اقدامات بلاوجه
علي صارميان
آيا رييس‌جمهور آينده براي ايران ارزاني خواهد آورد؟ كاش پژوهشگران ايسپا و ساير مراكز نظرسنجي اين سوال را از مردم مي‌پرسيدند. حدس قريب اين است كه اكثريت نزديك به صد خواهند گفت، هرگز!
اگر جواب شما هم منفي است بدانيد كه اين نااميدي باور شده؛ همه جناح‌ها را شامل مي‌شود. چه كانديدايي با چه برنامه‌اي قصد دارد كه مردم را اميدوار كند؟ با گرفتن دزدان و مفسدان كه يك ريال شير و بنزين و اجاره و تغديه مردم ارزان نمي‌شود.
پس چه بايد كرد؟
در همين ستون چند يادداشت پيرامون آنچه مي‌تواند اميد مردم را زنده كند و رياست‌جمهوري مطلوب اين شرايط چه مي‌تواند باشد، نوشته‌ام. از حكمراني خوب تا لزوم امري شبيه دوم خرداد. اما چطور مي‌شود فشار مضاعف را كم و تسهيل امور كرد.
به نظرم نبايد منتظر دولت و مجلس بعدي و قهرمانانش ماند. بايد فشارهايي كه از ناحيه حكمراني داخلي بر مردم مي‌آيد را كم كرد. دو، سه مثال ساده از اقدامات بلاوجه كه هيچ سودي براي مردم ندارند را عرض مي‌كنم. مي‌شود ليستي از اقدامات بلاوجه را تهيه و با تصميم درست، فشار مالي يا رواني را كم كرد. مثلا وجود طرح ترافيك چه دخلي به آلودگي هوا دارد كه مردم بايد نرخ آن را بپردازند.
باورتان مي‌شود كه اين آلودگي تهران كه به لطف جوانان مبتكري كه بعد از 10 سال مديريتي فسقلي گرفتند و در دو، سه سال گذشته، كمتر از مردم كشته گرفته؛ 3درصدش مربوط به خودروهاي سواري است؟
خوب وقتي كه منبع آلودگي اتوبوس‌هاي شهرداري و كاميون‌ها هستند ديگر چه طرح ترافيكي؟ چه زوج و فردي؟ وقتي بيش از 70درصد «ذرات معلق» در هواي تهران را منابع متحرك (خودروها) توليد مي‌كنند،
از اين 70درصد كمتر از 3درصد توسط خودروهاي سواري توليد و بيش از 97درصد توسط كاميون‌ها، اتوبوس‌ها، ميني‌بوس‌ها و موتوسيكلت‌ها توليد مي‌شود. آيا طرح ترافيك و زوج و فرد و جايگزينش جز براي پول بلاوجه گرفتن است؟ شوراي شهر تهران و شهرداري چرا مديريت كهنه را بر عوامل آلودگي كنار گذاشته و دنبال آن 3درصد است؟ گيرم 3درصد را كلا خانه‌نشين كردي، 67درصد بقيه را چه مي‌كني؟ 30درصد عوامل غيرخودرويي را چه مي‌كني؟
مثال ديگر بحث بيمه شخص ثالث است. در
6 ماهه گذشته به علت كرونا و به علت كاهش مسافرت‌هاي درون و بين شهري، تعداد حوادث اعم از جاني، بيمارستاني و بدنه خودرو نسبت به سال‌هاي پيش كمتر شده است و نتيجه آنكه امسال ريسك شركت‌هاي بيمه نيز خيلي كمتر شده است و سود غيرقابل احصايي را امسال به لطف كرونا استحصال مي‌كنند.
ولي نرخ آن طبق رسم سنواتي هر سال حداقل 20درصد زياد مي‌شود. حال اگر با اين نظر موافقيد، احيانا در صورت امكان تثبيت نرخ بيمه نيست؟ اين 20درصد بلاوجه را نمي‌شود افزايش نداد؟ آيا نمي‌توان بدون نگاه به انتخابات سال ديگر، در جهت تامين حقوق مردم كه زير فشار اقتصادي در همه موارد زندگي خود هستند، قدمي برداشت؟ مثال‌ها در مورد اقدامات بلاوجه بسيارند.
هر كس مي‌تواند اقدام بلاوجهي را به خاطر بياورد ولي چگونه بايد جلوي آن اقدامات را گرفت. اين سه قوه كه پر از پژوهشگر و محقق هستند، آيا به شناسايي و تعطيل اقدامات بلاوجه خواهند پرداخت؟ آنچه اشاره شد، مشت نمونه خرواري است كه با تمركز بر حكمراني شايسته مي‌توان ليستي از اقدامات بلاوجه را از سر مردم كم كرد. مي‌توان تامين مالي را در نواحي ديگري انجام داد كه سودهاي بادآورده دارند و كافي است يك حسابرسي نه چندان پيچيده بر افراد حقيقي و حقوقي مستولي شود تا ضعيف، جوركش ماجرا نباشد. رعايت حقوق شهروندي را از تعطيل دست در جيب مردم كردن شروع كنيم.