ملاحظات مقابله با فساد
غلامعلي رجايي
اين روزها مصاحبه‌اي متفاوت از آقاي پرويز فتاح، رييس بنياد مستضعفان منتشر شده كه در رسانه‌ها و فضاي مجازي بازتاب وسيعي داشته است. اين مصاحبه از معدود مصاحبه‌هايي بود كه دست‌كم از سوي ۵ نهاد يا فرد حقيقي با جوابيه مواجه شد. بنياد باران، مجمع تشخيص مصلحت نظام، خانم‌ها معصومه ابتكار و شهيندخت مولاوردي كه در اين مصاحبه از آنها نام برده شد و روابط عمومي پادگان كوهك ارتش جمهوري اسلامي ايران به مصاحبه پرويز فتاح واكنش نشان داده و به اظهارات او پاسخ دادند. قصد ورود به بخش محتواي صحبت‌هاي آقاي فتاح را ندارم اما اظهارات ايشان من را به ياد مصاحبه پيشين پرويز فتاح در مورد آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني و محل مجمع تشخيص مصلحت نظام و كاخ مرمر انداخت. به نظر مي‌رسد روشي كه پرويز فتاح براي طرح برخي مباحث پيش گرفته، روش مناسبي نبوده و اقتدا به آن مرد رفته يعني محمود احمدي‌نژاد است؛ روشي كه ديگران را نفي كنيم تا خودمان را اثبات كنيم، گويي آقاي فتاح تلاش دارد كه بگويد من انقلابي هستم و باقي افراد يا بيت‌المال را تصرف كرده‌اند يا بيت‌المال را ضايع كرده‌اند و ما بايد به زور بيت‌المال را باز پس بگيريم. به نظر مي‌رسد كه اين روش تا حدودي نخ‌نما شده و ديگر در افكار عمومي پذيرفته نيست كه كسي با شعارهاي انقلابي در نفي ديگران و در راستاي اثبات خود سخن بگويد و پذيرفته شود. از سويي وقتي شعار شفافيت داده مي‌شود، لازم است كه عملكرد نيز شفاف باشد. شفافيت تنها به نام بردن از شخصيت‌هاي سياسي و نظامي در صداوسيما نيست؛ بلكه بايد عملكرد‌ها نيز شفاف باشد. به نظر مي‌رسد بنياد مستضعفان در اين سال‌ها هم به‌دليل حيطه كاري و هم به‌خاطر حاكميتي بودن از نوعي تقدس برخوردار است كه تفحص از عملكرد آن، در همين هاله تقدس‌گرايي قرار گرفته و هرگز ميسر نشده است. اين در حالي است كه بنياد مستضعفان نيز همچون ساير نهادها بايد بيلان كاري و گزارش عملكرد شفافي داشته باشد و آن را به افكار عمومي ارايه كند. طي ۴۰سالي كه از انقلاب مي‌گذرد، دامنه اختلاف طبقاتي همواره وسيع‌تر شده، درحالي كه يكي از كارويژه‌هاي مهم اين بنياد رسيدگي به وضعيت مستضعفان است و بايد با اقدامات عملياتي تلاش كند تا اين فاصله كاهش پيدا كند. همان‌طوركه يك وزير راه در مورد تلفات جاده‌اي آمار و ارقام ارايه مي‌كند و تعهداتي براي كاهش اين آمار دارد، رييس بنياد مستضعفان نيز بايد در آغاز كار آمار و ارقام و شرحي از وضعيت طبقه فرودست ارايه كند كه در پايان دوره كاري‌اش بتوان تغييرات احتمالي ايجاد شده و كارنامه او را بررسي كرد. اين مسائل را نمي‌توان با شعارهاي سياسي يا شعار شفافيت به محاق برد. بنياد مستضعفان بايد اولويت‌هاي خود را مشخص كند و در اين شرايط بغرنج اقتصادي در گام اول كمك‌هاي خارجي را قطع كرده و در شرايطي كه مردم از شدت فقر كارت يارانه‌شان را براي دريافت نان در گرو نانوايي‌ها قرار مي‌دهند، فكري به حال اين مستضعفان و محرومان كند. شخصا با آقاي فتاح برخورد نزديكي نداشته‌ام اما هميشه شنيده‌ام كه ايشان فرد متدين و ارزشي و انقلابي است. از همين رو تصور مي‌كنم كه در روش خود براي ايجاد شفافيت تجديدنظر كند و از اين روشي كه پيشينيان به كار گرفته‌اند، عبرت گيرد و تخريب يك‌طرفه را ترك كند. شايد اگر ايشان به نحو ديگري طرح مساله كند، به نتيجه بهتري برسد و قطعا اگر قصدي براي آينده سياسي‌اش داشته باشد، بهتر به اين هدف برسد.