شاد اولين پله نردبان
نرگس ملك‌زاده
شيوع ويروس كرونا آنقدر غافلگيركننده بود كه تقريبا در تمام زمينه‌ها توانست كشور را تحت تاثير خود قرار دهد. اقتصاد نيمه‌جان به كما رفت، آموزش با يك تب بالاي ۴۰ درجه دچار تشنج شد و ضرورت شكل‌گيري آموزش شبكه‌اي و مجازي كه پيش از اين كارشناسان در باب ضرورت آن سخن گفته بودند بيش از پيش به چشم آمد. با وجود گسترش شبكه‌هاي مجازي و دسترسي سريع به آن و مهم‌تر از همه آشنايي دانش‌آموزان و معلمان از اين ظرفيت جايگزين آموزشي، معلمان با عزم و با تعهد خود، با همراهي دانش‌آموزان و هم داستان شدن خانواده‌ها توانستند نفسي تازه در آموزش بدمند. مدارس با استفاده از فضاي مجازي و اپ‌هاي ارتباطي آموزش را ادامه دادند، هر مدرسه‌اي با توجه به فراگيري يك اپ در بين دانش‌آموزان دست به انتخاب زد و معلمان با توجه به نوع مهارت خود در استفاده از برنامه‌هاي محتواساز آموزشي سعي كردند كه از اين فضا بهترين استفاده را داشته باشند. چند ماه تجربه آموزش مجازي و احتمال ادامه اين شرايط و عدم بازگشايي مدرسه به روال سابق، معلمان را بر آن داشت تا خود را براي سال تحصيلي آينده نيز آماده‌تر كنند.
با توجه به آنچه از زبان مسوولان در وزارت آموزش و پرورش به گوش رسيد؛ خواست كارشناسان آموزشي به همراهي دلواپسي‌هاي خانواده‌ها آنها را محاب كرد تا از يك برنامه آموزشي متمركز براي آموزش كشور در فضاي مجازي استفاده كنند؛ با توجه به رايزني‌هاي انجام شده با كاربلدان در حوزه ارتباطات و آموزش و پرورش ماحصل اين جلسات فراهم كردن زمينه‌اي براي ساختن يك برنامه بومي براي ادامه روند تحصيل در اين شرايط شد.
«شبكه آموزش دانش‌آموزان با عنوان شاد وارد فضاي آموزشي كشور شد، جايگزيني كه با وجود حرف و حديث‌هاي بسيار كار خود را در سال تحصيلي گذشته آغاز كرد و با شروع سال تحصيلي جديد با شكل و چهره‌اي نو به كار خود ادامه داد.
دلسوزان آموزش مواردي را به عنوان دلايل اساسي مخالفت با شاد نام بردند كه يكي ديگر از ديگري بجا‌تر و و درست است؛ اولين دليل تاكيد و تمركز روي يك پيام‌رسان خاص است كه عملا استفاده از قابليت‌هاي بقيه برنامه‌ها را ممنوع كرده است. دومين دليل منتقدان براي استفاده از اين نوع آموزش نبود عدالت اجتماعي است زيرا بر اساس گزارش‌ها آمده است كه ۳/۵ ميليون نفر از دانش‌آموزان به اين شبكه شاد و اينترنت دسترسي ندارند و وزارتخانه هيچ جايگزيني را براي آن تهيه نكرده است. اگر براي استفاده از شاد به اين شكل و صورت متمركز تاكيد شده است پس بايد درسنامه و سي‌دي‌هاي آموزشي نيز به صورت جايگزين اين نوع آموزش به همراه برنامه تلويزيوني در اختيار دانش‌آموزان قرار مي‌گرفت. سومين موردي كه به صورت گسترده به آن پرداخته شده، اين است كه چه كساني از شاد سود مي‌برند و سود اين نوع آموزش به جيب چه كساني رفته است و آيا باز هم مافي‌هاي آموزشي شاد را در دست گرفته‌اند و اين نوع از آموزش هم در ادامه حيات خود به كمك مافي‌هاي آموزشي به كار خود ادامه مي‌دهد يا خير؟!
با وجود اين موارد و مواردي كه مجال پرداختن به آن نيست من به عنوان يك مدير آموزشي با آگاهي به تمام نقدهايي كه به درستي در سطر‌هاي بالاتر نمونه‌اي از آنها بيان شد، قصد بيان نقاط قوت اين اپليكيشن را دارم. معرفي يك پلتفرم براي آموزش مجازي كه محيطي امن و شخصي براي معلم و دانش‌آموزان باشد مورد استقبال قرار گرفته است، حركت از نقطه صفر و رسيدن به اولين پله يك نردبان هم جاي اميدواري دارد. شاد چهار ديواري است كه در آن رنگ و بوي مدرسه احساس مي‌شود، با توجه به اينكه تمام امكانات موجود در اين شبكه اجتماعي را مدارس غيردولتي برايش هزينه پرداخت كرده‌اند در شاد در دسترس ماست كه خود قدمي كوچك براي تحقق عدالت آموزشي است هر چند هنوز تفاوت بين پله اول اين نردبان(مدارس دولتي) تا مدارس خاص و غيردولتي به چشم مي‌آيد، اما راه آغاز شده و بايد به ادامه راه اميدوار بود. برگزاري امتحانات، حضور و غياب هوشمند، پوشه كار و ارسال تمرين و امكان تدريس لايو، همه اين موارد به همراه كانال‌هاي آموزشي موجود در اين فضا در صورت استفاده و تمركز دانش‌آموزان بر اين شبكه اجتماعي و امنيتي را كه شايد كارشناسان و خانواده را نگران كرده بود تا حدودي كاهش دهد. نمي‌توان گفت شاد به عنوان جايگزين مدرسه در شرايط فعلي توانسته است رضايت بالاي ۸۰ درصد را از ارايه خدمات كسب كند اما با حذف كند بودن سرعت دانلود و آپلود فايل كه شايد بزرگ‌ترين نقد وارد شده بر شاد است، رضايت نسبي از اين برنامه در بين دانش‌آموزان و معلمان حاصل شده است. اگر بخواهيم كمي ريزبينانه‌تر به بررسي شاد بپردازيم به دور از مخالفت‌هاي اساسي با اين برنامه به راحتي مي‌توان بالاي ۴۰ ايراد اساسي از ديد معلم، دانش‌آموز و كادر اجرايي براي اين برنامه آموزشي بيان كرد اما اينكه از اين فرصت براي به وجود آمدن اين نوع آموزش و گسترش آن و ضرورت پشتيباني از آن و قوت بخشيدن به آن استفاده كنيم در اين نوشتار از بيان ايرادات نرم‌افزاري آن فاكتور گرفته و شاد را با تمامي اين ايرادات كمك حال آموزش كرونايي مي‌دانم.
نمي‌توان گفت شاد به عنوان جايگزين مدرسه در شرايط فعلي توانسته است رضايت بالاي ۸۰ درصد را از ارايه خدمات كسب كند اما با حذف كند بودن سرعت دانلود و آپلود فايل كه شايد بزرگ‌ترين نقد وارد شده بر شاد است، رضايت نسبي از اين برنامه در بين دانش‌آموزان و معلمان حاصل شده است.