معماي اقتصاد براي دولت

انتظار به سر رسيد. نشست شوراي عالي هماهنگي اقتصادي سران سه قوه كه قرار بود محل گفت‌وگو و تصميم‌گيري درباره موضوعي باشد كه با تعبير «وعده گشايش اقتصادي» - از چهارشنبه گذشته تا همين ديروز- به معماي مهم سياسي كشور بدل شده بود، برگزار شد. نشستي كه البته چون پنجاه‌ويك جلسه پيش از آن، به‌صورت غيرعلني و درحالي برگزار شد كه خروجي آن، جز خبري مختصر كه متن سخنراني مختصر رييس‌جمهوري باشد، حاوي نكته ديگري نيست. البته در اين حدود 500 كلمه، كمتر از 50 كلمه هم به آن انتظار چند روزه جامعه و افكار عمومي مربوط بود. آن‌جا كه در پارگراف پاياني خبر رسمي كه روي خروجي پايگاه اطلاع‌رساني دولت رفت، اعلام شد كه «در جلسه شوراي عالي هماهنگي اقتصادي سران قوا، پيشنهاد مطرح شده ازسوي ستاد اقتصادي دولت براي مقابله با تحريم نفتي و هدايت نقدينگي مورد بحث و بررسي قرار گرفت و ضمن استقبال از اين طرح، تصميمات لازم جهت نهايي شدن آن اتخاذ شد» تا مشخص شود «مقابله با تحريم نفتي» و البته «هدايت نقدينگي» وعده‌اي بود كه 6 روز گذشته، به سوژه بحث بسياري از رسانه‌ها و البته كارشناسان اقتصادي و غيراقتصادي تبديل شد. چنان‌كه مطبوعات، همزمان با افكار عمومي هر روز به‌نحوي در كار گمانه‌زني بودند كه درنهايت آن‌چه قرار است به گشايش اقتصادي، آن‌هم در اين اوضاع وخيم معيشتي بينجامد، كدام است. چنان‌كه يكي از «سهم بيشتر مردم از اقتصاد» به عنوان راهكار گشايش اقتصادي دولت سخن مي‌گفت و ديگري از «فروش اوراق نفتي». اين‌طرف رسانه‌اي درباره احتمال پايان چرخه بلاتكليفي لوايح چهارگانه و درنتيجه «خروج ايران از فهرست سياه FATF» گمانه‌زني مي‌كرد و ساعتي بعد، وقتي اين احتمال، با تكذيب عضوي در دفتر رييس‌جمهوري، از احتمالات خارج مي‌شد، بلافاصله چندين گزينه جايگزين آن به ميان مي‌آمد و بازار گمانه‌زني‌ها همچنان داغ مي‌ماند. گمانه‌زني‌هايي كه به باور كارشناسي مي‌توانست به بحث پردامنه «قرارداد 25 ساله ميان ايران و چين» مربوط باشد و به باور آن يكي، به ماجراي جنجالي «حذف چهار صفر از پول ملي»؛ به‌ويژه آنكه شايد تنها نكته‌اي كه اندكي از ابهام اين معما و پس از سخنان روز چهارشنبه حسن روحاني در جريان برگزاري جلسه هفتگي دولت مي‌توانست به اين «وعده گشايش اقتصادي» مربوط باشد، صحبت‌هاي عبدالناصر همتي، رييس‌كل بانك مركزي در برنامه زنده تلويزيوني و وعده كنترل بازار متلاطم ارز، آن هم در مدت‌زمان بسيار كوتاه يكي، دو روزه بود. اگرچه «مقابله با تحريم نفتي» طبيعتا نمي‌تواند برنامه‌اي باشد كه دولت براي بهبود اوضاع تدارك ديده و حسن روحاني نيز روز چهارشنبه هفته گذشته با اشاره به آن، گفته درصورت موافقت رهبر انقلاب، اين وعده محقق خواهد شد اما به نظر مي‌رسد «هدايت نقدينگي» كليدواژه اصلي و پاسخ اصلي اين معماست. هرچند حالا كه ظاهرا معماي افكار عمومي حل شده، نوبت به معماي اصلي رسيده كه پيش‌روي دولت است؛ اينكه اولا چطور اين غول نقدينگي را هدايت كنند و درثاني، چگونه با هدايت اين غول بي‌شاخ و دم، زمينه بهبود اوضاع را فراهم سازند. فارغ از اين‌ اما حسن روحاني ديروز با اشاره به ضرورت حفظ انسجام و همگرايي قواي سه‌گانه در راستاي حل‌وفصل مشكلات اقتصادي و معيشتي مردم و مقابله با تحريم و توطئه دشمنان، تاكيد كرد: «دولت با همكاري قواي ديگر، دنبال گشايش در اقتصاد و معيشت مردم است و نخواهيم گذاشت توطئه دشمنان به ثمر بنشيند.» رييس‌جمهوري عصر ديروز و در جريان پنجاه‌وسومين جلسه شوراي عالي هماهنگي اقتصادي سران سه قوه كه با حضور روساي قواي مقننه و قضاييه، اعضاي ستاد اقتصادي دولت و نمايندگان قوه قضاييه و مجلس شوراي اسلامي برگزار شد، تاكيد كرد: «بايد به گونه‌اي برنامه‌ريزي و اقدام كنيم تا مردم شريف ايران حس كنند مجموعه نظام براي حل مشكلات اقتصادي و معيشتي آنان در تلاش هستند و اين موضوع در شرايط خاص و پيچيده اقتصادي امروز كشور، بسيار حائز اهميت است.» روحاني ادامه داد: «عبور از شرايط پيچيده‌اي كه شيوع بيماري كرونا و تحريم دشمنان بر كشور تحميل كرده، نيازمند اتخاذ تدابير و سياست‌هايي است كه بتواند گشايش‌هايي را در وضعيت اقتصادي و معيشتي مردم ايجاد كند و در اين راستا هر سه قوه كنار هم با وفاق و همگرايي تلاش مي‌كنند.» روحاني با بيان اينكه امروز دشمنان علاوه بر تحريم و اعمال فشار، دنبال سياه‌نمايي و ايجاد يأس، نااميدي و دلسردي نسبت به آينده در ميان مردم بوده و مي‌خواهند با شايعه‌پراكني، اختلاف و چنددستگي ميان مسوولان را به جامعه القاء كنند، اظهار داشت: «همه مسوولان بايد در گفتار و رفتار خود مراقب و هوشيار باشند تا بتوانيم توطئه دشمنان را خنثي كرده و اميد و نشاط را در جامعه گسترش دهيم.» رييس‌جمهوري همچنين با بيان اينكه سران سه‌قوه و ديگر مسوولان از پيشنهادها، انتقادها و راهكارهاي همه متخصصان، كارشناسان و فعالان اقتصادي در مسير بهبود شرايط اقتصادي و معيشتي مردم استقبال مي‌كنند، خاطرنشان كرد: «بر اساس تجربه سال‌هاي گذشته به‌ويژه دو سال‌ونيم اخير مقابله با تحريم و جنگ اقتصادي دشمن، مطمئنا با اتكاء به توانايي‌ها وظرفيت‌هاي موجود در كشور و حفظ انسجام و وحدت مي‌توانيم از اين مشكلات عبور كنيم.»