان توليدات كم شود موضوع تعديل نيرو هم مطرح مي‌شود زماني كه برنامه توليد 1 ميليون و 600 هزار دستگاه خودرو بود تعداد نيروها به نسبت بيشتر از زماني بود كه توليدات به 800 هزار دستگاه رسيد و بايد به گونه‌اي برنامه‌ريزي شود تا ميزان توليدات افزايش پيدا كند.