بي‌قراري در سنت انديشه سياسي
هادي صادقي اول
سوگ از دست دادن دكتر فيرحي چنان سخت و سنگين است كه گويا غير از ملاحظات اخلاقي از دست رفتن انساني متواضع، تاملات فكري انديشه سياسي ايراني/ اسلامي را نيز داغدار كرده است. به واقع از زماني كه آثار و دست‌نوشته‌هاي دكتر فيرحي بر تارك انديشه سياسي ايران و اسلام رخ برنمود، گويي زمينه زايش پارادايم يا گفتمان جديد در تاملات انديشه سياسي در ايران متولد شد كه انديشه سياسي متالم ديروز را متامل كرد.به واقع امر و با رويكردي گفتماني در ساحت انديشه سياسي، گو اينكه بي‌قراري و رسوب‌زدگي‌هاي گفتمان انديشه سياسي در ايران، نياز به قراري داشت و اين قرار خود را در آغوش و بستر نظام فكري دكتر فيرحي يافته يا جست‌وجو مي‌كرد. آثار بر جاي مانده از ايشان به روشني و با بداعتي مثال‌زدني، نشانگر آن بوده و هست كه دال‌هاي انديشه سياسي ايران چگونه در اين دست‌نوشته‌ها به گونه‌اي داهيانه در چارچوب فهم دقيق زواياي انديشه سياسي اسلام و ايران مفصل‌بندي شده بود و خواننده را به سمت تفكري انسجام يافته يا بازانديشانه از سنت‌هاي فكري اسلام و ايران ملزم مي‌كرد. در گستره تدريس و تعليم همين رويكرد را به عنوان يك معلم به متعلم آموزش مي‌داد. به واقع او به دنبال آن بود كه آن سنت‌هاي فكري بارور شده كه اين پندار صحيح را دنبال مي‌كرد كه به دنبال معلمي بيفتد كه انديشيدن را به جاي انديشه‌ها آموزش دهد را در وجهي متفاوت و در عين حال همسو دنبال كرده و در كنار چگونگي انديشيدن‌ها، انديشه‌ها را نيز با انتظام خاصي به فراگيران آموزش دهد. در عين حال كه مداراجويي و مصاحبت انديشه‌هاي سياسي اسلامي و ايراني براي ايجاد تعمق در آنها در رفتار و گفتار و كردار او ديده مي‌شود و هر سنخ انديشه‌اي كه در سفره متلون انديشه سياسي او آموزش داده مي‌شد، مخاطب را به تامل وادار مي‌كرد و او را از قضاوتي نابخردانه و بي‌انضباط از انديشه سياسي معاصر ايران و اسلام برحذر مي‌داشت. با فقدان جناب دكتر فيرحي، گويي بي‌قراري‌هاي مجددي در گفتمان انديشه سياسي اسلام و ايران در محيط‌هاي دانشگاهي به وجود خواهد آمد و بر اصحاب فكر و انديشه سياسي دانشگاهي در ايران فرض است كه بايد از خليدن خار فقدان اين استاد متواضع و متاله ممانعت به عمل آورند. به اميد روزي كه در سايه مشيت الهي، خار انحطاط جان و جسم همه انسان‌ها از درد و تالمات به ظاهر بي‌پايان كنوني ويروس كرونا آسوده شود و انسان‌ها از تفكر و انديشه‌هاي ناب الهي، اخلاقي و انساني بهره‌مند شوند.
استاديار علوم سياسي دانشگاه شيراز