جاي خالي آيت‌الله

درست ۴۱ سال قبل، در حالي كه تنها ۶ ماه و ۲۷ روز از پيروزي انقلاب گذشته بود، آيت‌الله طالقاني درگذشت تا جمهوري اسلامي روزهاي پيش‌رويش را بي‌حضور اين روحاني محبوب و انقلابي ادامه دهد. 
سيدمحمود علايي طالقاني كه پيش از انقلاب، در فعاليت‌هاي سياسي نقشي جدي ايفا مي‌كرد، چندين‌بار توسط رژيم پهلوي زنداني و تبعيد شد. او پس از انقلاب با وجود خستگي بسيار از سال‌ها فعاليت سياسي، به عنوان يكي از رهبران انقلاب سال 57 كنار مسوولان جديد ماند و پس از ترور مرتضي مطهري، رياست شوراي انقلاب را برعهده گرفت. آيت‌الله طالقاني در روزهاي پاياني عمرش از سوي بنيانگذار انقلاب به عنوان امام جمعه تهران معرفي شد و پس از آن وارد مجلس خبرگان قانون اساسي شد. 
آيت‌الله طالقاني البته در زمان حياتش خواستار تشكيل مجلس در مسجد بود و با استناد به مجلس مسلمانان در صدر اسلام كه به شكل دايره روي زمين نشسته و مجلس آنها صدر و ذيل نداشت تا جايي كه واردين و نمايندگان قبايل و كشورهاي خارجي رسول خدا را چون هيچ‌گونه امتيازي در جايگاه و لباس از ديگران نداشت، نمي‌شناختند، خود هم در جلسه افتتاحيه مجلس خبرگان (28 مرداد ماه 1358) هنگامي كه با كمي تاخير وارد مجلس شد، در تعجب حضار به‌ جاي نشستن روي كرسي‌هاي مجلس، روي زمين نشست. اقدامي كه به يكي از ماندگارترين تصاوير از جلسات ابتدايي مجلس در ابتداي انقلاب تبديل و موجب شد تا چند نفر از نمايندگان هم به نشانه احترام با ترك صندلي‌هاي‌شان روي زمين كنار او بنشينند. حضور آيت‌الله در مجلس خبرگان اما چندان دوام نياورد و طالقاني تنها 2 ماه بعد 
به طرز مشكوكي درگذشت؛ مرگ مشكوكي كه علت آن را قطع بودن تلفن دفتر و منزل آيت‌الله و همچنين احتمال توطئه خارجي‌ها -از شوروي كمونيست تا انگلستان امپرياليست- اعلام كردند. هرچه بود، درگذشت آيت‌الله طالقاني -چه به ‌طور طبيعي چه با دخالت انساني- در هجدهم شهريور ماه ۱۳۵۸ رقم خورد و او جان خود را از دست داد تا جمهوري اسلامي از همان روزهاي نخست، از همراهي يكي از تاثيرگذارترين رهبرانش محروم بماند.