ريل‌گذاري راه‌آهن
چابهار- زاهدان با
ريل ساخت داخل آغاز شد
تاريخ جديد براي ساخت
مهم‌ترين خط ريلي ايران
گروه اقتصادي| روز گذشته ريل‌گذاري راه‌آهن چابهار- زاهدان از سمت چابهار با ريل ملي UIC-60 كه توسط ذوب آهن اصفهان توليد شده، آغاز شد. پيش از اين و در اواسط تيرماه سال جاري، ريل‌گذاري اين راه‌آهن 628 كيلومتري از سمت زاهدان آغاز شده بود. اين خط به زاهدان-زابل-بيرجند-مشهد وصل خواهد شد و هدف نهايي آن، اتصال بندر چابهار به افغانستان و البته آسياي ميانه است. اين خط ريلي كه پيمانكار آن قرارگاه خاتم است، از چابهار آغاز و با عبور از ايرانشهر، خاش، زاهدان، نهبندان، بيرجند، قاين و گناباد از طريق ايستگاه كالشور در حوزه شهرستان تربت حيدريه به راه‌آهن بافق - مشهد متصل مي‌شود. يك مسير ترانزيتي مهم كه نزديكترين و ارزانترين مسير براي اتصال به كشورهاي هندوستان، پاكستان و آسياي ميانه است. اين طرح، طولاني‌ترين مسير ريلي ايران محسوب مي‌شود و قرارگاه خاتم‌الانبياء به عنوان مجري آن شناخته مي‌شود. پروژه‌اي كه معاهدات منطقه‌اي تهران به ويژه معاهدات سه‌جانبه‌اي ايران، افغانستان و هند را تقويت مي‌كند و در نهايت بهره‌برداري از بندر چابهار را به دنبال دارد. خط آهن زاهدان- چابهار در زمان بهره‌برداري مي‌تواند حدود هفت ميليون تن بار را جابه‌جا كند كه نقشي اساسي در ترانزيت، صادرات و واردات به اين كشور خواهد داشت. طبق برنامه‌ريزي شركت ساخت و توسعه زيربناها، ريل‌گذاري ۱۵۰ كيلومتر از اين محور تا پايان امسال انجام خواهد شد.
به گفته خيرالله خادمي، مديرعامل اين شركت، «حدود ۶۰ درصد عمليات زيرسازي آن انجام شده و سرعت طراحي براي قطار مسافري در اين خط ۱۶۰ كيلومتر و قطار باري ۱۲۰ كيلومتر در نظر گرفته شده است. همچنين ۳۴ ايستگاه در مسير خواهد بود.» افغانستان در سال‌هاي اخير به تجارت از طريق بندر چابهار چشم دوخته است. اين كشور محصور در خشكي به دليل تنش سياسي طولاني مدت با پاكستان در سال‌هاي اخير تلاش كرده كه مسيرهاي جديدي براي تجارت پيدا كند و توسعه بندر چابهار مهم‌ترين برنامه مشترك اين كشور با ايران است.
پروژه اتصال خط آهن «چابهار- زاهدان» به شبكه ريلي كشور از سال ۱۳۸۹ آغاز شد ولي به دليل تخصيص نيافتن به موقع اعتبارات از پيشرفت قابل قبولي برخوردار نبود و حدود ۱۰ سال بود كه اين خط آهن روي ريل بي‌پولي جلو مي‌رفت تا اينكه بالاخره اعتبار ۳۰۰ ميليون يورويي از صندوق توسعه ملي به دستور رهبر معظم انقلاب براي اجراي پروژه راه‌آهن چابهار به زاهدان در نظر گرفته شد.
با توجه به اينكه بندر چابهار از تحريم‌ها مستثني است، بسياري از كشورهاي منطقه مايل به استفاده از كريدور «چابهار- سرخس» در ايران هستند كه عملا سبب شده تا اين كريدور به يك كريدور منحصربه‌فرد تبديل شود. كريدور «چابهار - سرخس» و از آنجا اتصال آن به آسياي ميانه يكي از مهم‌ترين كريدورهاي «شمال- جنوب» در منطقه جنوب و غرب آسياست كه بسياري از صاحبان كالا مايل هستند كالاي خود را از بندر چابهار و با استفاده از ريل به آسياي ميانه و بالعكس به چين و هند منتقل كنند. محور ريلي «چابهار - زاهدان – مشهد – سرخس» يك هزار و ۳۵۰ كيلومتر طول دارد و به دو قطعه تقسيم شده است كه قطعه اولش به طول ۷۳۰ كيلومتر، چابهار را به زاهدان و مرز ميلك (مرز ايران و افغانستان) متصل مي‌كند و قطعه دومش به طول ۷۶۰ كيلومتر زاهدان را به بيرجند، مشهد و در انتها سرخس وصل مي‌كند. از سوي ديگر توسعه بندر چابهار و ارتقاي ظرفيت تخليه و بارگيري آن تا ۸.۵ ميليون تن ايجاب مي‌كند كه خط ريلي «چابهار- زاهدان» هر چه سريع‌تر تكميل شود، زيرا با بهره‌برداري از اين پروژه ملي فرصت تاريخي براي سيستان و بلوچستان ايجاد شده و بار ديگر جاده ابريشم به روي تجار ايراني و خارجي گشوده مي‌شود.
عباس خطيبي، معاون ساخت راه‌آهن شركت ساخت و توسعه زيربناهاي حمل و نقل در حاشيه اين مراسم اظهار كرد: اين پروژه در راستاي تفاهمنامه وزارت راه و شهرسازي با قرارگاه سازندگي خاتم‌الانبياء در سال 89 آغاز شد.
وي ادامه داد: در عمل تا سال 93 پيشرفت فيزيكي پروژه زير يك درصد بوده و فقط در راستاي يك استارت اوليه داشتيم. از سال 93 با توجه به اهميت خاصي كه اين پروژه داشته و قرارداد فيمابين مبادله و شرايط بهتر شد و روز به روز كارگاه‌ها شكل گرفتند و عمليات اجرايي قطعات به تدريج اضافه شدند. وي افزود :در حال حاضر در 8 قطعه پروژه حدود 48 درصد پيشرفت فيزيكي دارد. كل پروژه 628 كيلومتر است و تا امروز حدود 2200 ميليارد تومان در اين پروژه هزينه شده و به جرات مي‌توانم بگويم مهم‌ترين پروژه ريلي كشور است.
معاون شركت ساخت با بيان اينكه اين پروژه با سرعت خوبي پيش مي‌رود، گفت: بخش زيرسازي بيش از 63 درصد پيشرفت دارد، حدود سه ماه پيش عمليات ريل‌گذاري را از سمت زاهدان شروع كرديم تا به امروز حدود 32 كيلومتر عمليات ريل‌گذاري آنجا انجام شده است. خطيبي افزود: پيش‌بيني مي‌كنيم تا 1400 اين پروژه را تمام كنيم.
به گفته وي، منابع مالي مورد نياز اين پروژه از محل صندوق توسعه ملي تامين شده، طبق مصوبه‌اي كه داشتيم و مجوزي كه مقام معظم رهبري دادند براي اين پروژه 300 ميليون يورو تخصيص داده شد و از اين 300 ميليون يورو تا حدود 100 ميليون تومان دريافت و هزينه شده و در اين پروژه 200 ميليون يورويي ديگري هم هست كه نزديك به هشت هزار ميليارد تومان هزينه تمام شده آن خواهد بود.